Vẹo cột sống tự phát là gì? Những vấn đề cần biết về vẹo cột sống tự phát

Vẹo cột sống tự phát là gì?

Vẹo cột sống được định nghĩa theo y khoa khi góc cobb lớn hơn mười độ. Vẹo cột sống tự phát là tình trạng đường cong sinh lý của cột sống bị lệch sang 1 bên không rõ nguyên nhân. Để phân biệt với vẹo cột sống bẩm sinh, vẹo cột sống tự phát không có bất thường về giải phẫu các đốt sống. Trong quá trình phát triển của trẻ cột sống dần biến dạng.Thường khởi phát ở độ tuổi 8 - 10 tuổi dù lúc bẩm sinh đã phát hiện bệnh. Vẹo cột sống ngày càng phổ biến với tỷ lệ khoảng 5% dân số. Tình trạng cong vẹo cột sống thường được phát hiện ở tuổi dậy thì (2 - 3% trẻ) bởi đây là giai đoạn cột sống của trẻ biến dạng rất nhanh. Vẹo cột sống phổ biến nhất ở vùng ngực và thắt lưng của cột sống (có thể liên quan đến một hoặc cả hai vùng này). Ngày nay đa phần các trường hợp được phát hiện muộn hơn tuổi khởi phát bệnh do trẻ hay mặc quần áo rộng và sự thiếu quan tâm của cha mẹ.

Có 3 nhóm nguyên nhân gây bệnh vẹo cột sống ở trẻ em:

• Nhóm 1: Cong vẹo cột sống tự phát là dạng cong vẹo cột sống không có nguyên nhân rõ ràng và thường xuất hiện khi trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì.
• Nhóm 2: Cong vẹo cột sống do di tật bẩm sinh tức là trẻ mắc các dị tật của cột sống như tật nửa thân đốt sống, dính đốt sống,... gây nên vẹo cột sống từ lúc vừa sinh ra.
• Nhóm 3: Cong vẹo cột sống do tư thế không đúng trong thời gian dài như ngồi học không đúng do kích thước bàn không phù hợp chiều cao, trẻ vừa nằm vừa học, vừa nằm vừa ngồi, mang vác quá nặng, bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, chấn thương do tai nạn,...

Trong đó vẹo cột sống tự phát ở thanh thiếu niên là nhóm phổ biến nhất.

Những triệu chứng của vẹo cột sống tự phát

Các triệu chứng và dấu hiệu của chứng vẹo cột sống tự phát có thể kín đáo khi độ cong vẹo cột sống ở mức độ nhẹ hay biểu hiện rõ ràng, dễ nhìn thấy khi độ cong vẹo nặng nề. Người bệnh có thể thấy đau mỏi ở vùng thắt lưng sau khi ngồi lâu hoặc đứng là triệu chứng đầu tiên khi vẹo cột sống nhẹ chưa thể nhìn rõ trên lâm sàng. Bệnh vẹo cột sống được nghi ngờ khi có sự mất đối xứng các cấu trúc giải phẫu 2 bên cơ thể như: Một vai cao hơn vai còn lại, có sự khác biệt về độ dài chân, không đối xứng 2 bên lồng ngực, quần áo không thẳng thớm. Một số trường hợp vẹo nặng gây biến dạng vùng lồng ngực phổi cản trở hoạt động hô hấp gây thở ngắn. Ngoài cột sống còn các biến dạng ở xương sườn, mất cân bằng hai vai, biến dạng thân người và có thể có biến dạng khung chậu.

Tác động của vẹo cột sống tự phát đối với sức khỏe

Vẹo cột sống không gây ảnh hưởng tức thời đến sức khỏe người mắc nhưng có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người mắc về lâu về dài.

Biến chứng có thể gặp vẹo cột sống tự phát

Bất thường cột sống có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc và tâm lý xã hội của người mắc. Nếu không được quan tâm đúng mức trẻ mắc bệnh có thể bị bất thường dáng đi vĩnh viễn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngay khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của cột sống hãy đưa trẻ đến bác sĩ chỉnh hình hay bác sĩ chuyên ngành cơ xương khớp ngay để được chẩn đoán sớm và điều trị thích hợp.

Nguyên nhân gây vẹo cột sống tự phát

Nguyên nhân chính xác của chứng vẹo cột sống vẫn chưa được biết rõ trong phần lớn các trường hợp, đặc biệt là chứng vẹo cột sống vô căn ở thanh thiếu niên (AIS). Tuy nhiên, một số yếu tố đã được xác định là có thể góp phần vào sự phát triển của tình trạng này:

• Di truyền: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chứng vẹo cột sống có thể di truyền trong gia đình. Mặc dù phần lớn các nghiên cứu không đề cập gen cụ thể nào được xác định là nguyên nhân duy nhất gây vẹo cột sống nhưng người ta tin rằng sự kết hợp của các yếu tố di truyền có thể góp phần vào sự phát triển của chứng vẹo cột sống. Một vài tài liệu cũng chỉ ra rằng các yếu tố di truyền chiếm 1/3 nguyên nhân mắc bệnh và các đột biến gen CHD7 và MATN1 được chứng minh có liên quan đến một số trường hợp vẹo cột sống tự phát.
• Các yếu tố nội tiết và sinh hóa: Một số nghiên cứu cho thấy sự mất cân bằng nội tiết tố hoặc các yếu tố sinh hóa có thể góp phần trong sự phát triển của chứng vẹo cột sống.
• Tình trạng thần kinh cơ: Vẹo cột sống cũng có thể phát triển do các bệnh lý thần kinh cơ chẳng hạn như bại não hoặc loạn dưỡng cơ,…
• Yếu tố thoái hóa: Vẹo cột sống thoái hóa có thể phát triển ở người lớn do quá trình lão hóa tự nhiên và sự hao mòn trên cột sống. Vẹo cột sống tự phát có thể trở nên trầm trọng hơn tình trạng vẹo cột sống tự phát bởi các yếu tố như thoái hóa cột sống, khuân vác không đúng cách,...