Trầm cảm là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Trầm cảm là một loại rối loạn tâm trạng khá phổ biến nhưng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về thể chất lẫn tinh thần. Nó gây ra các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cách bệnh nhân cảm nhận, suy nghĩ và xử lý các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như ngủ, ăn uống hoặc làm việc. Trầm cảm gây ra cảm giác buồn bã và hoặc mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích. Nó có thể dẫn đến một loạt các vấn đề về cảm xúc và thể chất, đồng thời có thể làm giảm khả năng hoạt động tại nơi làm việc và khi ở nhà.

Bệnh được chẩn đoán khi bệnh nhân có các triệu chứng trầm cảm và các triệu chứng này phải xuất hiện trong ít nhất hai tuần.

Những dấu hiệu và triệu chứng của trầm cảm

Nếu gặp phải một số dấu hiệu và triệu chứng sau đây, trong suốt ngày và gần như mỗi ngày trong ít nhất hai tuần, bạn có thể đang bị trầm cảm:

• Tâm trạng trở nên buồn dai dẳng, cảm thấy lo lắng hoặc trống rỗng.
• Cảm giác bi quan, tuyệt vọng.
• Hay cáu gắt.
• Cảm thấy tội lỗi, bản thân vô dụng hoặc bất lực.
• Mất hứng thú với các sở thích và hoạt động hằng ngày.
• Giảm năng lượng hoặc mệt mỏi.
• Di chuyển hoặc nói chậm hơn.
• Cảm giác bồn chồn.
• Trở nên khó tập trung, khó ghi nhớ hoặc khó khăn khi đưa ra quyết định.
• Khó ngủ, mất ngủ giật mình vào sáng sớm hoặc ngủ quên.
• Cảm giác thèm ăn có thể có hoặc không kèm theo việc thay đổi cân nặng.
• Suy nghĩ về cái chết và thậm chí là cố gắng tự sát.
• Đau đầu, chuột rút hoặc các vấn đề về đường tiêu hóa mà không có nguyên nhân rõ ràng hoặc không thuyên giảm ngay cả khi đã được điều trị.

Không phải bệnh nhân nào bị trầm cảm cũng trải qua tất cả các triệu chứng. Một số bệnh nhân chỉ gặp vài triệu chứng trong khi những bệnh nhân khác có thể phải trải qua nhiều triệu chứng hơn. Mức độ nghiêm trọng và tần suất của các triệu chứng và thời gian kéo dài sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và tình trạng bệnh cụ thể. Các triệu chứng của bệnh cũng có thể khác nhau tùy vào giai đoạn bệnh.

Tìm hiểu ngay:

• 9 dấu hiệu trầm cảm bạn cần biết giúp nhận biết bệnh sớm
• Tìm hiểu về các mức độ trầm cảm mà bạn nên biết

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào của trầm cảm, bạn hoặc người thân nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và đánh giá tình trạng sớm nhất có thể. Việc chẩn đoán và nhận được điều trị sớm, đúng cách sẽ giảm nguy cơ diễn tiến nặng của bệnh và giúp bệnh nhân mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh trầm cảm không thể xác định rõ ràng, nhưng có sự góp phần bởi các yếu tố di truyền và môi trường.

Di truyền là nguyên nhân chiếm khoảng một nửa bệnh nguyên gây ra bệnh trầm cảm (ít hơn ở trầm cảm khởi phát muộn). Do đó, bệnh trầm cảm xuất hiện phổ biến hơn trong số các thân nhân bậc 1 của bệnh nhân mắc trầm cảm, và ở các cặp sinh đôi cùng trứng.

Các giả thuyết về nguyên nhân gây bệnh khác tập trung vào sự thay đổi nồng độ của các chất dẫn truyền thần kinh, như sự điều hòa bất thường của dẫn truyền thần kinh hệ cholinergic, catecholaminergic (noradrenergic hoặc dopaminergic), và serotonergic (5-hydroxytryptamine). Rối loạn khả năng điều hòa nội tiết thần kinh có thể là một yếu tố, đặc biệt là 3 trục: Vùng dưới đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận, vùng dưới đồi-tuyến yên-tuyến giáp và hormon tăng trưởng.

Các yếu tố tâm lý xã hội dường như cũng có liên quan, những căng thẳng lớn trong cuộc sống, đặc biệt là sự chia rẽ và mất mát ảnh hưởng đến bệnh nhân trầm cảm trong thời gian nhất định.

Tìm hiểu thêm: Nguyên nhân gây trầm cảm ở giới trẻ và những điều cha mẹ cần chú ý