Bệnh Osgood-Schlatter là gì? Những điều cần biết về bệnh Osgood-Schlatter

Bệnh Osgood-Schlatter là gì?

Bệnh Osgood Schlatter, còn được gọi là thoái hóa xương sụn hoặc viêm lồi củ trước xương chày do lực kéo, là nguyên nhân phổ biến gây đau mặt trước đầu gối ở những người vận động viên trẻ tuổi, có bộ xương chưa hoàn toàn trưởng thành. Các môn thể thao phổ biến có liên quan đến bệnh lý này bao gồm:

• Bóng rổ;
• Bóng chuyền;
• Vận động viên chạy nước rút;
• Tập gym;
• Bóng đá.

Biểu hiện lâm sàng thường liên quan đến triệu chứng đau đầu gối, khởi phát âm ỉ, không chấn thương trước đó, với cảm giác đau ở vị trí bám của gân bánh chè ở lồi củ xương chày. Tình trạng này thường tự giới hạn và xảy ra thứ phát sau các hoạt động căng thẳng của cơ chế duỗi lặp đi lặp lại như nhảy và chạy nước rút.

Mặc dù bệnh này là tình trạng lành tính nhưng quá trình hồi phục có thể kéo dài và khiến người bệnh phải ngừng chơi thể thao. Sự khởi phát của bệnh diễn ra từ từ và thường liên quan đến các hoạt động lặp đi lặp lại của đầu gối.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Osgood-Schlatter

Các triệu chứng chính của bệnh Osgood-Schlatter là:

• Sưng;
• Đau khi dùng tay ấn vào;
• Đau ngay dưới xương bánh chè.

Cơn đau thường diễn tiến dần dần theo thời gian, một số trường hợp có thể xuất hiện đột ngột. Cơn đau có thể trầm trọng hơn ở một bên gối so với bên gối còn lại và thường trở nên nặng hơn khi bạn chạy, nhảy hoặc leo trèo.

Một cục sưng, đau cũng có thể xuất hiện ở phía trước gối, dưới xương bánh chè. Mặc dù cơn đau sẽ biến mất nhưng cục sưng này có thể vẫn còn tồn tại ngay cả khi người bệnh đã trưởng thành.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh Osgood-Schlatter

Bệnh Osgood-Schlatter hiếm khi có biến chứng. Nếu cơn đau nghiêm trọng, các bác sĩ có thể đề nghị tiêm cortisone để giảm sưng và giảm đau.

Trong một số ít trường hợp, cơn đau kéo dài nhiều năm và có thể nặng hơn khi người bệnh thực hiện động tác quỳ gối. Mặc dù phẫu thuật điều trị bệnh Osgood-Schlatter rất hiếm, nhưng các bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ phần xương mới hình thành dưới xương bánh chè nếu bạn bị đau kéo dài gây suy nhược.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu con bạn bị đau đầu gối, đặc biệt là sau khi chạy hoặc chơi thể thao, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ. Điều quan trọng là phải đưa con bạn đi khám để bác sĩ có thể loại trừ các tình trạng bệnh lý khác cũng có thể gây đau và sưng.

Nguyên nhân dẫn đến Osgood-Schlatter

Gân bánh chè bám vào lồi củ xương chày và mô sụn. Tiếp theo là quá trình cốt hóa của lồi củ xương chày ở độ tuổi 10 – 12 ở bé gái và 12 – 14 ở bé trai. Bệnh Osgood Schlatter phát triển trong giai đoạn trưởng thành của xương. Lý thuyết về cơ chế phổ biến là do có lực kéo lặp đi lặp lại trên lồi củ dẫn đến tổn thương vi mạch, gãy xương và viêm; sau đó biểu hiện dưới dạng sưng, đau và nhạy cảm khi ấn vào.

Bệnh Osgood Schlatter là một chấn thương do hoạt động quá mức xảy ra ở những người bệnh vị thành niên thường tham gia các hoạt động năng động. Nó xảy ra thứ phát do sự căng thẳng lặp đi lặp lại và các vi chấn thương do lực tác động lên gân bánh chè khi nó bám vào vị trí tương đối mềm của lồi củ xương chày. Lực này gây ra sự tác động và trong trường hợp nghiêm trọng, lồi củ xương chày bị bong ra một phần. Lực càng tăng lên khi mức độ hoạt động càng cao hơn và đặc biệt là sau thời kỳ tăng trưởng nhanh. Hiếm khi chấn thương có thể dẫn đến gãy xương hoàn toàn.

Những ai có nguy cơ mắc phải Osgood-Schlatter?

Bệnh Osgood-Schlatter xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên đang trong giai đoạn tăng trưởng nhanh. Thường thì bệnh xảy ra ở độ tuổi từ 11 – 14. Bởi vì tình trạng này thường liên quan đến các hoạt động hoặc chuyển động nên nó thường gặp ở thanh thiếu niên:

• Chơi các môn thể thao đòi hỏi phải nhảy hoặc gập gối (bóng chuyền và bóng rổ);
• Có cơ tứ đầu đùi săn chắc.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải Osgood-Schlatter

Các yếu tố nguy cơ của bệnh Osgood-Schlatter bao gồm:

• Giới tính nam;
• Độ tuổi: Nam 12 – 15, nữ 8 – 12;
• Xương tăng trưởng đột ngột;
• Các hoạt động lặp đi lặp lại như nhảy và chạy nước rút.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Osgood-Schlatter

Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh Osgood-Schlatter dựa trên các triệu chứng và thăm khám. Bác sĩ sẽ xem xét:

• Tuổi của người bệnh;
• Những môn thể thao hoặc hoạt động có thể gây ra tình trạng này.

