Trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không?

Táo bón ở trẻ em nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không. Khi đã hiểu rõ hơn về những hậu quả tiềm ẩn khi trẻ bị táo bón kéo dài, bạn sẽ biết cách áp dụng biện pháp phòng ngừa và điều trị táo bón một cách hiệu quả.

Tìm hiểu về tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ em

Táo bón là tình trạng đi đại tiện khó khăn hoặc không thường xuyên, thường đi kèm với phân cứng, khô và khó đẩy ra ngoài. Theo các chuyên gia y tế, táo bón được định nghĩa là tình trạng trẻ đi ngoài ít hơn 3 lần mỗi tuần, kèm theo phân cứng, khô, khó đi và có thể gây đau đớn khi đại tiện. Táo bón là một vấn đề tiêu hóa phổ biến ở trẻ em. Theo một nghiên cứu năm 2023 trên Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, tỷ lệ táo bón ở trẻ em dao động từ 0.7% đến 29.6% tùy thuộc vào khu vực địa lý và tiêu chuẩn chẩn đoán.

Nếu tình trạng này kéo dài hoặc tái phát thường xuyên sẽ được gọi là táo bón mãn tính với nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Theo một nghiên cứu năm 2021 trên tạp chí Pediatrics, khoảng 3% trẻ em trên toàn thế giới mắc chứng táo bón chức năng, một dạng táo bón mãn tính không rõ nguyên nhân.

Đâu là “thủ phạm” gây táo bón lâu ngày ở trẻ em?

Trước khi giải đáp thắc mắc trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng này. Có những nguyên nhân phổ biến gây táo bón ở trẻ em kéo dài lâu ngày như:

Chế độ ăn uống không hợp lý: Chế độ ăn uống không cân đối là một trong những "thủ phạm" hàng đầu dẫn đến tình trạng này. Trẻ em tiêu thụ ít chất xơ có nguy cơ cao bị táo bón do chất xơ cần thiết để tạo khối và làm mềm phân. Uống không đủ nước cũng khiến phân trở nên khô cứng, khó di chuyển trong đường ruột. Ngoài ra, việc uống quá nhiều sữa cũng có thể góp phần gây táo bón do sữa chứa ít chất xơ, giàu đạm và có thể gây đầy bụng.

Bé có thói quen nhịn đi vệ sinh: Thói quen đi vệ sinh không lành mạnh cũng là một nguyên nhân mà chúng ta không thể bỏ qua. Trẻ có thể nhịn đại tiện do sợ đau, ngại đi vệ sinh ở nơi công cộng, ngại đi vệ sinh ở trường hoặc đơn giản là mải chơi. Việc không có thói quen đi vệ sinh đều đặn cũng khiến phân ứ đọng trong trực tràng, trở nên khô cứng và khó đào thải.

Trẻ ít vận động: Trẻ thường xuyên ngồi xem ti vi hay sử dụng máy tính nên sẽ làm giảm cường độ hoạt động vận động thể chất, gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá của trẻ, khiến phân dễ bị tắc ứ lâu trong ruột, dần trở nên khô cứng. Hơn nữa, trẻ sử dụng lượng thức ăn nhiều hơn so với nhu cầu khiến cho hệ tiêu hoá hoạt động kém và gây nên tình trạng táo bón.

Tâm lý căng thẳng: Bé có thể bị táo bón khi căng thẳng, lo lắng hoặc trải qua những thay đổi môi trường như chuẩn bị đi học, thay đổi môi trường sống có thể bị táo bón do sự mất cân bằng trong hệ thần kinh tự chủ điều khiển nhu động ruột.

Nguyên nhân liên quan đến bệnh lý: Theo Hiệp hội Tiêu hóa Nhi khoa Châu Âu (ESPGHAN), táo bón kéo dài có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiềm ẩn như dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa, bệnh lý thần kinh cơ hoặc suy giáp.

Trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không?

