Bé bị táo bón nên uống thuốc gì? Cách phòng ngừa táo bón cho trẻ

Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến ở trẻ em, khiến bé cảm thấy khó chịu và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài nếu không được điều trị đúng cách. Khi bé bị táo bón, nhiều bậc phụ huynh thường băn khoăn bé bị táo bón nên uống thuốc gì? Việc lựa chọn thuốc phù hợp để điều trị táo bón cho bé là rất quan trọng, vì nếu dùng sai thuốc, tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bé bị táo bón

Táo bón ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Khả năng hấp thụ kém.
• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ và nước: Thiếu rau xanh, trái cây và nước có thể dẫn đến táo bón.
• Thay đổi chế độ ăn uống: Khi trẻ chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức hoặc bắt đầu ăn thực phẩm rắn, sự thay đổi này có thể gây ra táo bón.
• Các vấn đề sức khỏe khác: Những tình trạng y tế như bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp hoặc táo bón mãn tính có thể gây ảnh hưởng và dẫn đến táo bón ở trẻ.

Những dấu hiệu táo bón ở mỗi trẻ sẽ khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và thời gian của tình trạng táo bón. Một số dấu hiệu có thể kể đến như:

• Đi ngoài ít hơn bình thường: Trẻ có thể đi ngoài không đúng thời gian hoặc ít hơn bình thường, và đôi khi trẻ sẽ không muốn đi ngoài trong vài ngày.
• Khó khăn khi đi ngoài: Trẻ phải gắng sức rặn để đẩy phân ra ngoài, điều này có thể gây bất tiện và đôi khi gây đau đớn cho trẻ.
• Phân khô, cứng hoặc có máu: Phân của trẻ bị táo bón thường rất cứng và khô, làm cho việc bài xuất trở nên khó khăn. Trong trường hợp táo bón nặng, phân có thể làm tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa, khiến trẻ đi ngoài có máu.
• Thay đổi về tâm lý và hành vi: Trẻ có thể cảm thấy cáu kỉnh, sợ đi ngoài vì đau đớn khi đại tiện. Nếu tình trạng táo bón kéo dài, trẻ có thể cảm thấy không thoải mái và giảm hứng thú với các hoạt động hàng ngày.
• Cảm giác buồn và đau bụng: Táo bón có thể gây cảm giác đầy bụng, buồn bụng và đau ở vùng hậu môn.

Bé bị táo bón nên uống thuốc gì?

Bé bị táo bón nên uống thuốc gì là thắc mắc của nhiều phụ huynh, một số thuốc giúp bé hết táo bón bao gồm các nhóm thuốc như thuốc trị táo bón tạo khối, thuốc trị táo bón tăng thấu, thuốc làm mềm phân.

Thuốc trị táo bón tăng thẩm thấu

Thuốc trị táo bón tăng thẩm thấu có tác dụng giảm hấp thu nước ở thành ruột, tăng lượng nước trong lòng ruột, giúp phân trở nên mềm hơn. Một số thuốc có bản chất là đường, như lactulose (Duphalac), sorbitol (Sorbitol), hoặc các hợp chất cao phân tử như polyethylene glycol.

Thuốc làm mềm phân

Thuốc điều trị táo bón cho trẻ thường được sử dụng qua đường trực tràng, tức là bơm vào hậu môn. Thuốc có dạng ống bơm chứa dịch glycerol (Rectiofar), rất thích hợp để sử dụng cho trẻ.

Cơ chế hoạt động của thuốc chủ yếu là làm mềm phân, giúp phân dễ dàng được tống ra ngoài. Trong quá trình sử dụng thuốc, cha mẹ cần kiên nhẫn vì thuốc có thể không mang lại hiệu quả ngay lập tức và cần một thời gian để phát huy tác dụng. Hơn nữa, việc sử dụng thuốc cho trẻ cần đúng liều lượng và đủ lượng để bảo đảm an toàn cho sức khỏe. Nếu lạm dụng thuốc, có thể gây kích ứng niêm mạc trực tràng và làm tổn thương niêm mạc.

Thuốc trị táo bón tạo khối

Thuốc trị táo bón tạo khối giúp bổ sung chất xơ nhờ các hợp chất tự nhiên như thạch, agar-agar, cám lúa mì, gôm sterculia. Khi vào cơ thể, thuốc có khả năng hút nước và trương nở, làm tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột, giúp phân mềm và dễ dàng được đẩy ra ngoài. Vì thuốc hút nhiều nước, cha mẹ cần nhắc nhở trẻ uống đủ nước trong suốt quá trình sử dụng để thuốc phát huy hiệu quả.

