U nhầy xoang trán là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

U nhầy xoang trán là gì?

Các u nhầy xoang cạnh mũi được mô tả lần đầu tiên bởi Langenbeck dưới tên hydatides năm 1820. Vào năm 1909, tác giả Rollet đề xuất tên gọi mucocoele (u nhầy).

U nhầy xoang cạnh mũi (Paranasal sinus mucoceles) là những tổn thương lành tính, dạng nang, phát triển chậm nằm trong các xoang cạnh mũi. U nhầy được cho là hình thành do sự tích tụ chất nhầy và biểu mô bong tróc, gây tắc nghẽn lỗ xoang. U nhầy xoang cạnh mũi thường gặp nhất ở xoang trán (70 - 80%) và xoang sàng (25%), hiếm khi thấy ở xoang hàm trên (3%) hay xoang bướm (10 - 14%).

U nhầy xoang trán (Frontal mucocele) xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau. Các triệu chứng của u nhầy xoang trán có thể từ không triệu chứng cho đến các biến chứng do u nhầy xâm lấn chèn ép. U nhầy xoang trán thường là lành tính và phát triển chậm, tuy nhiên, vì các xoang có liên quan chặt chẽ đến hốc mắt và não nên nó có thể xâm lấn cả trong ổ mắt và nội sọ. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng hốc mắt, áp xe ổ mắt hoặc xâm lấn nội sọ.

Việc điều trị truyền thống là dẫn lưu u nhầy thông qua phẫu thuật mở tới các xoang và cắt bỏ hoàn toàn u nhầy. Tuy nhiên, với các kỹ thuật ngày càng phát triển, hiện nay phẫu thuật nội soi là phác đồ điều trị được chấp nhận rộng rãi nhất.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u nhầy xoang trán

Các u nhầy xoang trán có thể không có triệu chứng và khởi phát âm thầm. Người bệnh sau đó có thể diễn tiến với các triệu chứng ở mức độ nghiêm trọng khác nhau tùy theo vị trí tổn thương, khiếm khuyết xương và triệu chứng do chèn ép, từ nhẹ đến nặng. U nhầy xoang trán có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau đầu vùng trán;
• Đau mặt;
• Sưng mặt (vùng trán, trên ổ mắt);
• Viêm mô tế bào ổ mắt cũng có thể xuất hiện.

Các biểu hiện phổ biến nhất được ghi nhận khi mắc u nhầy là phù mắt, lồi mắt và nhìn đôi. Ngoài ra, khi u nhầy xoang trán lan rộng, xâm lấn các cấu trúc lân cận, có thể dẫn đến các triệu chứng và biến chứng khác nhau.

Biến chứng có thể gặp khi mắc u nhầy xoang trán

Do các xoang có liên quan chặt chẽ với hốc mắt và não, do đó các u nhầy xoang trán có thể lây lan cả trong ổ mắt và nội sọ. Khi có sự xâm lấn này, người bệnh có thể gặp các biến chứng như:

• Lồi mắt;
• Cận thị hay nhìn đôi;
• Liệt dây thần kinh sọ;
• Biến dạng khuôn mặt do sự xói mòn xương và biến đổi cấu trúc xung quanh;
• Viêm não hay viêm màng não;
• Áp xe não;
• Rò rỉ dịch não tủy;
• Co giật.

Trong trường hợp không được điều trị, u nhầy xoang trán có thể lây lan, gây nhiễm trùng ổ mắt, áp xe ổ mắt, có thể dẫn đến các biến chứng nội sọ đe dọa tính mạng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu nhận thấy các triệu chứng nghi ngờ mắc u nhầy xoang trán, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các trường hợp biến chứng do u nhầy xâm lấn chèn ép hay gây nhiễm trùng.

Nguyên nhân dẫn đến u nhầy xoang trán

U nhầy xoang trán được cho là hình thành do sự tích tụ của chất nhầy và biểu mô bong tróc, là kết quả của tắc nghẽn lỗ xoang. Trong đó, sự tắc nghẽn lỗ xoang làm giảm khả năng thông thoáng của xoang là một phát hiện quan trọng, tắc nghẽn có thể xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau.

Các yếu tố như prostaglandin và collagenase góp phần trong quá trình tiêu xương và tăng cường hơn tính giãn nở của u nhầy. Tuy nhiên, nguyên nhân chính của u nhầy xoang trán là sự hình thành u nhầy do tắc nghẽn lỗ xoang và viêm, có thể kết hợp với nhiều yếu tố nguy cơ khác.