Trẻ bị viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không? Cách chăm sóc trẻ như thế nào?

Vậy trẻ bị viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không? Câu trả lời phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và cách xử lý của gia đình. Nếu không được điều trị đúng cách, viêm tai giữa cấp có thể gây ra các biến chứng ảnh hưởng đến thính lực, sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Vì vậy, hiểu rõ về bệnh và nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là rất quan trọng để cha mẹ có thể đưa trẻ đến bác sĩ kịp thời.

Viêm tai giữa cấp tính là bệnh gì và có triệu chứng như thế nào?

Viêm tai giữa cấp tính là tình trạng viêm cấp tính tại tai giữa, với các đợt bùng phát nhanh chóng và ngắn hạn, biểu hiện qua dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng tai giữa, kèm theo sự tích tụ dịch trong tai giữa. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em và tiến triển trong khoảng 2-3 tuần, kèm theo các triệu chứng điển hình của một quá trình viêm cấp tính.

Viêm tai giữa thường xuất hiện kèm với viêm họng hoặc viêm mũi họng, có các dấu hiệu như chảy mũi và họng đỏ. Trẻ có thể bị sốt, từ sốt nhẹ đến sốt cao 39-40 độ C. Một trong các biểu hiện phổ biến là đau tai, khiến trẻ thường kéo tai hoặc dụi tai. Các triệu chứng khác bao gồm quấy khóc, bỏ bú, nôn trớ hoặc tiêu chảy. Khi khám tai, có thể thấy màng nhĩ viêm đỏ và xung huyết. Nếu không được điều trị sớm, viêm tai giữa có thể dẫn đến rách màng nhĩ và chảy mủ từ tai.

Nguyên nhân dẫn đến viêm tai giữa ở trẻ là gì?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị viêm tai giữa, bao gồm virus, vi khuẩn hoặc tình trạng đồng nhiễm. Các vi khuẩn gây viêm tai giữa thường gặp nhất là Streptococcus pneumoniae, sau đó là Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis.

Một số nguyên nhân khác gây viêm tai giữa ở trẻ bao gồm:

Hệ miễn dịch yếu

Cảm lạnh là nguyên nhân phổ biến dẫn đến nhiễm trùng tai, đặc biệt vào mùa lạnh khi các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên gia tăng. Trẻ có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ dễ mắc cảm lạnh, từ đó dễ dẫn đến nhiễm trùng tai. Khi viêm tai giữa do cảm lạnh, trẻ thường có các triệu chứng như chảy nước mũi, nghẹt mũi hoặc ho.

Cấu trúc tai chưa hoàn chỉnh

Tai được chia thành ba phần là tai ngoài, tai giữa và tai trong. Tai giữa, nằm sau màng nhĩ, chứa các xương nhỏ - xương búa, xương đe và xương bàn đạp - truyền âm thanh từ màng nhĩ đến tai trong. Tai trong chuyển đổi âm thanh thành tín hiệu điện đưa đến não. Tai giữa còn liên kết với họng qua vòi nhĩ, giúp điều chỉnh áp suất không khí. Trẻ có cấu trúc tai chưa hoàn thiện nên dễ bị viêm tai giữa khi vi khuẩn xâm nhập, đặc biệt qua đường mũi họng.

Ngoài ra còn có một số yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng tai như:

• Tuổi tác: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (6 tháng đến 2 tuổi) có nguy cơ nhiễm trùng tai cao.
• Tiền sử gia đình: Yếu tố di truyền có thể làm tăng nguy cơ viêm tai giữa.
• Dị ứng: Các tác nhân dị ứng gây viêm mũi và đường hô hấp trên, làm phì đại mô lympho, có thể chặn vòi nhĩ và gây ứ dịch trong tai giữa, dẫn đến áp lực và nhiễm trùng.
• Bệnh mạn tính: Trẻ mắc bệnh mạn tính, đặc biệt suy giảm miễn dịch hoặc bệnh hô hấp như xơ nang và hen suyễn, dễ bị nhiễm trùng tai hơn.

Trẻ bị viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không?

Trẻ bị viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không là nỗi niềm của những bậc phụ huynh có con em đang mắc viêm tai giữa. Tuy nhiên, phụ huynh không cần quá lo lắng vì viêm tai giữa là bệnh có thể điều trị dứt điểm nếu được phát hiện sớm, chẩn đoán đúng và điều trị phù hợp. Sau điều trị, khả năng nghe của trẻ có thể phục hồi hoàn toàn. Vì vậy, phụ huynh nên trang bị kiến thức về viêm tai giữa và đưa trẻ đi khám sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nhưng không điều trị kịp thời, viêm tai giữa ở trẻ em có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến tai mà còn có thể gây biến chứng ở não. Viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh có thể làm giảm khả năng nghe, khiến trẻ khó nghe rõ và khó bắt chước lời nói, ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ.

Viêm tai giữa trở nên nguy hiểm khi thành các biến chứng như:

• Xơ nhĩ;
• Xẹp nhĩ;
• Viêm xương chũm cấp;
• Viêm mê nhĩ;
• Viêm tai giữa mạn tính, có thể kèm theo hoặc không có cholesteatoma;
• Biến chứng nội sọ như viêm màng não, áp xe não, có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Cần chăm sóc trẻ khi bị viêm tai giữa như thế nào?

Một số điều mà ba mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa:

• Vệ sinh tai: Khi tai trẻ có dịch mủ, phụ huynh nên nhẹ nhàng dùng tăm bông thấm dịch nhưng tránh ngoáy sâu để không làm tổn thương tai.
• Vệ sinh mũi: Vì viêm tai giữa thường đi kèm với viêm mũi, cha mẹ nên sử dụng nước muối sinh lý để nhỏ và làm sạch mũi cho trẻ.
• Vệ sinh miệng: Với trẻ nhỏ, cha mẹ nên lau miệng vài lần mỗi ngày sau ăn; trẻ lớn nên súc miệng bằng nước muối để giữ sạch miệng và họng.
• Ăn thức ăn mềm: Nhai nuốt có thể làm trẻ đau tai, nên cho trẻ ăn thức ăn mềm như cháo, súp, hoặc bánh mềm để dễ nuốt hơn.

Ngoài ra, cần có các biện pháp phòng ngừa cho trẻ như:

• Tiêm chủng đầy đủ: Đặc biệt là các vaccine HIB, phế cầu và cúm.
• Giữ ấm: Bảo đảm trẻ được giữ ấm vào mùa lạnh.
• Vệ sinh mũi họng: Thực hiện vệ sinh thường xuyên.
• Tránh bơi lội: Không cho trẻ bơi khi bị viêm mũi hoặc viêm xoang.
• Điều trị kịp thời: Nên điều trị viêm mũi và viêm xoang càng sớm càng tốt.
• Xem xét nạo VA và cắt amidan: Đối với trẻ hay bị viêm tai tái phát.
• Khám màng nhĩ thường xuyên: Đối với trẻ mắc sởi, cúm hoặc thương hàn.
• Điều trị viêm tai giữa tích cực: Tránh sử dụng kháng sinh với liều lượng không đủ và gián đoạn.

Bài viết trên đã giải đáp trẻ bị viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không và cách chăm sóc trẻ khi bị viêm tai giữa. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng này có thể ảnh hưởng không chỉ đến thính giác mà còn gây ra những tổn thương nghiêm trọng hơn, như viêm màng não hoặc biến chứng liên quan đến thần kinh. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ và đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường để giữ gìn sức khỏe và an toàn cho trẻ.