Rách sụn chêm khớp gối: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Rách sụn chêm khớp gối là gì?

Khớp gối là khớp phức hợp chịu toàn bộ trọng lượng cơ thể, sụn chêm nằm bên trong khớp gối tạo nên sự vững chắc của khớp gối. Do đó, sụn chêm khớp gối bao gồm sụn chêm trong và sụn chêm ngoài. Sự liên hệ chặt chẽ giữa giải phẫu và các thành phần xung quanh làm hạn chế sự di chuyển của sụn chêm. Đây cũng chính là lý do tổn thương sụn chêm thường gặp trong chấn thương khớp gối. Vai trò của sụn chêm là:

• Giảm xóc, hấp thu và truyền lực phân tán đều lực lên đầu gối;
• Tạo sự vững chắc cho khớp gối;
• Trải đều hoạt dịch bôi trơn và dinh dưỡng nuôi sụn khớp;
• Lấp đầy khe khớp gối, hạn chế các thành phần như bao khớp và hoạt mạc kẹt vào khe khớp.

Rách sụn chêm, còn gọi là rách sụn đầu gối là chấn thương đầu gối phổ biến. Một động tác xoay gối đột ngột trong khi tập thể dục, chơi thể thao, tai nạn lao động, hay tai nạn giao thông có thể khiến sụn này rách hoặc vỡ dẫn đến tình trạng rách sụn chêm khớp gối. Trong một số trường hợp, phần sụn rách có thể kẹt vào khớp, dẫn đến thoái hóa đầu gối.

Chấn thương này có thể xảy ra ở nhiều vị trí và hình dạng khác nhau như rách sụn trong, ngoài, sừng trước, sau, vùng giàu mạch hoặc vô mạch. Vết rách có thể theo chiều dọc, ngang, hình nan hoa, vạt, hoặc các hình phức tạp khác.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rách sụn chêm khớp gối

Triệu chứng của rách sụn chêm khớp gối có thể gồm:

• Đau: Đau trong và xung quanh khớp gối là một triệu chứng phổ biến của rách sụn chêm khớp gối. Đau có thể xuất hiện khi di chuyển, đứng lâu, hoặc sau khi vận động. Đau nhức tăng khi ấn vào khe khớp gối.
• Sưng: Vùng xung quanh khớp gối có thể sưng lên do tổn thương và phản ứng viêm.
• Hạn chế chuyển động: Rách sụn chêm khớp gối có thể làm hạn chế khả năng di chuyển của khớp. Bạn có thể gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động như gập, duỗi, hoặc xoay khớp gối.
• Cảm giác kẹt khớp: Một cảm giác kẹt, bí trong khớp gối có thể xảy ra khi mảng sụn rách di chuyển hay mắc kẹt trong khớp.
• Âm thanh từ khớp gối: Đôi khi, khi di chuyển khớp gối bị rách sụn chêm, có thể nghe thấy tiếng như kêu rít, kẹt, hoặc lộp bộp.
• Mất ổn định: Rách sụn chêm có thể gây ra cảm giác mất ổn định khớp gối, khi bạn có cảm giác khớp bị lỏng hoặc không ổn định.

Nếu bạn gặp những triệu chứng này, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.

Tác động của rách sụn chêm khớp gối đối với sức khỏe

Rách sụn chêm khớp gối trong một số trường hợp vẫn có thể đi lại bình thường, có thể tự lành, nhưng nếu không điều trị kịp thời khi tổn thương mức độ nặng, vài ngày sau khớp gối sẽ sưng đau, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số ảnh hưởng chính:

Suy giảm chất lượng cuộc sống: Rách sụn chêm khớp gối có thể gây giảm độ linh hoạt của khớp, khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống. Đau đớn và hạn chế chức năng có thể làm giảm khả năng tham gia vào các hoạt động xã hội, làm việc và tận hưởng cuộc sống một cách tự do.

Tác động tâm lý: Rách sụn chêm khớp gối có thể gây ra tác động tâm lý tiêu cực, bao gồm cảm giác bất an, lo lắng và trầm cảm do sự giới hạn và mất độc lập trong hoạt động hàng ngày.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh rách sụn chêm khớp gối

Có một số biến chứng có thể xảy ra trong trường hợp rách sụn chêm khớp gối. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến:

• Viêm khớp: Rách sụn chêm khớp gối có thể gây viêm khớp, khi mảng sụn bị tổn thương, các chất phản ứng viêm được phóng thích trong khớp, gây viêm, đau và sưng.
• Thoái hóa khớp: Rách sụn chêm khớp gối, nếu không được điều trị hoặc quản lý tốt, có thể góp phần vào quá trình thoái hóa khớp.
• Đau mạn tính: Rách sụn chêm khớp gối có thể dẫn đến đau mạn tính trong khớp gối và xung quanh. Đau kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và hoạt động hàng ngày của người bệnh.
• Teo cơ tứ đầu đùi: Gân cơ tứ đầu đùi bám tận vào vùng khớp gối, chịu chức năng duỗi gối, teo cơ dẫn đến hạn chế khả năng duỗi thẳng chân, khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc di chuyển, vận động.

Để giảm nguy cơ biến chứng và tác động của rách sụn chêm khớp gối, quan trọng là tìm kiếm sự chăm sóc y tế, tuân thủ các phương pháp điều trị, tập vật lý trị liệu cũng như theo dõi chế độ chăm sóc và tập luyện được khuyến cáo bởi bác sĩ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Liên hệ với bác sĩ nếu đầu gối của bạn bị đau hoặc sưng, hoặc nếu bạn không thể cử động đầu gối theo những cách thông thường. Chẩn đoán và có phương hướng điều trị kịp thời, tránh trường hợp để tình trạng như vậy một thời gian dài, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm:

• Rách sụn chêm có đá bóng được không?
• Rách sụn chêm có tự lành không?

Nguyên nhân dẫn đến rách sụn chêm khớp đầu gối

Đối với người trẻ:

• Chấn thương mạnh: Tai nạn giao thông, lao động, thể thao, vui chơi, hoặc chấn thương đột ngột khi đầu gối gặp và chân bị xoắn.

Đối với người lớn tuổi:

• Thoái hóa tự nhiên: Việc tự nhiên thoái hóa khớp đầu gối và viêm khớp gối làm sụn chêm kém ổn định và dễ rách;
• Hành động đứng lên/ngồi xuống: Thực hiện trong tư thế chân hơi vặn cũng là nguyên nhân tăng nguy cơ rách sụn chêm.