Thoái hóa tiểu não: Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Thoái hóa tiểu não là gì?

Tiểu não là một phần của bộ não nằm ở phía sau đầu, ngay phía trên và phía sau nơi tủy sống kết nối với đại não. Tiểu não liên quan đến chức năng vận động tinh vi, thăng bằng, tư thế, ngôn ngữ cũng như kiểm soát cảm xúc như điều chỉnh phản ứng sợ hãi và khoái cảm.

Thoái hóa tiểu não là một quá trình trong đó các tế bào thần kinh trong tiểu não suy thoái và chết đi. Vì tiểu não góp phần phối hợp và điều hòa các hoạt động vận động, cũng như kiểm soát trạng thái cân bằng của cơ thể con người, nên bất kỳ tổn thương nào của tiểu não đều có thể gây ra các triệu chứng bao gồm dáng đi vụng về, khó giữ thăng bằng, cử động cơ không kiểm soát và nói ngọng.

Nhiều nguyên nhân có thể gây thoái hóa tiểu não, bao gồm lạm dụng rượu, đột quỵ, khối u ở tiểu não, bệnh đa xơ cứng, một số loại thuốc và rối loạn di truyền. Thoái hóa tiểu não liên quan đến rượu là phổ biến nhất. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 12% đến 27% số người nghiện rượu có mắc thoái hóa tiểu não.

Thoái hóa tiểu não thường xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 45 đến 65, tuy nhiên độ tuổi khởi phát triệu chứng sẽ khác nhau tùy theo nguyên nhân gây bệnh. Đối với thoái hóa tiểu não cận ung thư, độ tuổi khởi phát trung bình là 50 tuổi, thường ảnh hưởng đến nam giới nhiều hơn nữ giới.

Triển vọng sống lâu dài của bệnh nhân bị thoái hóa tiểu não sẽ khác nhau tùy theo nguyên nhân cơ bản của bệnh. Tuy nhiên hầu hết đều diễn biến xấu, tiến triển nặng dần và thường gây tử vong.

Những triệu chứng của thoái hóa tiểu não

Các triệu chứng thoái hóa tiểu não có thể bao gồm:

• Yếu cơ;
• Run;
• Loạng choạng, ngã;
• Chứng khó đọc (khó phát âm);
• Chứng khó nuốt;
• Chóng mặt;
• Rung giật nhãn cầu;
• Liệt mặt;
• Nhìn đôi.

Những người bị thoái hóa tiểu não cũng có thể bị rối loạn sức khỏe tâm thần như:

• Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD);
• Rối loạn phổ tự kỷ;
• Tâm thần phân liệt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của thoái hóa tiểu não, đặc biệt là các bất thường về thăng bằng, lời nói, thị lực, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được bác sĩ thăm khám và chỉ định các xét nghiệm giúp chẩn đoán và loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm đến tính mạng của bạn.

Nguyên nhân dẫn đến thoái hóa tiểu não

Nguyên nhân sâu xa của tình trạng thoái hóa tiểu não có thể là do một loạt các tình trạng di truyền hoặc mắc phải (không di truyền), bao gồm các bệnh lý thần kinh, rối loạn cận ung thư, thiếu hụt dinh dưỡng và nghiện rượu.

• Bệnh thần kinh: Bất kỳ bệnh nào của hệ thần kinh trung ương, bao gồm các bất thường của não và tủy sống, trong đó có tiểu não. Một số loại bệnh phổ biến nhất bao gồm bệnh Alzheimer, bại não, động kinh, đa xơ cứng (MS), bệnh Parkinson và đột quỵ.
• Rối loạn cận ung thư: Rối loạn cận ung thư là phản ứng tự miễn dịch quá mức của cơ thể đối với khối u ác tính. Rối loạn cận ung thư phổ biến ở những người trung niên, những người mắc bệnh ung thư phổi, ung thư bạch huyết, ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú.
• Thiếu dinh dưỡng: Tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, người già, người nghèo và những người mắc chứng rối loạn ăn uống.
• Nghiện rượu: Nghiện rượu dẫn đến suy giảm khả năng hấp thụ hoặc sử dụng vitamin Thiamine (vitamin B1) của cơ thể, do đó gây tổn thương thoái hóa các tế bào tiểu não.