Hội chứng thần kinh cận ung thư là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hội chứng thần kinh cận ung thư

Hội chứng thần kinh cận ung thư là gì?

Hội chứng thần kinh cận ung thư là các rối loạn hiếm gặp phát triển ở người mắc bệnh ung thư. Hội chứng cận ung thư có thể ảnh hưởng đến các hệ cơ quan khác bao gồm hệ nội tiết, da - mô mềm, huyết học và cơ xương khớp (thấp khớp). Hội chứng thần kinh cận ung thư xảy ra khi các chất chống ung thư của hệ miễn dịch cũng tấn công các bộ phận của não, tủy sống, dây thần kinh ngoại biên hoặc cơ.

Ở nhiều bệnh nhân, phản ứng miễn dịch có thể gây tổn thương hệ thần kinh trầm trọng hơn so với khối u. Hội chứng thần kinh cận ung thư có thể thuyên giảm hoàn toàn nếu điều trị kịp thời, trong một vài trường hợp, các triệu chứng này sẽ ảnh hưởng vĩnh viễn trên người bệnh.

Tùy thuộc vào vị trí hệ thần kinh bị ảnh hưởng, hội chứng thần kinh cận ung thư có thể gây ra các vấn đề về vận động hoặc phối hợp cơ, nhận thức giác quan, trí nhớ, kỹ năng tư duy hoặc giấc ngủ của người bệnh. Bệnh này tiến triển nhanh chóng gây ra tổn thương nghiêm trọng cho hệ thần kinh và không thể phục hồi được. Trong một số trường hợp, tổn thương hệ thần kinh có thể hồi phục bằng thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích và cải thiện hệ thống miễn dịch.

Các loại hội chứng thần kinh cận ung thư

• Thoái hóa tiểu não (thất điều tiểu não): Đây là tình trạng mất các tế bào thần kinh ở vùng não kiểm soát các chức năng và sự cân bằng của cơ (tiểu não). Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm đi lại không vững hoặc suy giảm, thiếu sự phối hợp cơ ở các chi, không thể duy trì tư thế, chóng mặt, buồn nôn, cử động mắt không chủ ý, nhìn đôi, khó nói hoặc khó nuốt.
• Viêm não limbic: Đây là tình trạng viêm ảnh hưởng đến một vùng não được gọi là hệ thống limbic, nơi kiểm soát cảm xúc, hành vi và một số chức năng trí nhớ nhất định, người bệnh sẽ thay đổi tính cách, tâm trạng, hay quên, co giật, lú lẫn.
• Viêm não tủy: Hội chứng này là tình trạng viêm não và tủy sống. Có thể có nhiều triệu chứng và dấu hiệu khác nhau tùy thuộc vào vị trí bị ảnh hưởng.
• Opsoclonus-myoclonus: Hội chứng này là do rối loạn chức năng của tiểu não hoặc các kết nối của nó. Nó có thể gây ra chuyển động mắt nhanh, không đều (opsoclonus) và các cơn giật cơ không tự nguyện, hỗn loạn (myoclonus) ở các chi và thân.
• Hội chứng người cứng: Hội chứng này được đặc trưng bởi tình trạng cứng cơ tiến triển, nghiêm trọng, chủ yếu ảnh hưởng đến cột sống và chân gây co thắt cơ, khiến người bệnh bị đau cơ.
• Bệnh lý tủy: Hội chứng chấn thương giới hạn ở tủy sống, có những thay đổi về chức năng ruột và bàng quang, đồng thời cơ thể bị yếu và tê nghiêm trọng đến một mức độ nhất định.
• Hội chứng nhược cơ Lambert-Eaton: Đây là hội chứng xảy ra do gián đoạn khả năng truyền tín hiệu giữa dây thần kinh và cơ, triệu chứng gồm yếu cơ vùng chi dưới, mệt mỏi, khó nuốt, khó nói, cử động mắt không đều, nhìn đôi, khô miệng và rối loạn cương dương (ở nam giới).
• Bệnh nhược cơ: Xảy ra do gián đoạn khả năng truyền tín hiệu giữa các dây thần kinh và cơ bắp, có đặc điểm là yếu, mỏi cơ như cơ ở mặt, mắt, cánh tay và chân. Các cơ liên quan đến việc nhai, nuốt, nói và thở cũng có thể bị ảnh hưởng. Bệnh nhược cơ thường liên quan đến ung thư tuyến ức (thymoma).
• Thần kinh cơ: Còn được gọi là hội chứng Isaacs - được đặc trưng bởi các xung bất thường trong các tế bào thần kinh bên ngoài não và tủy sống (dây thần kinh ngoại biên bị kích thích quá mức) điều khiển chuyển động của cơ. Những xung động này có thể gây co giật, cứng khớp dần dần, chuột rút, cử động chậm lại và các suy yếu cơ khác.
• Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Tình trạng này đề cập đến các dạng tổn thương ở dây thần kinh truyền tín hiệu từ não hoặc cột sống đến phần còn lại của cơ thể, gây đau và rối loạn cảm giác ở bất cứ đâu trên cơ thể.
• Chứng mất tự chủ: Rối loạn tự chủ là một loạt các dấu hiệu và triệu chứng do tổn thương các dây thần kinh điều chỉnh các chức năng cơ thể (hệ thần kinh tự chủ), chẳng hạn như nhịp tim, huyết áp, đổ mồ hôi và chức năng ruột và bàng quang. Khi phần hệ thần kinh này bị ảnh hưởng, các triệu chứng thường gặp là huyết áp thấp, nhịp tim không đều và khó thở.

Những dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng thần kinh cận ung thư

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng thần kinh cận ung thư tiến triển tương đối nhanh, thường trong vài ngày đến vài tuần. Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng thần kinh cận ung thư thường biểu hiện ngay cả trước khi chẩn đoán ung thư và tùy thuộc vào bộ phận cơ thể bị thương, bao gồm:

• Khó đi lại và khó duy trì sự cân bằng cơ thể;
• Mất trương lực cơ hoặc yếu cơ;
• Mất kỹ năng vận động, chẳng hạn như không thể cầm nắm đồ vật;
• Khó nuốt;
• Nói ngọng hoặc nói lắp;
• Mất trí nhớ và suy giảm khả năng tư duy (nhận thức);
• Vấn đề về thị lực;
• Rối loạn giấc ngủ;
• Co giật;
• Ảo giác;
• Chuyển động vô thức, không có chủ ý.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng thần kinh cận ung thư tương tự như nhiều bệnh lý, bao gồm ung thư, biến chứng ung thư và thậm chí một số phương pháp điều trị ung thư.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến hội chứng thần kinh cận ung thư

Nguyên nhân cụ thể của hội chứng thần kinh cận ung thư vẫn chưa được biết. Các kháng thể được phát hiện trong huyết thanh hoặc dịch não tủy cho thấy nguyên nhân của hội chứng thần kinh cận ung thư là do phản ứng miễn dịch chống lại khối u bị định hướng sai đối với hệ thần kinh.