Mụn ẩn: Thủ phạm khiến da mặt sần sùi

Mụn ẩn là gì? 

Mụn ẩn là mụn trứng cá không viêm với đặc trưng nhân mụn nằm sâu trong lớp nang lông, kích thước mụn nhỏ li ti, mọc thành từng cụm và có xu hướng phát triển rộng trên bề mặt da khiến da mặt sần sùi, kém láng mịn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của mụn ẩn

Mụn ẩn là hậu quả của bã nhờn (dầu), vi khuẩn và bụi bẩn bị tồn đọng trong lỗ chân lông, tạo thành khối u không viêm nhưng làm cho da trở nên sần sùi, kém láng mịn.

Tác động của mụn ẩn đối với sức khỏe 

Mụn ẩn tuy hầu như không có tác động trầm trọng đến sức khỏe.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh mụn ẩn 

Mụn ẩn nếu không chữa trị có thể phát triển thành mụn viêm, mụn bọc và nhiễm trùng nặng hơn tại da và mô dưới da.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến mụn ẩn

Dầu, vi khuẩn và da chết

Bã nhờn được tạo ra quá mức từ các tuyến bã nhờn, từ đó các tế bào da chết sẽ thấm chất nhờn tồn dư và tạo thành nốt ẩn trong nang lông. Các vi khuẩn có trên bề mặt da sẽ lây nhiễm vào nang lông, hình thành mụn mủ, u sần. 

Nội tiết tố

Tuổi dậy thì là thời điểm cơ thể có sự thay đổi về hormon, đặc biệt là Androgen. Nồng độ Androgen tăng lên là nguyên nhân làm cho tuyến bã nhờn to ra và tiết nhiều bã nhờn hơn. 

Tiền sử gia đình

Mụn trứng cá có thể xuất phát do di truyền, tuy nhiên chưa có nhiều bằng chứng khoa học.

Thuốc

Một số thuốc gây ra tình trạng mụn như Corticosteroid, Testosterone hoặc Lithium.

Những ai có nguy cơ mắc phải mụn ẩn?

Những đối tượng có nguy cơ mắc mụn ẩn thường là lứa tuổi dậy thì do sự thay đổi hormon trong cơ thể.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải mụn ẩn

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mụn ẩn, bao gồm:

• Vệ sinh da mặt không kỹ nên không loại bỏ được bã nhờn và bụi bẩn cũng như tế bào chết dẫn tới mụn ẩn. 

• Khi mụn phát triển nặng hơn không điều trị kịp thời.

• Lạm dụng mỹ phẩm, tẩy trang không sạch nên tích tụ lớp phấn trang điểm trên bề mặt gây bít tắc lỗ chân lông. 

• Thói quen ăn uống sử dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, bia rượu, hút thuốc lá,...

• Căng thẳng, thức khuya.

• Ma sát từ quần áo chật, mũ bảo hiểm, đồ dùng cá nhân cho da mặt không được vệ sinh sạch sẽ.

• Ô nhiễm không khí, khói bụi.

• Tác động lên mụn ẩn (nặn, chọc vào mụn).

• Sử dụng chất tẩy tế bào chết vật lý mạnh.

Phương pháp điều trị mụn ẩn hiệu quả

Retinoids

Retinoid có tác dụng giảm sản xuất bã nhờn. Một số retinoid thường dùng để bôi ngoài da như Tretinoin, Adapalene.

Thuốc kháng sinh

Kháng sinh là thuốc điều trị nhiễm khuẩn, góp phần hạn chế sự phát triển của mụn bọc, mụn viêm. Ngoài ra, kháng sinh còn giúp phòng ngừa nhiễm khuẩn. Nếu mụn ẩn tái phát, có thể sử dụng các sản phẩm tại vùng da bị ảnh hưởng để phòng ngừa nhiễm khuẩn phát triển. Kháng sinh dùng ngoài da thường là Clindamycin và Erythromycin. Nếu chưa có hiệu quả thì phối hợp thêm benzoyl peroxide nhằm vừa giúp loại bỏ vi khuẩn, viêm vừa làm khô mụn ẩn.

Các liệu pháp nội tiết tố (hormon)

Các liệu pháp nội tiết thường được kê là thuốc tránh thai (nếu chưa sử dụng thuốc tránh thai). Tuy nhiên cần dùng dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa.

Co-cyprindiol

Co-cyprindiol giúp giảm sản xuất bã nhờn và thường được dùng khi mụn nặng hơn và dùng kháng sinh không hiệu quả.

Thuốc tiêm Corticosteroid

Corticoid đường tiêm có thể dùng trong trường hợp u viêm do mụn sâu và đau. Dạng tiêm giúp rút ngắn thời gian chữa lành và giảm nguy cơ sẹp do mụn u viêm. 

Liệu pháp ánh sáng (Quang trị liệu)

Ánh sáng xanh được chứng minh là có thể cải thiện tình trạng da trong trường hợp bị mụn trứng cá.

