Chấn thương khí quản là gì? Phương pháp phòng ngừa ra sao?

Chấn thương khí quản là gì?

Khí quản là một ống dài khoảng 10 – 15cm với đường kính dưới 2,54cm, có nhiệm vụ dẫn không khí. Khí quản cấu tạo bởi khoảng 20 vòng sụn, cơ và mô liên kết. Khí quản bắt đầu từ ngay phía dưới thanh quản, chạy xuống đến sau xương ức và chia thành hai ống nhỏ hơn gọi là phế quản.

Chấn thương khí quản là tình trạng khí quản bị tổn thương, không thể hoạt động một cách bình thường và gây ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của bệnh nhân. Các chấn thương khí quản có thể gặp như:

• Hẹp khí quản: Tình trạng viêm nhiễm trong khí quản có thể dẫn đến sẹo và gây hẹp khí quản. Nếu nghiêm trọng, có thể cần phải phẫu thuật hoặc nội soi để điều chỉnh tình trạng hẹp.

• Rò khí quản: Bất thường ở đường nối khí quản và thực quản khiến thức ăn từ thực quản lọt vào khí quản, có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về phổi.

• Dị vật khí quản: Cần nội soi phế quản để lấy dị vật ra khỏi khí quản.

• Ung thư khí quản: Khả năng này khá hiếm khi xảy ra.

• Bệnh nhuyễn khí quản: Đây là tình trạng hiếm gặp, khi này sụn khí quản mềm và yếu ớt hơn bình thường. Bệnh thường do dị tật bẩm sinh hoặc do chấn thương hay hút thuốc ở người lớn.

• Tắc nghẽn khí quản: Khi có một khối u hoặc các dị vật khác chèn ép và làm hẹp khí quản, gây khó thở. Trường hợp này cần đặt stent hoặc phẫu thuật mở khí quản và cải thiện hô hấp.

• Bỏng hô hấp: Khi hít phải khói, khí độc, tiếp xúc với nhiệt độ cao, các dây thần kinh cảm giác và vận mạch ở khí quản tiết ra các neuropeptide, gây phản ứng viêm, co thắt phế quản và tổng hợp oxid nitric (NOS) để tạo ra các gốc oxy phản ứng (ROS). Từ đó, bỏng hô hấp gây mất protein huyết tương, giảm thể tích tuần hoàn, giảm oxy máu, xẹp phế nang…

Những dấu hiệu và triệu chứng của chấn thương khí quản

Chấn thương khí quản gây nên các triệu chứng chủ yếu trên hệ hô hấp:

• Ho khan, ho dai dẳng;

• Khó thở, thở khò khè, thở nhanh, thở nông;

• Xanh xao, tím tái;

• Dịch tiết đường thở có bồ hóng, tro (sau khi thoát khỏi đám cháy);

• Ban đỏ;

• Tăng ure huyết.

Tác động của Chấn thương khí quản đối với sức khỏe

Chấn thương khí quản làm suy giảm khả năng hô hấp của bệnh nhân, thậm chí có thể làm bệnh nhân không thở được nếu không có biện pháp điều trị kịp thời.

Biến chứng có thể gặp khi bị Chấn thương khí quản

Chấn thương khí quản khi không điều trị kịp thời sẽ gây thiếu oxy trầm trọng, có thể dẫn đến ngưng thở, ngưng tim.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây ra chấn thương khí quản

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến chấn thương khí quản:

• Hít phải dị vật;

• Dị ứng;

• Chấn thương do tai nạn;

• Bỏng hoặc hít một lượng lớn khói từ đám cháy;

• Hít phải hóa chất, khí độc;

• Nhiễm virus, vi khuẩn;

• Mắc các bệnh đường hô hấp (viêm phổi, xơ phổi, hen suyễn, COPD…);

• Có áp xe trong cổ họng hoặc amidan;

• Khối u gần khí quản gây chèn ép khí quản;

• Sưng lưỡi hoặc viêm nắp thanh quản;

• Tràn khí màng phổi có thể làm tăng áp lực lên khí quản gây lệch khí quản.