Bác sĩ cũng có thể chụp X-quang để xem xương bánh chè và loại trừ các tình trạng khác, chẳng hạn như gãy xương.

Một số bệnh lý cần được chẩn đoán phân biệt với bệnh Osgood-Schlatter như:

• Viêm gân bánh chè;
• Viêm xương chày;
• Bệnh Perthes;
• Viêm bao hoạt dịch;
• Viêm sụn do nhiễm trùng (Infectious apophysitis).

Phương pháp điều trị Osgood-Schlatter hiệu quả

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh Osgood-Schlatter được điều trị tại nhà bằng cách kết hợp nghỉ ngơi, chườm lạnh và thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs). Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể khuyến cáo nên nghỉ chơi thể thao và các hoạt động có thể gây đau.

Nhiều người bệnh sẽ cảm thấy giảm triệu chứng bằng cách duỗi cơ tứ đầu đùi để giảm bớt một phần căng thẳng lên gân bánh chè. Một số bác sĩ cũng khuyên bạn nên sử dụng một loại dụng cụ hỗ trợ gọi là đai đeo gân bánh chè. Loại đai đeo mỏng này vừa vặn quanh đầu gối dưới xương bánh chè. Nó có thể giúp làm giảm một số căng thẳng trên gân bánh chè.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của Osgood-Schlatter

Chế độ sinh hoạt:

Để giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi, dưới đây là một số gợi ý về chế độ sinh hoạt cho người bệnh Osgood-Schlatter:

• Nghỉ ngơi: Để giảm tải lực lên gân bánh chè, hạn chế hoạt động đòi hỏi sự chịu đựng lực lượng như chạy, nhảy, leo trèo trong giai đoạn đau và viêm. Nghỉ ngơi để hỗ trợ sự phục hồi.
• Tập luyện có trọng điểm: Đối với các hoạt động không gây đau hoặc không tạo quá tải lực lên gân bánh chè, như tập luyện cho phần cơ thân trên (ví dụ: Tập thể dục, tập luyện trọng lực), có thể tiếp tục được thực hiện. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng không tạo áp lực lên gân bánh chè bị tổn thương.
• Tăng cường độ mềm dẻo: Tập luyện độ mềm dẻo và tăng cường sự linh hoạt của cơ và cơ quan xung quanh có thể giúp giảm căng thẳng trên gân bánh chè. Các phương pháp như tập yoga, tập cơ bụng và cơ lưng, và các bài tập giãn cơ chân.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu triệu chứng không giảm hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đánh giá và điều trị phù hợp.

Lưu ý rằng mỗi trường hợp Osgood-Schlatter có thể khác nhau, vì vậy hãy luôn tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ để đảm bảo điều trị hiệu quả và an toàn.

Chế độ dinh dưỡng:

Dinh dưỡng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình phục hồi và giảm triệu chứng của người bệnh Osgood-Schlatter. Dưới đây là một số gợi ý về chế độ dinh dưỡng cho người bị bệnh Osgood-Schlatter:

• Dinh dưỡng cân bằng: Hãy đảm bảo bạn có chế độ ăn uống cân bằng với đủ các nhóm thực phẩm cơ bản, bao gồm rau quả, ngũ cốc, thực phẩm chứa nhiều protein và chất béo lành mạnh.
• Cung cấp đủ năng lượng: Đảm bảo bạn cung cấp đủ lượng năng lượng từ thực phẩm để hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường sức khỏe chung.
• Protein: Hãy ăn bao gồm các nguồn protein như thịt gà, cá, hạt, đậu, đậu nành và sản phẩm từ sữa chứa ít chất béo.
• Canxi và vitamin D: Canxi và vitamin D là quan trọng cho sự phát triển và sức khỏe xương. Bạn có thể tăng cường tiêu thụ các nguồn canxi như sữa và sản phẩm từ sữa không béo, hạt, cá nhỏ (như cá hồi) và rau xanh lá.
• Chất chống viêm: Các chất chống viêm tự nhiên có thể giúp giảm viêm và đau. Hãy bao gồm các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây tươi, rau xanh, hạt, gia vị như nghệ và gừng.
• Hạn chế thực phẩm có thể gây viêm: Tránh tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa chất béo không lành mạnh, đường, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm có chứa chất bảo quản và phẩm màu nhân tạo.
• Uống đủ nước: Hãy uống đủ lượng nước cần thiết hàng ngày.

Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể và điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.

Phương pháp phòng ngừa Osgood-Schlatter hiệu quả

Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn bệnh Osgood-Schlatter nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh này bằng cách:

• Tham gia các môn thể thao (chẳng hạn như bơi lội) không gây căng thẳng lên đầu gối;
• Nghỉ chơi thể thao hoặc hoạt động khi bạn cảm thấy đau gối;
• Thực hiện các động tác khởi động trước khi chơi thể thao hoặc tập luyện;
• Mang giày thể thao hỗ trợ có khả năng chống sốc tốt.