Xơ vữa mạch máu não là gì? Nguyên nhân, nguy cơ và biến chứng của bệnh

Xơ vữa mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ não và góp phần quan trọng vào chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về căn bệnh này để có thể phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người thân yêu.

Xơ vữa mạch máu não là gì?

Xơ vữa mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm tiềm ẩn nhiều biến chứng, xảy ra khi các động mạch quan trọng trong não bị dày lên, cứng lại và thu hẹp do sự tích tụ của các mảng xơ vữa. Những mảng xơ vữa này hình thành từ cholesterol, chất béo, tế bào chết và các chất khác trong máu.

Nỗi ám ảnh tiềm ẩn cho não bộ:

• Giảm lưu lượng máu đến não: Khi các mảng xơ vữa tích tụ, chúng khiến lòng mạch hẹp lại, cản trở dòng chảy máu lên não. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu não cục bộ, gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, tê bì chân tay, rối loạn ngôn ngữ, thậm chí là đột quỵ não.
• Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông: Bề mặt của các mảng xơ vữa không nhẵn mịn, có thể khiến tiểu cầu bám dính và hình thành cục máu đông. Cục máu đông này có thể di chuyển theo dòng máu lên não, gây tắc nghẽn động mạch não đột ngột, dẫn đến đột quỵ não.
• Nguy cơ vỡ mảng xơ vữa: Mảng xơ vữa có thể bị vỡ bất ngờ, giải phóng cục máu đông vào dòng máu, gây tắc nghẽn động mạch não đột ngột, dẫn đến đột quỵ não cấp.

Nguyên nhân gây xơ vữa mạch máu não

Xơ vữa mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm có thể bắt đầu từ rất sớm, thậm chí ngay từ thời thơ ấu. Mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn còn đang được nghiên cứu, nhưng các yếu tố sau đây được cho là có thể dẫn đến tổn thương lớp lót bên trong thành động mạch, từ đó là tiền đề cho sự hình thành xơ vữa:

• Huyết áp cao: Áp lực cao trong động mạch khiến lớp lót dễ bị tổn thương, tạo điều kiện cho cholesterol và các chất khác bám vào và hình thành mảng xơ vữa.
• Cholesterol máu cao: Nồng độ cholesterol cao trong máu khiến các chất béo tích tụ trong thành động mạch, góp phần vào sự hình thành mảng xơ vữa.
• Hút thuốc lá, thuốc lào và các chất kích thích độc hại khác: Hút thuốc lá làm tổn thương lớp lót động mạch, đồng thời tăng nguy cơ co thắt mạch máu, dẫn đến lưu thông máu kém và hình thành mảng xơ vữa.
• Biến chứng tiểu đường: Tiểu đường không kiểm soát tốt có thể gây tổn thương các mạch máu, bao gồm cả động mạch não.
• Viêm khớp, lupus, nhiễm trùng hoặc viêm không rõ nguyên nhân: Các bệnh lý này có thể dẫn đến tình trạng viêm mạn tính, làm tổn thương lớp lót động mạch và tăng nguy cơ xơ vữa.

Kết luận: Xơ vữa mạch máu não là một bệnh lý nguy hiểm với nhiều biến chứng nghiêm trọng. Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và áp dụng lối sống lành mạnh, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là vô cùng quan trọng để phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả căn bệnh này.

Yếu tố nguy cơ gây xơ vữa mạch máu não là gì?

Xơ vữa mạch máu não là một căn bệnh nguy hiểm tiềm ẩn nhiều biến chứng, do đó việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ là vô cùng quan trọng để phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe. Một số yếu tố chính làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Tuổi tác: Nguy cơ mắc xơ vữa mạch máu não tăng dần theo độ tuổi, đặc biệt là ở người cao tuổi trên 65 tuổi.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tổn thương lớp lót động mạch, tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa và đẩy nhanh quá trình tiến triển của bệnh.
• Rối loạn mỡ máu, huyết áp cao, bệnh tiểu đường: Những bệnh lý này ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống tim mạch, góp phần vào sự hình thành mảng xơ vữa và làm tăng nguy cơ đột quỵ não.
• Lối sống thiếu lành mạnh: Béo phì, lười vận động, ăn uống thiếu khoa học với nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều cholesterol, ít chất xơ và vitamin là những yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến xơ vữa mạch máu não.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm: Nếu có người thân trong gia đình mắc bệnh tim mạch sớm, đặc biệt là cha mẹ, anh chị em, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh hơn so với người bình thường.

Biến chứng của xơ vữa mạch máu não

Xơ vữa động mạch não là "kẻ thù thầm lặng" tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

• Nguy cơ đột quỵ: Xơ vữa động mạch não có thể dẫn đến đột quỵ do thiếu máu não cục bộ hoặc xuất huyết não khi mảng xơ vữa vỡ hoặc tắc nghẽn động mạch, khiến một phần não không nhận được đủ lượng máu cần thiết. Đột quỵ có thể gây ra các hậu quả nặng nề như liệt nửa người, mất khả năng ngôn ngữ, rối loạn tri giác, thậm chí là tử vong. Những người sống sót sau đột quỵ cũng có thể phải đối mặt với di chứng lâu dài như suy giảm chức năng thần kinh, vận động, ảnh hưởng đến sinh hoạt và khả năng lao động.
• Sa sút trí tuệ: Xơ vữa động mạch não còn liên quan đến tình trạng sa sút trí tuệ, đặc biệt là ở người cao tuổi. Các cơn thiếu máu não thoáng qua do xơ vữa động mạch gây ra có thể khiến các tế bào thần kinh trong não bị tổn thương hoặc chết đi không hồi phục. Biến chứng này dẫn đến những thay đổi về tính cách, suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung, tư duy và xử lý thông tin.
• Tác động tâm lý: Sa sút trí tuệ do xơ vữa động mạch não có thể khiến người cao tuổi trở nên thờ ơ, hay khóc, bối rối thoáng qua hoặc cáu kỉnh. Những thay đổi này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gây khó khăn cho người chăm sóc.

Bài viết về những thông tin xơ vữa mạch máu não đã khép lại. Xơ vữa động mạch não là một căn bệnh nguy hiểm với những biến chứng khó lường. Việc phòng ngừa sớm bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe não bộ và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.

Xem thêm:

• Nhận biết dấu hiệu viêm màng não ở trẻ em: Hướng dẫn chi tiết cho phụ huynh
• Điện não đồ của người trầm cảm có đặc điểm gì? Khi nào người trầm cảm cần đo điện não đồ?