Van tĩnh mạch là gì? Triệu chứng cảnh báo van tĩnh mạch bị hỏng

Khi đọc những tài liệu liên quan đến chức năng của các mạch máu trên cơ thể, bạn chắc hẳn sẽ thấy đề cập đến van tĩnh mạch. Vậy van tĩnh mạch là gì và van tĩnh mạch có chức năng gì? Bài viết này sẽ gửi đến bạn chi tiết các thông tinh về van tĩnh mạch, dấu hiệu cho thấy van bị hỏng, mức độ nguy hiểm cùng biện pháp điều trị bệnh liên quan đến van tĩnh mạch.

Khái niệm van tĩnh mạch là gì?

Van tĩnh mạch là tên gọi của một bộ phần nằm trong tĩnh mạch. Van tĩnh mạch là các van phân bổ theo chiều dài của tĩnh mạch. Những van này được cấu tạo bởi 2 lá van. Trong cơ thể, hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm các mạch máu như động mạch, tĩnh mạch, mao mạch.

Nếu như động mạch đưa máu chứa oxy từ tim đến những bộ phận khác trong cơ thể thì tĩnh mạch sẽ vận chuyển máu thiếu oxy từ các bộ phận đó trở về tim. Đến tim, máu được bơm thêm oxy rồi tiếp tục được vận chuyển bởi động mạch. Những mạch máu nhỏ nối giữa động mạch và tĩnh mạch được gọi là mao mạch.

Chỉ có tĩnh mạch chi mới có van tĩnh mạch. Những tĩnh mạch nhỏ, tĩnh mạch não, tĩnh mạch tạng không có van. Không giống như động mạch phải ở một vị trí cố định, các tĩnh mạch có thể di chuyển theo sự biến động của cơ thể.

Vì sao tĩnh mạch có van? Chức năng của van tĩnh mạch

Trong lòng tĩnh mạch có các van một chiều đóng vai trò là giữ cho máu chỉ chảy một chiều về tim. Vị trí của tim nằm trên cao nên van trong tĩnh mạch phải vận hành chống lại lực cản, giúp máu chỉ có thể chảy một hướng lên phía trên.

Khi van tĩnh mạch mở và khỏe mạnh, chúng sẽ hoàn thành đúng chức năng của mình, máu sẽ dễ dàng lưu thông về tim. Nếu van không mở hết đồng nghĩa với việc cơ trong cơ thể ở trạng thái thả lỏng. Miễn là van tĩnh mạch trong tim vẫn đang khỏe mạnh thì việc chúng có đang mở hết hay không cũng không có vấn đề gì cả. Trên thực tế, những van này hoạt động giúp cho máu không bị ứ đọng tại chân.

Triệu chứng cho thấy van tĩnh mạch bị hỏng

Nếu vì một lý do gì đó làm hỏng hay suy yếu van tĩnh mạch thì chúng sẽ không hoàn thành nhiệm vụ đưa máu về tim như bình thường. Tình trạng này được gọi là suy tĩnh mạch. Bệnh lý này đang ngày một phổ biến và thường xuất hiện ở các đối tượng ít vận động, làm việc trong môi trường đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.

Các biểu hiện của suy van tĩnh mạch là gì? Chúng bao gồm:

• Cẳng chân, bàn chân hoặc mắt cá chân sưng phù;
• Đau, ngứa chân;
• Bắp chân có cảm giác căng tức;
• Đi bộ bị đau, cơn đau giảm khi ngồi nghỉ;
• Vùng da quanh mắt cá chân thâm đen;
• Nổi mạch máu phình lớn trên da hay còn gọi là giãn tĩnh mạch;
• Chân bị loét;
• Hội chứng luôn muốn cử động chân dù đang ngồi hay nằm;
• Chuột rút cơ;

Các triệu chứng của suy van tĩnh mạch thường khởi phát nhẹ nhưng nặng dần nếu diễn ra trong thời gian dài không điều trị. Các nguyên nhân của suy van tĩnh mạch là gì? Chúng có thể kể đến là:

