Trẻ bú lắt nhắt: Nguyên nhân và cách khắc phục

Việc trẻ bú lắt nhắt khiến mẹ bỉm rất lo lắng, sợ trẻ không đủ sữa sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển, nhất là những chị em làm mẹ lần đầu. Mặt khác, việc trẻ bú lắt nhắt, đặc biệt là vào ban đêm có thể khiến mẹ mất ngủ, tinh thần mệt mỏi. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể khiến cho người mẹ bị kiệt sức.

Trẻ bú lắt nhắt là như thế nào?

Trẻ bú lắt nhắt là một trong những thay đổi của bé ở giai đoạn sơ sinh. Tình trạng này thường không có gì nghiêm trọng, tuy nhiên với những chị em lần đầu làm mẹ, chưa có kinh nghiệm chăm con thì tâm lý dễ rơi vào căng thẳng, stress nếu bỗng nhiên trẻ bú lắt nhắt.

Vậy cụ thể khi nào thì được gọi là hiện tượng trẻ bú lắt nhắt? Đó là khi mẹ nhận thấy bé chỉ bú vài phút, chẳng hạn trẻ sơ sinh bú khoảng 5 - 10 phút, còn trẻ lớn hơn một chút thì bú khoảng 2 - 3 phút. Tuy trẻ chưa bú no nhưng vẫn nhả vú mẹ ra và nhất định không chịu bú tiếp. Sau đó khoảng 20 - 30 phút, trẻ bắt đầu quấy khóc có dấu hiệu đòi tiếp tục bú mẹ, và cũng tương tự như lần bú trước, trẻ bú lắt nhắt trong vài phút rồi lại nhả ra. Nhiều trường hợp trẻ cứ lặp lại việc đòi bú sau 30 phút tính từ lần bú trước.

Nguyên nhân trẻ bú lắt nhắt

Để khắc phục tình trạng trẻ bú lắt nhắt, điều đầu tiên là mẹ bỉm cần tìm ra nguyên nhân của hiện tượng này.

Dưới đây là một số nguyên nhân khiến trẻ có thể bú lắt nhắt:

Cấu tạo dạ dày của trẻ

Trẻ bú lắt nhắt là hiện tượng thường xảy ra ở trẻ sơ sinh, giai đoạn dưới 12 tuần tuổi. Giai đoạn này do cấu tạo dạ dày của trẻ vẫn còn nhỏ nên bé mới bú ít là đã cảm giác no. Tuy nhiên, với lượng sữa ít ỏi đó thì chỉ cần trẻ đi tiểu một, hai lần là đã cảm thấy đói lại, kết quả là trẻ liên tục cáu kỉnh, đòi bú mẹ.

Mẹ không đủ sữa cho bé

Trẻ bú lắt nhắt có thể do mẹ không đủ sữa đáp ứng sau mỗi lần bú. Hiện tượng này mẹ có thể nhận ra dựa trên một số dấu hiệu sau:

• Trẻ tăng cân chậm hoặc sụt cân > 7% cân nặng lúc sinh: Cân nặng của trẻ không đạt các chỉ số ở cột mốc phát triển theo chuẩn trung bình. Thông thường đối với trẻ dưới 3 tháng thì cân nặng phải tăng tối thiểu 30g/ngày. Giai đoạn từ 3 - 6 tháng trở đi, trẻ phải tăng tối thiểu 20g/ngày.
• Tã trẻ thải ra ít hơn so với thông thường (trung bình ngày thứ 6 trẻ thải ra số tã ướt là 6 - 8 tã ướt/ngày).
• Khi cho trẻ bú, mẹ không có cảm giác “xuống sữa” rần rần.
• Ngực mẹ không căng sữa, đôi khi còn có cảm giác ngực “lỏng lẻo”.
• Trẻ ngủ không sâu giấc, hay giật mình, quấy khóc vì bú không no.

Trẻ ngậm bắt vú không đúng cách

Một số trường hợp trẻ bú lắt nhắt là do chúng ngậm bắt vú kém dẫn đến bú không hết sữa mẹ. Khi sữa mẹ bị ứ đọng sẽ có nguy cơ làm giảm và ức chế sự tạo sữa. Một khi trẻ bú mẹ không đủ no thì chúng sẽ cảm giác không thoải mái, quấy khóc, đòi bú mẹ thường xuyên hơn, bú lâu hoặc có khi sẽ từ chối bú mẹ.

Trẻ có nhu cầu gần gũi mẹ

Trẻ đòi bú thường xuyên đôi khi còn là vì nhu cầu muốn được mẹ ôm ấp và gần gũi mẹ. Việc luôn có mẹ bên cạnh vỗ về khiến chúng cảm thấy yên tâm hơn.

