Rối loạn nhân cách phụ thuộc là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Rối loạn nhân cách phụ thuộc là gì?

Rối loạn nhân cách phụ thuộc (Dependent personality disorder) là một tình trạng sức khỏe tâm thần liên quan đến nhu cầu được người khác chăm sóc quá mức. Họ thường cảm thấy khó khăn trong việc tự đưa ra quyết định và sợ hãi khi phải chịu trách nhiệm cá nhân. Người mắc bệnh này dựa vào những người khác vì nhu cầu tình cảm hoặc thể chất của họ. Những người khác có thể mô tả họ là người thiếu thốn tình cảm hoặc đeo bám người khác quá mức.

Những người bị rối loạn nhân cách phụ thuộc tin rằng họ không thể tự chăm sóc bản thân. Họ có thể gặp khó khăn khi đưa ra các quyết định hàng ngày, như mặc gì hoặc ăn gì nếu không có sự trấn an của người khác. Họ thường không nhận ra rằng suy nghĩ và hành vi của họ có vấn đề.

Rối loạn nhân cách phụ thuộc là một trong nhóm các tình trạng được gọi là rối loạn nhân cách “Nhóm C”. Chúng liên quan đến cảm giác lo lắng và sợ hãi. Rối loạn nhân cách là những kiểu hành vi kéo dài, không phù hợp với các chuẩn mực văn hóa. Rối loạn nhân cách gây đau khổ cho người mắc bệnh và/hoặc những người xung quanh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn nhân cách phụ thuộc

Các triệu chứng của rối loạn nhân cách phụ thuộc có thể bao gồm:

• Tránh ở một mình;
• Trốn tránh trách nhiệm cá nhân;
• Dễ bị tổn thương bởi những lời chỉ trích hoặc không tán thành;
• Trở nên quá tập trung vào nỗi sợ bị bỏ rơi;
• Trở nên rất thụ động trong các mối quan hệ;
• Cảm thấy rất khó chịu hoặc bất lực khi mối quan hệ kết thúc;
• Gặp khó khăn khi đưa ra quyết định mà không có sự hỗ trợ từ người khác;
• Gặp vấn đề trong việc thể hiện sự bất đồng quan điểm với người khác.
• Chấp nhận bị lạm dụng hoặc đối xử tệ bạc để duy trì mối quan hệ;
• Thiếu tự tin vào khả năng của bản thân và thường xuyên cần người khác khẳng định giá trị của mình.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn nhân cách phụ thuộc, hãy lập tức liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc can thiệp sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn nhân cách phụ thuộc

Nguyên nhân chính xác của rối loạn nhân cách phụ thuộc vẫn chưa được biết rõ. Một nghiên cứu vào năm 2012 ước tính rằng từ 55% đến 72% nguy cơ mắc bệnh này là do di truyền từ cha mẹ. Ngoài ra, các yếu tố văn hóa hoặc xã hội đề cao sự tuân thủ và phụ thuộc cũng có thể góp phần vào việc phát triển rối loạn này.

Những đặc điểm phụ thuộc ở trẻ em có xu hướng tăng lên do sự bảo vệ quá mức quả cha mẹ đối với con cái. Do đó, khả năng phát triển chứng rối loạn nhân cách phụ thuộc tăng lên, vì những đặc điểm nuôi dạy con cái này có thể hạn chế chúng phát triển ý thức tự chủ.

Những trải nghiệm đau thương hoặc bất lợi trong giai đoạn đầu đời của một cá nhân, chẳng hạn như bị bỏ rơi, gia đình không hạnh phúc, bị lạm dụng hoặc mắc bệnh nghiêm trọng, có thể làm tăng khả năng phát triển các rối loạn nhân cách phụ thuộc, sau này trong cuộc sống.