Tốt nghiệp chương trình Sau Đại học Chuyên khoa I Nhi khoa tại Đại học Y Hà Nội. Bác sĩ có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh lý Nhi khoa.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Bác sĩ Chuyên khoa 1Nguyễn Thị Hương Lan
Tốt nghiệp chương trình Sau Đại học Chuyên khoa I Nhi khoa tại Đại học Y Hà Nội. Bác sĩ có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh lý Nhi khoa.
Giác mạc hình chóp (Keratoconus) hay còn được gọi là giác mạc hình nón. Giác mạc hình chóp là một tình trạng bất thường về mắt trong đó giác mạc mỏng hơn và dần dần phình ra ngoài thành hình nón. Giác mạc hình chóp hay giác mạc hình nón thường ảnh hưởng cả hai mắt. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp nó có thể ảnh hưởng đến một mắt nhiều hơn mắt còn lại. Nó thường bắt đầu ảnh hưởng đến những người ở độ tuổi thanh thiếu niên đến 30 tuổi. Giác mạc hình chóp có thể gây nhạy cảm với ánh sáng và mờ mắt.
Giác mạc hình chóp được đặc trưng bởi sự mỏng đi của giác mạc và sự bất thường của bề mặt giác mạc. Giác mạc ở phía trước mắt của bạn. Ở giữa là phần dày nhất của giác mạc, chủ yếu được tạo thành từ nước và collagen. Collagen làm cho giác mạc khỏe mạnh và co giãn linh hoạt, đồng thời giúp giữ hình dạng giác mạc tròn đều đặn. Giác mạc khỏe mạnh này tập trung ánh sáng để bạn có thể nhìn rõ mọi thứ xung quanh.
Trong bệnh lý giác mạc hình chóp, giác mạc mỏng đi và phình ra thành hình chóp hay hình nón không đều. Sự thay đổi hình dạng của giác mạc làm cho các tia sáng bị mất tiêu điểm. Kết quả là tầm nhìn của người mắc bệnh bị mờ và méo mó, khiến các công việc hàng ngày như đọc sách hoặc lái xe trở nên khó khăn.
Các triệu chứng của bệnh thường bắt đầu ở độ tuổi thanh thiếu niên đến đầu tuổi 20. Các triệu chứng về thị lực dần dần trở nên tồi tệ hơn trong khoảng thời gian khoảng 10 đến 20 năm sau đó. Bệnh giác mạc hình chóp thường ảnh hưởng đến cả hai mắt và có thể dẫn đến thị lực rất khác nhau giữa hai mắt. Các triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi mắt và chúng có thể thay đổi theo thời gian.
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của Bệnh giác mạc hình chóp có thể bao gồm:
Ở giai đoạn sau, các triệu chứng của bệnh giác mạc hình chóp thường bao gồm:
Bệnh giác mạc hình chóp thường mất nhiều năm để chuyển từ giai đoạn đầu sang giai đoạn cuối. Tuy nhiên, đối với một số người mắc bệnh giác mạc hình chóp có thể trở nên tồi tệ hơn một cách nhanh chóng. Giác mạc có thể sưng lên đột ngột và bắt đầu hình thành sẹo.
Giác mạc hình chóp làm người mắc bệnh không có khả năng nhìn bình thường mà cần dùng kính hỗ trợ. Việc đeo kính này gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày.
Giác mạc hình chóp tiến triển cũng có thể khiến giác mạc của bạn bị sẹo, đặc biệt là nơi hình nón to nhất. Trong một số trường hợp, giác mạc của bạn có thể sưng lên nhanh chóng và gây giảm thị lực đột ngột và để lại sẹo giác mạc. Điều này là do tình trạng lớp lót bên trong giác mạc bị phá vỡ. Điều này khiến chất lỏng đi vào giác mạc được gọi là phù nước. Vết sưng thường tự giảm nhưng có thể hình thành sẹo ảnh hưởng đến thị lực của bạn.
Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về khả năng nhìn, bạn nên đến khám sớm nhất có thể để được chẩn đoán và điều trị ngay.
Nguyên nhân gây ra bệnh giác mạc hình chóp chưa được xác định rõ, mặc dù các yếu tố di truyền và môi trường được cho là có liên quan. Nguyên nhân chính xác của bệnh giác mạc hình chóp vẫn chưa được biết, mặc dù người ta tin rằng khuynh hướng phát triển bệnh đã có từ khi sinh ra. Một phát hiện phổ biến ở bệnh giác mạc hình chóp là sự mất collagen ở giác mạc. Điều này có thể được gây ra bởi sự mất cân bằng giữa việc sản xuất và phá hủy mô giác mạc bởi các tế bào giác mạc.
Một lý do khác được nhắc đến là không đủ chất chống oxy hóa để bảo vệ giác mạc. Các chất chống oxy hóa có vai trò loại bỏ các chất gây hại và bảo vệ các sợi collagen ở giác mạc. Thế nhưng khi hàm lượng các chất chống oxy hóa suy giảm sẽ khiến collagen yếu đi và giác mạc bị phồng lên.
Nội tiết cũng là một nguyên nhân được đề cập đến sự hình bệnh giác mạc hình chóp. Dựa vào độ tuổi khởi phát của bệnh (sau tuổi dậy thì hay phụ nữ mang thai) mà người ta cho rằng nội tiết tố có thể góp phần hình thành bệnh.
Bệnh giác mạc hình chóp là một tình trạng mắt nghiêm trọng, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh có thể gây ra các biến chứng như sẹo giác mạc, giảm thị lực đột ngột do giác mạc phồng lên nhanh, thậm chí dẫn đến mù lòa.
Xem thêm thông tin: Bệnh giác mạc hình chóp có nguy hiểm không?
Chà xát mắt mạnh và thường xuyên là một trong những yếu tố làm bệnh giác mạc hình chóp trở nên nghiêm trọng hơn. Hành động này có thể làm tổn thương các sợi collagen trong giác mạc, khiến giác mạc mỏng đi nhanh chóng và tăng tốc độ biến dạng giác mạc. Vì vậy, bệnh nhân cần tránh chà xát mắt, đặc biệt khi mắt bị ngứa do dị ứng hoặc khô mắt.
Bệnh giác mạc hình chóp thường tiến triển qua nhiều giai đoạn. Ban đầu, giác mạc mỏng dần và có hình dạng bất thường, gây loạn thị nhẹ và giảm thị lực. Ở giai đoạn trung bình, giác mạc nhô ra hình chóp rõ rệt, làm thị lực suy giảm nghiêm trọng và khó điều chỉnh bằng kính thông thường. Giai đoạn nặng, giác mạc có thể xuất hiện sẹo, khiến việc điều chỉnh thị lực bằng kính áp tròng hoặc các biện pháp không xâm lấn khác trở nên không hiệu quả.
Người mắc giác mạc hình chóp nên tránh chà xát mắt, đeo kính áp tròng không phù hợp hoặc sử dụng kính trong thời gian quá dài. Ngoài ra, họ nên hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cường độ cao mà không có biện pháp bảo vệ mắt. Việc bảo vệ mắt khỏi chấn thương vật lý và các tác động bên ngoài là rất quan trọng để ngăn chặn tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của giác mạc hình chóp. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác sẽ tăng cao. Những người có tiền sử gia đình bị giác mạc hình chóp nên khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.