Do mẹ tạo thói quen cho bé

Nhiều mẹ bỉm do lần đầu làm mẹ nên mỗi khi trẻ quấy khóc sẽ lại cho bé bú để dỗ dành. Việc này lâu dần tạo thành thói quen luôn muốn ngậm ti mẹ dù trẻ không thật sự đói.

Trẻ đang trải qua giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt (growth spurts)

Thông thường, giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt của trẻ sẽ diễn ra vào lúc được 3 tuần, 6 tuần, 3 tháng, 6 tháng tuổi và chỉ kéo dài trong vài ngày. Sau mỗi đợt tăng trưởng “bùng nổ” này, cân nặng của trẻ khi được 1 tuổi có thể đạt gấp 2 - 3 lần so với lúc mới sinh.

Ở giai đoạn “growth spurts”, trẻ sẽ nhanh có cảm giác đói vì cơ thể đòi hỏi năng lượng lẫn chất dinh dưỡng để phát triển. Trẻ có thể bú đến 18 lần chỉ trong 32 giờ. Tuy nhiên, bé sẽ bú trở lại với tần suất như bình thường sau giai đoạn “bùng nổ” này.

Mẹ có thể nhận biết trẻ đang ở giai đoạn “growth spurts” thông qua một số dấu hiệu như đòi bú rất nhiều lần và bú lâu, thức dậy đòi bú nhiều hơn vào ban đêm, quấy khóc, tâm trạng thường xuyên cáu kỉnh...

Trẻ bú lắt nhắt ảnh hưởng như thế nào?

Ngoại trừ đang vào giai đoạn tăng trưởng nhảy vọt, việc trẻ bú lắt nhắt có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả mẹ lẫn bé, đặc biệt là khi hiện tượng này kéo dài. Cụ thể:

• Mẹ bỉm dễ mất sức vì thiếu ngủ, cơ thể không có thời gian nghỉ ngơi, phục hồi do phải bên cạnh bé suốt cả ngày.
• Bé ngủ không sâu, quấy khóc vì luôn cảm thấy không đủ no. Việc này ít nhiều sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của bé.
• Trẻ bú lắt nhắt, mỗi lần bú rất ít. Điều này sẽ gây giảm tiết sữa hoặc làm mẹ có nguy cơ bị viêm tuyến vú (viêm tuyến sữa) vì sữa ứ đọng.
• Đặc biệt, trẻ bú lắt nhắt, hay quấy khóc có khả năng chậm tăng cân vì trẻ chỉ bú được sữa đầu do thời gian bú ngắn chỉ vài phút. Trên thực tế, nguồn sữa sau mới đặc và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho trẻ hơn.

Làm sao để bé hết bú lắt nhắt?

Khi trẻ bú lắt nhắt, mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân để khắc phục sớm. Dưới đây là một số cách mẹ có thể áp dụng nếu chưa biết làm sao để bé hết bú lắt nhắt:

• Kiểm tra xem bạn đã cho bé bú đúng tư thế để bé thoải mái nhất chưa. Trường hợp bạn đang làm sai cách, phải điều chỉnh lại tư thế cho bú đúng để bé cảm thấy thoải mái thì mới bú được nhiều.
• Trường hợp trẻ bú lắt nhắt là do mẹ thiếu sữa thì bạn cần chú ý chế độ dinh dưỡng, cụ thể như bổ sung nhiều nước, ăn các thực phẩm lợi sữa, đồng thời vắt sữa thường xuyên để kích sữa tiết ra nhiều.
• Khi trẻ quấy khóc vì đòi bú liên tục, bạn nên tìm cách dỗ dành bé để kéo dài khoảng cách giữa các cữ bú. Khi bé thật sự đói (chứ không phải lưng lửng bụng) thì lực mút của bé khi đó sẽ mạnh hơn, bú được nhiều sữa hơn.
• Mẹ bỉm tránh trò chuyện, tương tác với trẻ lúc trẻ đang bú để con tập trung vào việc bú mẹ.
• Khi trẻ quấy khóc đòi bú, bạn có thể thử vắt sữa ra bình, sau đó nhờ người thân cho bé bú. Đây là một biện pháp giúp trẻ tập trung vào việc bú sữa thay vì phân tâm bởi nhu cầu được gần mẹ.

Tóm lại, trẻ bú lắt nhắt có nhiều nguyên nhân. Nếu con bạn đang rơi vào tình huống này, bạn không vội lo lắng, đầu tiên là theo dõi để tìm hiểu kỹ nguyên nhân, từ đó có cách khắc phục phù hợp làm sao để bé hết bú lắt nhắt nhé!