Cách phòng ngừa và giảm tình trạng táo bón ở trẻ

Bên cạnh việc sử dụng thuốc cho bé, dưới đây là một số cách phòng ngừa và giảm tình trạng táo bón ở trẻ:

Bù nước

Mất nước là vấn đề phổ biến khi trẻ bị táo bón, do khi trẻ không thể đi ngoài, cảm giác đầy bụng khiến trẻ không muốn uống nước, dẫn đến thiếu nước. Mẹ có thể cho trẻ uống một lượng nhỏ nước khoáng có gas để cải thiện tình trạng này. Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng nước khoáng có gas có thể giúp giảm táo bón hiệu quả hơn so với nước lọc, đặc biệt là đối với trẻ bị táo bón vô căn mạn tính hoặc mắc hội chứng ruột kích thích (IBS). Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý chỉ sử dụng nước khoáng có gas, không nên cho trẻ uống nước ngọt có gas, vì loại nước này có thể làm tình trạng táo bón của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.

Bổ sung chất xơ

Các chuyên gia khuyến cáo rằng trẻ bị táo bón nên tăng cường ăn nhiều trái cây và rau xanh để bổ sung đủ chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Việc tăng lượng chất xơ hàng ngày sẽ hỗ trợ quá trình vận động của ruột, giúp phân dễ di chuyển, từ đó cải thiện tình trạng táo bón.

Tuy nhiên, mẹ cần lựa chọn loại chất xơ phù hợp vì một số loại có thể làm tình trạng táo bón trở nên tồi tệ hơn. Chất xơ có hai dạng phổ biến:

• Chất xơ không hòa tan: Tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột để đẩy phân ra ngoài. Loại này chủ yếu có trong lúa mì, rau và các loại ngũ cốc hàng ngày.
• Chất xơ hòa tan: Hấp thụ nước, tạo hỗn hợp giúp làm mềm phân, có trong lúa mạch, yến mạch, các loại hạt, trái cây và rau quả.

Mặc dù chất xơ không hòa tan có tác dụng tốt, nhưng chưa có nghiên cứu nào chứng minh chắc chắn rằng nó hiệu quả trong điều trị táo bón. Trẻ có thể gặp khó khăn và tình trạng táo bón nặng hơn khi tiêu thụ quá nhiều chất xơ này. Thêm vào đó, một số chất xơ hòa tan lên men cũng không mang lại hiệu quả tối ưu vì chúng có thể bị lên men bởi vi khuẩn trong ruột và làm giảm khả năng giữ nước của cơ thể.

Tránh các món ăn từ sữa khi trẻ bị táo bón

Một số trẻ bị táo bón có thể gặp phải tình trạng mẫn cảm với protein trong sữa, điều này ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ và chuyển động của ruột. Đối với những trường hợp này, mẹ nên tạm thời loại bỏ sữa và các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn uống của trẻ. Thay vào đó, mẹ có thể bổ sung các thực phẩm giàu canxi khác để đảm bảo cung cấp đủ lượng canxi cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

Bổ sung lợi khuẩn

Táo bón ở trẻ cũng có thể liên quan đến sự mất cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột. Vì vậy, khi trẻ bị táo bón, mẹ nên bổ sung lợi khuẩn cho trẻ thông qua các thực phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua, men vi sinh, hoặc kẹo dẻo lợi khuẩn để giúp cải thiện tình trạng này.

Thiết lập giờ đi vệ sinh đều đặn

Để giúp trẻ hình thành thói quen đi vệ sinh đều đặn, mẹ nên thiết lập một giờ cố định mỗi ngày thay vì hỏi trẻ có muốn đi vệ sinh không. Thời gian tốt nhất để trẻ đi vệ sinh là sau bữa ăn hoặc khi trẻ có nhu cầu. Trong giai đoạn đầu, mẹ nên khuyến khích trẻ ngồi ít nhất 10 phút mỗi lần. Để trẻ cảm thấy thoải mái hơn, mẹ có thể đặt một chiếc ghế đẩu nhỏ dưới chân để trẻ dễ dàng đẩy phân ra ngoài.

Cho trẻ vận động

Vận động thường xuyên giúp kích thích chuyển động của ruột, từ đó giảm bớt các triệu chứng táo bón. Vì vậy, mẹ nên cho trẻ tham gia các hoạt động thể chất khoảng 30-60 phút mỗi ngày để cải thiện tình trạng táo bón.

Khi bé bị táo bón, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp rất quan trọng để giúp bé cảm thấy thoải mái và cải thiện tình trạng táo bón. Các loại thuốc trị táo bón cho trẻ có thể bao gồm thuốc tạo khối, thuốc tăng thẩm thấu hay thuốc nhuận tràng, tùy thuộc vào tình trạng và độ tuổi của bé. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn hiệu quả, việc bé bị táo bón nên uống thuốc gì thì các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định cho trẻ uống thuốc. Bên cạnh đó, việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung chất xơ, và tăng cường vận động cũng là những yếu tố quan trọng giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ.