Lao ruột: Căn bệnh nguy hiểm không được xem thường

Lao ruột là gì? 

Lao ruột là tình trạng lao ở ngoài phổi do trực khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis gây ra, làm các tổn thương tại ống tiêu hóa. Lao ruột thường gặp phải ở những người từ 30 tới 55 tuổi và thường xuất hiện với các tổn thương lao khác như lao phổi.

Lao ruột được chia làm 2 loại:

• Lao ruột thứ phát: Thường hay gặp, bệnh chỉ xuất hiện khi người bệnh đã bị mắc một số bệnh lao như lao phổi, lao màng bụng, lao hầu họng hoặc lao thực quản. Có nhiều đường lây nhiễm của vi khuẩn lao vào ruột, nhưng chủ yếu là đường tiêu hóa.
• Lao ruột nguyên phát: Thường hiếm gặp, bệnh lây nhiễm qua đường máu, đường mật, đường bạch huyết hay đường tiếp giáp từ những cơ quan bị lao lân cận qua.

Những dấu hiệu và triệu chứng của lao ruột

Những triệu chứng của lao ruột thường không đặc hiệu,vì vậy người bệnh thường dễ nhầm lẫn với một vài bệnh lý của đường tiêu hóa.

Một số biểu hiện lâm sàng của bệnh lao ruột là:

• Sốt;
• Giảm cân không rõ nguyên nhân;
• Cơ thể cảm thấy mệt mỏi;
• Hay ra mồ hôi vào ban đêm;
• Buồn nôn;
• Đau bụng, có thể đau ở nơi khu trú hay đau khắp bụng. Đôi khi xuất hiện những cơn đau quặn bụng;
• Sôi bụng;
• Tiêu chảy trong thời gian dài;
• Máu có thể lẫn trong phân;
• Táo bón.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh lao ruột

Lao ruột thường gây ra một số biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm:

• Bị lồng ruột;
• Thủng ổ loét gây viêm phúc mạc;
• Mạch máu tại ổ loét bị vỡ có thể dẫn tới xuất huyết tiêu hóa nặng;
• Hình thành khối u giống với u đại tràng;
• Hẹp ruột, gây tình trạng bán tắc hoặc tắc ruột;
• Gây ra tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng, làm cơ thể suy kiệt;
• Tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân dẫn đến lao ruột

Tác nhân gây bệnh lao ruột là vi khuẩn lao ở người hoặc động vật.

Nguyên nhân gây lao ruột được chia thành nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát. 

• Lao ruột nguyên phát: Thường ít gặp, vi khuẩn lao xâm nhập vào đường tiêu hóa qua đường ăn uống, chủ yếu do sử dụng sữa hoặc chế phẩm từ sữa nhiễm vi khuẩn lao từ bò hoặc nước uống có nhiễm vi khuẩn lao. Chúng sẽ khu trú ở ở ruột và lây lan qua các cơ quan khác của cơ thể khi xâm nhập vào đường tiêu hóa.
• Lao ruột thứ phát: Thường gặp, vi khuẩn lao từ phổi, thực quản, hầu họng, màng bụng lây lan qua ruột.

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) lao ruột?

Hầu hết tất cả mọi đối tượng, lứa tuổi đều có khả năng bị lao ruột. Tuy nhiên, những người có độ tuổi từ 30 – 50 thì có nguy có mắc bệnh cao hơn.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ lao ruột: 

• Người bị nghiện thuốc lá;
• Người lạm dụng rượu, bia;
• Có tiền sử mắc bệnh lao phổi;
• Tiếp xúc với người bị bệnh lao;
• Hệ thống miễn dịch suy giam, sức đề kháng yếu như bị HIV/AIDS;
• Người mắc một số bệnh: Ung thư đầu cổ, bệnh Hodgkin, tiểu đường, bệnh bạch cầu,...
• Đi tới những vùng đang có dịch bệnh;
• Người bị thiếu cân, suy dinh dưỡng;
• Những đang phải điều trị bệnh bằng thuốc corticosteroid, hoặc những thuốc chữa các bệnh tự miễn, viêm mạch như bệnh lupus, viêm khớp dạng thấp, gây ức chế hệ miễn dịch của cơ thể.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán lao ruột

Chẩn đoán lao ruột bằng cách hỏi bệnh nhân các câu hỏi về các triệu chứng và khám sức khỏe. Ngoài ra, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm sau để chẩn đoán chính xác bệnh.

• Xét nghiệm máu: Dấu hiệu thường gặp của bệnh lao là thiếu máu, tăng tế bào lympho, tăng tốc độ lắng máu.
• Chụp X - quang: Đại tràng không đều, hình dạng tiểu tràng biến dạng, xuất hiện các ổ loét trong đường ruột,...
• Chụp mạch lympho bằng X-quang: Phát hiện viêm phúc mạc, viêm thanh mạc.
• Nội soi: Kiểm tra những vị trí tổn thương trong ruột, cũng như quan sát được triệu chứng thực thể.

Điều này rất quan trọng để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh để giúp bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.

Phương pháp điều trị lao ruột hiệu quả

Điều trị nội khoa

Phương pháp điều trị bệnh lao ruột cũng giống như điều trị theo phác đồ chống lao.

Nguyên tắc điều trị lao ruột là:

• Phối hợp 2 hoặc 3 trong những loại thuốc: Rifampicin, Streptomycin, INH, Ethambutol;
• Dùng thuốc đúng liều;
• Dùng thuốc đều đặn;
• Dùng thuốc đủ thời gian, qua 2 giai đoạn: Tấn công: 2 – 5 tháng và duy trì 12 – 18 tháng.

Ngoài việc sử dụng thuốc điều trị lao theo phác đồ, bệnh nhân còn được dùng thuốc điều trị triệu chứng, vitamin, nhất là phải tăng cường đầy đủ chất dinh dưỡng, đảm bảo năng lượng cho cơ thể. 

Điều trị ngoại khoa

Khi có biến chứng như tắc nghẽn đường ruột, thũng và viêm phúc mạc,... bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của lao ruột

Chế độ sinh hoạt

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị;
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng;
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị;
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Chế độ dinh dưỡng

Chưa có dữ liệu.

Phương pháp phòng ngừa lao ruột hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức đề kháng;
• Bỏ thuốc lá hoặc tránh khói thuốc lá;
• Duy trì lối sống tích cực, tránh căng thẳng, áp lực, stress;
• Tiêm phòng vắc xin BCG cho trẻ nhỏ;
• Chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng;
• Tránh tiếp xúc với người đang bị nhiễm bệnh, nếu tiếp xúc cần phải có biện pháp tránh lây nhiễm;
• Không nên uống sữa bò tươi khi chưa được xử lý;
• Giữ vệ sinh trong ăn uống, sinh hoạt;
• Cần theo dõi chặt chẽ tình trạng miễn dịch của cơ thể nếu đang sử dụng các thuốc chứa thành phần corticoid;
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị kịp thời.