Chườm ấm

Chườm ấm có thể giúp giảm đau, làm mờ vết thâm do mụn và đặc biệt hiệu quả khi bắt đầu xuất hiện mụn đầu trắng. Cách dùng là ngâm khăn sạch/gạc sạch vào nước ấm và chườm lên vùng da mụn từ 10 đến 15 phút, 3 đến 4 lần trong ngày.

Đeo miếng dán mụn

Miếng dán mụn thường có chứa thành phần acid salicylic có tác dụng kháng viêm, hạn chế mụn phát triển, ngoài ra còn giúp bảo vệ vùng da mụn khỏi bụi bẩn, vi khuẩn và bã nhờn dư thừa. Miếng dán trị mụn có thể dán lên mụn trong vòng 24 tiếng, sau thời gian đó nên thay miếng dán mới và tiếp tục dùng cho đến khi hết mụn ẩn. 

Thoa dầu cây trà

Dầu cây trà giống như chất kháng khuẩn nguồn gốc thiên nhiên, ít gây kích ứng cũng như dịu nhẹ cho da bị viêm nhiễm, có thể thay thế cho các loại thuốc kháng sinh nguồn gốc hóa học khác. Để có hiệu quả tốt nhất, cần sử dụng sản phẩm có ít nhất 5% tinh dầu trà. Dầu trà được thoa khoảng 2 lần trong ngày, có thể dùng đến khi hết mụn. 

Mật ong nguyên chất

Mật ong được biết đến như một loại thực phẩm dinh dưỡng cũng như một chất chống oxy hóa, kháng viêm đặc biệt. Bôi một lượng nhỏ mật ong vào vùng da bị mụn và để qua đêm giúp giảm bớt tình trạng viêm của mụn. 

Theo kinh nghiệm dân gian: Diếp cá, nha đam, chanh

Lá Diếp cá giã nát trộn với mật ong rồi đắp lên da như một loại mặt nạ dưỡng da tự nhiên, giúp lấy đi nhân mụn, dưỡng trắng da, làm da sáng mướt, đàn hồi.

Nha đam xay nhuyễn được dùng như mặt nạ thiên nhiên giúp giảm bớt mụn ẩn trên da.

Nước cốt chanh có tác dụng loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn, tế bào chết bằng cách thoa trực tiếp lên da mặt khoảng 5 phút rồi làm sạch. Đây cũng là cách giúp giảm mụn ẩn theo phương pháp thiên nhiên.

Trị mụn ẩn bằng công nghệ cao

Phi kim vi điểm là phương pháp trị mụn bằng công nghệ cao, hoạt động theo nguyên lý tạo ra vết thương nhân tạo để kích hoạt cơ chế tự làm lành của cơ thể. Phương pháp này sử dụng mũi kim có kích thước siêu nhỏ (nano) chuyên dụng tác động thẳng đứng xuống bề mặt da để tạo ra “vết thương giả”, đồng thời làm kênh dẫn để đưa dưỡng chất xuống. 

Quá trình cơ thể tự làm lành vết thương kết hợp dưỡng chất được đưa xuống sẽ giúp mang lại hiệu quả trị mụn ẩn và kích thích sản sinh collagen làm đẹp da. Nhờ vậy, sau quá trình điều trị da không chỉ sạch mụn ẩn, mụn cám, mụn đầu đen mà còn sáng mịn và đàn hồi hơn.

Phi kim vi điểm trị mụn ẩn có nhiều ưu điểm nổi bật như: Hiệu quả cao, thời gian hồi phục da nhanh. Thời gian điều trị khoảng 30 phút mỗi lần. Đảm bảo an toàn, mức độ xâm lấn ít, không để lại sẹo.

Tuy nhiên, công nghệ phi kim có nhược điểm là không có tác dụng hiệu quả với mụn viêm như mụn bọc, mụn mủ.

Phối hợp các phương pháp trên

Trong điều trị mụn, thường kết hợp hai phương pháp trở lên để tăng hiệu quả điều trị.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của mụn ẩn

Chế độ sinh hoạt:

• Không cố nặn mụn vì sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng viêm nhiễm, khiến da sưng tấy, tăng mẩn đỏ và các vết trên da, cuối cùng dẫn đến sẹo.

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

Chế độ dinh dưỡng:

• Hạn chế thói quen ăn uống sử dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, chất uống có cồn như bia rượu,…

Phương pháp phòng ngừa mụn ẩn hiệu quả

 Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Chăm sóc da và vệ sinh da sạch sẽ.

• Rửa mặt 2 lần/ngày.

• Giữ vệ sinh cá nhân, tắm rửa sạch sẽ sau khi vận động nhiều mồ hôi hoặc đi dưới trời nắng nóng.

• Dùng các sản phẩm không gây mụn, không chứa cồn.

• Không chạm, gãi, bóp hay nặn mụn.

• Dùng kem chống nắng, mặc áo chống nắng và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.