U xương hàm: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

U xương hàm là gì?

U xương là sự phân chia không kiểm soát của các tế bào trong xương. U xương có thể là ung thư (u ác tính) hoặc không phải ung thư (u lành tính). Các khối u lành tính thường không nguy hiểm đến tính mạng và hầu hết các trường hợp sẽ không có sự lan tỏa sang các bộ phận khác của cơ thể, tuy nhiên loại u này vẫn có thể làm tổn thương xương và khiến xương dễ gãy. Nếu khối u ác tính, các tế bào ung thư có thể phá hủy cấu trúc xương, di căn và gây tử vong.

U xương hàm là một bệnh lý tương đối hiếm gặp phát triển ở xương hàm trên hoặc xương hàm dưới. Có 3 loại u xương hàm thường gặp bao gồm:

Nang xương hàm

Là loại nang biểu mô xương hàm liên quan phần lớn đến nhiễm trùng chân răng. Đây là loại nang thường gặp ở hàm trên nhiều gấp 4 lần so với ở hàm dưới. Nang xương hàm được phân thành 2 nhóm chính:

• Nang răng do viêm: Nang chân răng (chiếm 60%), nang bên răng viêm.
• Nang phát triển do răng: Nang lợi, nang thân răng, nang sừng hoàn toàn do răng, nang bên quanh răng, nang do răng dạng chùm, nang do răng calci hóa, nang tuyến do răng, nang sừng do răng.
• Nang phát triển không do răng: Nang ống mũi khẩu cái (chiếm 80%), nang phẫu thuật.

U lành tính

Là những khối u liên quan đến xương hàm, xâm lấn chậm, có giới hạn rõ, bờ đều, phần niêm mạc phủ lên nhẵn và không gây đau. Khối u lành tính thường phát triển khu trú và rất hiếm khi di căn. U xương hàm lành tính ít hoặc không ảnh hưởng sức khỏe tổng thể, tuy nhiên nếu u phát triển lớn vẫn có thể gây hủy xương và gãy xương hàm. Các loại u lành tính được phân loại thành:

• Các u biểu mô răng lành tính: U răng dạng u tuyến, u tế bào vảy, u có calci hóa, u nguyên bào men đơn nang, u nguyên bào men ngoại vi, u nguyên bào men thông thường, u nguyên bào men dạng tuyến, u nguyên bào men di căn.
• Các u hỗn hợp biểu mô và trung mô răng lành tính: U mô thừa răng, u do răng nguyên thủy, u xơ nguyên bào men, u tế bào bóng ma dạng ngà.
• Các u trung mô răng lành tính: U xơ do răng, u nguyên bào xi măng, u xơ sinh xi măng - xương, u nhầy do răng.

U ác tính

Hay còn gọi là ung thư xương hàm, gồm các loại như sau:

• Ung thư biểu mô do răng xơ cứng;
• Ung thư biểu mô nguyên bào men;
• Ung thư biểu mô tế bào sáng do răng;
• Ung thư biểu mô tế bào bóng ma do răng;
• Ung thư biểu mô trong xương nguyên phát;
• Carcinosarcoma do răng (là u ác tính cực hiếm gặp, gồm cả biểu mô và trung mô ác tính);
• Sarcoma do răng: Sarcoma xơ nguyên bào men, sarcoma xơ ngà nguyên bào men, sarcoma xơ - răng nguyên bào men.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u xương hàm

Hầu hết các loại u xương hàm với kích thước nhỏ có triệu chứng không rõ ràng và khó quan sát ngoài da. Một số triệu chứng có thể xuất hiện gồm:

• Đau hàm;
• Sưng nề lợi hoặc hàm;
• Biến dạng khuôn mặt;
• Răng lung lay, ê buốt, đau khi nhai;
• Chảy máu chân răng;
• Loét miệng lâu lành;
• Vùng niêm mạc của khối u thay đổi màu sắc so với vùng niêm lành;
• Niêm mạc hàm có mảng đỏ hoặc trắng bất thường;
• Khối u phát triển tạo lỗ dò và thủng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh u xương hàm

Nhiều người thắc mắc u xương hàm có nguy hiểm không. Khối u xương hàm phát triển theo từng giai đoạn, có thể gây ảnh hưởng đến cấu trúc xương, cấu trúc khuôn mặt và ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

• Nang xương hàm và u xương hàm lành tính: Gây biến dạng xương hàm, phá vỡ bề mặt xương hàm, tạo đường dò xương, chèn ép thần kinh, mạch máu nuôi gây hoại tử xương hàm và răng.
• Ung thư xương hàm: Gây biến dạng hàm mặt, loét, nhiễm trùng, hoại tử u, di căn hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của ung thư xương hàm nếu có điều trị vào khoảng 53%, tỷ lệ này còn phụ thuộc vào loại khối u và giai đoạn của ung thư.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi có thể có bất kỳ dấu hiệu u xương hàm nào kể trên, bạn nên đến gặp bác sĩ. Chẩn đoán và điều trị sớm làm giảm mức độ nguy hiểm của bệnh đối với sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến u xương hàm

Các u xương hàm có nguồn gốc chủ yếu từ tế bào biểu mô hoặc trung mô liên quan đến sự phát triển của răng. Một số loại u khác ảnh hưởng đến hàm có nguồn gốc không do răng mà từ các mô khác trong khoang miệng. Nguyên nhân gây ra u xương hàm cho đến nay vẫn chưa được biết rõ, tuy nhiên một số nhà khoa học chứng minh rằng sự phát triển bất thường này có liên quan đến đột biến gen hoặc các hội chứng di truyền.