• Giới tính: Nữ mắc bệnh nhiều hơn nam do mang thai, nội tiết tố nữ bị ảnh hưởng, thói quen mang giày cao gót.
• Di truyền: Cha hoặc mẹ mắc bệnh thì con có khả năng cao bị giãn tĩnh mạch.
• Nghề nghiệp: Nhân viên văn phòng, giáo viên, nhân viên bán hàng… ít di chuyển.
• Thừa cân, béo phì: Cân nặng cơ thể dồn xuống chi dưới hoặc thừa cân gây bệnh tim mạch, suy giãn tĩnh mạch.
• Tuổi tác: Cơ quan trong cơ thể bị lão hóa và suy giảm chức năng lão hóa.
• Người bệnh mắc biến chứng sau phẫu thuật, mắc bệnh lý về nhiễm trùng như viêm, tắc mạch, gãy xương nằm bất động lâu ngày…

Suy tĩnh mạch có nguy hiểm đến tính mạng không?

Biết được van tĩnh mạch là gì thì bạn cần hiểu được tính nghiêm trọng khi bị suy van tĩnh mạch. Không như huyết khối tĩnh mạch hay những bệnh lý liên quan đến tĩnh mạch khác, suy tĩnh mạch không ảnh hưởng đến tính mạnh. Tuy vậy, bệnh khiến người mắc phải bị đau đớn, thậm chí mất khả năng vận động. Tốt nhất, bạn cần đi khám ngay khi có dấu hiệu nghi mắc bệnh.

Suy van tĩnh mạch quá lâu không được điều trị sẽ dẫn đến nhiều biến chứng như:

• Rối loạn huyết động học: Sưng to cẳng chân, mặt sau cẳng chân đau buốt, bị chuột rút vào ban đêm.
• Giãn tĩnh mạch hằn dưới da mất thẩm mỹ.
• Chảy máu do bệnh giãn tĩnh mạch chân có nguy cơ tử vong nếu không được chữa trị đúng cách.
• Viêm tắc tĩnh mạch sâu tạo khối thuyên tắc, dễ di chuyển đến tim làm tắc động mạch phổi dẫn đến đột tử.
• Ứ trệ hệ tuần hoàn, da chân rối loạn cân bằng dinh dưỡng do suy giãn tĩnh mạch gây nhiễm trùng da, viêm da, loét chân khiến chân suy yếu, nghiêm trọng hơn là phải cắt bỏ chân.

Phương pháp điều trị khi van tĩnh mạch bị hỏng

Trước tiên, khi phát hiện van tĩnh mạch có vấn đề, người bệnh cần đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và tư vấn cụ thể phương pháp điều trị. Suy van tĩnh mạch và các vấn đề khác về tĩnh mạch có thể được chữa trị bằng phương pháp đơn giản, xâm lấn tối thiểu như đốt bằng sóng cao tần (radiofrequency ablation treatment), laser nội tĩnh mạch (endovenous laser treatment) hay chích xơ tĩnh mạch.

• Laser nội tĩnh mạch: Dùng để xử lý suy giãn tĩnh mạch hoặc bệnh tĩnh mạch khác ở chân. Các tĩnh mạch nằm dưới da, không nhìn thấy được bằng mắt thường nên cần phải siêu âm. Laser nội tĩnh mạch sẽ đưa ống thông nhỏ có kèm sợi quang vào tĩnh mạch đang gặp vấn đề, từ đó dùng tia laser đốt nóng giúp tĩnh mạch xẹp xuống.
• Đốt bằng sóng cao tần: Phương pháp dùng năng lượng sóng vô tuyến (radio frequency) xử lý suy giãn tĩnh mạch hoặc bệnh tĩnh mạch khác ở chân. Khi tiến hành, bác sĩ đưa ống thông nhỏ vào tĩnh mạch có vấn đề. Thiết bị truyền sóng vô tuyến sẽ được đưa qua ống thông này giúp làm co tĩnh mạch.
• Chích xơ tĩnh mạch: Phương pháp xử lý những tĩnh mạch nhỏ và vừa, đa số là tĩnh mạch suy giãn kích thước nhỏ và tĩnh mạch mạng nhện. Người ta sẽ tiêm một loại chất gây xơ vào tĩnh mạch bị tổn hại khiến mạch máu thành sẹo và đóng lại, được cơ thể hấp thụ sau đó.

Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích xoay quanh thắc mắc van tĩnh mạch là gì. Bất cứ khi nào nhận thấy những triệu chứng bất thường của cơ thể, bạn hãy nhanh chóng đi khám để sớm phát hiện bệnh trước khi tình trạng diễn tiến xấu hơn nhé!