Trẻ bị táo bón lâu ngày có thể gây ra những hệ lụy đáng kể cho sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ. Về mặt thể chất, táo bón lâu ngày có thể dẫn đến những tổn thương tại chỗ như nứt kẽ hậu môn, chảy máu trực tràng, thậm chí là trĩ hoặc sa trực tràng. Trong những trường hợp hiếm gặp, phân ứ đọng lâu ngày có thể gây tắc ruột, một tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng.

Ngoài ra, trẻ bị táo bón thường xuyên cảm thấy đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, dẫn đến biếng ăn và chậm tăng cân. Một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Pediatrics chỉ ra rằng trẻ bị táo bón chức năng có nguy cơ bị thiếu cân cao gấp đôi so với trẻ bình thường. Táo bón cũng có thể gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu do phân ứ đọng gây áp lực lên bàng quang, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không? Táo bón lâu ngày sẽ phát triển thành táo bón mãn tính. Tình trạng này không chỉ gây ra những khó chịu về thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ với các biểu hiện căng thẳng, sợ đi vệ sinh và thậm chí có thể né tránh việc đại tiện. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của táo bón và có biện pháp can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị táo bón lâu ngày?

Táo bón ở trẻ em không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. May mắn thay, bằng cách áp dụng những biện pháp đơn giản và khoa học, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp con yêu tránh xa nỗi ám ảnh này.

Bổ sung đủ nước cho trẻ

Theo khuyến nghị của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), trẻ em từ 1 - 3 tuổi cần uống khoảng 1,3 lít nước mỗi ngày, trong khi trẻ từ 4 - 8 tuổi cần uống khoảng 1,7 lít. Nước hỗ trợ tiêu hóa, làm mềm phần, giảm táo bón.

Tăng cường chất xơ vào chế độ ăn cho trẻ

Khi chăm sóc trẻ bị táo bón, cha mẹ hãy tăng cường thực phẩm giàu chất xơ trong thực đơn hàng ngày bằng cách bổ sung nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Chất xơ giúp làm mềm phân, tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột, giúp trẻ đi ngoài dễ dàng hơn.

Rèn cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ

Tạo cho trẻ thói quen đi vệ sinh đều đặn cũng là một yếu tố quan trọng. Bạn hãy khuyến khích trẻ đi vệ sinh vào một giờ cố định mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa ăn để tạo phản xạ tự nhiên cho cơ thể. Hãy tạo một môi trường thoải mái và riêng tư cho trẻ khi đi vệ sinh, tránh gây áp lực hoặc căng thẳng để trẻ không sợ đi đại tiện.

Khuyến khích trẻ vận động

Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tăng cường vận động giúp nhu động ruột hoạt động tốt hơn. Bé nên chạy nhảy, vui chơi ít nhất 30 phút/ngày. Từ đó, giúp cải thiện và hạn chế được tình trạng táo bón.

Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ

Việc dùng thuốc trị táo bón cho trẻ cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Cha mẹ nên lưu ý, tự ý thực hiện các biện pháp thụt tháo hay dùng thuốc không theo chỉ dẫn có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của trẻ.

Nếu trẻ có các bệnh lý nền như suy giáp hoặc các vấn đề về thần kinh cơ, việc điều trị kịp thời và đúng cách mới có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón triệt để.

Tóm lại, trẻ bị táo bón lâu ngày có sao không? Thông thường, vấn đề táo bón trẻ nhỏ có thể tự hết sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ bị táo bón kéo dài sẽ khiến bé hình thành nỗi sợ đi đại tiện, nhịn đi tiêu sẽ làm cho tình trạng ngày càng trầm trọng hơn, dẫn đến các vấn đề như chảy máu khi đi vệ sinh, nứt niêm mạc hậu môn... Do đó, nếu táo bón kéo dài hơn 2 tuần, bất kể mức độ nặng nhẹ, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Việc thăm khám giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây táo bón và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, tránh những biến chứng nguy hiểm và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.