Viêm dạ dày ruột là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Viêm dạ dày ruột có nghĩa là tình trạng viêm niêm mạc đường tiêu hóa, chủ yếu ở dạ dày và ruột của bạn. Viêm làm cho các cơ quan sưng và đau. Bệnh thường gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đau bụng và tiêu chảy.

Bệnh viêm dạ dày ruột là một tình trạng phổ biến, chủ yếu là do vi khuẩn có thể gây bệnh dễ lây lan qua thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm và qua tiếp xúc giữa người với người. Tuy nhiên, nhiễm trùng do nấm hoặc ký sinh trùng hoặc kích ứng do hóa chất cũng có thể dẫn đến viêm dạ dày ruột.

Viêm dạ dày ruột thường không nghiêm trọng ở người lớn khỏe mạnh, nhưng nó có thể gây mất nước, đe dọa tính mạng ở những người ốm yếu hoặc yếu đuối, trẻ nhỏ và người già.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm dạ dày ruột

Các triệu chứng liên quan đến đường ruột (tiêu chảy, đau quặn bụng) cùng với các triệu chứng liên quan đến dạ dày (buồn nôn, nôn) là dấu hiệu đặc trưng của viêm dạ dày ruột.

Các triệu chứng viêm dạ dày ruột có thể gặp:

• Tiêu chảy;
• Buồn nôn và nôn;
• Ăn kém ngon;
• Đau quặn bụng;
• Sốt;
• Ớn lạnh;
• Mệt mỏi;
• Cơ thể nhức mỏi.

Các triệu chứng bệnh viêm dạ dày ruột thường xuất hiện đột ngột, các triệu chứng có thể xuất hiện nhiều lần trong thời gian ngắn. Do tiêu chảy và nôn mửa nên bệnh nhân có thể bị mất nước. Chú ý các dấu hiệu mất nước như da khô, lạnh, cảm thấy choáng váng, chóng mặt và biểu hiện mệt mỏi, dễ bị kích thích.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra, trung bình viêm dạ dày ruột cấp tính kéo dài khoảng 14 ngày. Viêm dạ dày ruột dai dẳng kéo dài từ 14 đến 30 ngày và viêm dạ dày ruột mãn tính kéo dài hơn 30 ngày.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm dạ dày ruột

Thông thường, viêm dạ dày ruột sẽ diễn ra trong thời gian ngắn và tự khỏi. Khi viêm dạ dày ruột kéo dài, biến chứng chính cần chú ý là mất nước. Điều này có nhiều nguy hiểm đối với trẻ em và người già hơn.

Khi bạn bị tiêu chảy hoặc nôn liên tục, bạn sẽ mất rất nhiều nước và chất điện giải. Nếu bạn không thể bổ sung lại đủ nhanh, bạn có thể bị mất nước và mất cân bằng điện giải.

Nếu viêm dạ dày ruột kéo dài, nó có thể bắt đầu làm tổn thương dạ dày và ruột của bạn. Ví dụ, bạn có thể bị loét ở các cơ quan gây ra tình trạng xuất huyết.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nêu trên tái đi tái lại trong thời gian dài, hãy đi khám bác sĩ để được điều trị. Một số dấu hiệu cảnh báo bạn cần chú ý:

• Các triệu chứng kéo dài hơn năm ngày;
• Sốt kéo dài hơn ba ngày hoặc cao hơn 40 độ C;
• Nôn thường xuyên;
• Đau bụng dữ dội hoặc bụng cứng, căng trướng;
• Phân có màu đen, hắc ín hoặc có máu hoặc mủ;
• Các triệu chứng báo hiệu tình trạng mất nước như khát nước, khô miệng, nhức đầu, nước tiểu sẫm màu và đi tiểu ít hơn bình thường.

Viêm dạ dày ruột xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn được kích hoạt để bảo vệ dạ dày và ruột khỏi bị tổn thương. Đây thường là phản ứng tạm thời (cấp tính) đối với mối đe dọa hoặc tác nhân tạm thời. Viêm dạ dày ruột kéo dài (dai dẳng) là điều bất thường.

Những nguyên nhân cụ thể gây viêm dạ dày ruột được chia thành hai nhóm lớn:

Nguyên nhân do nhiễm khuẩn

Viêm dạ dày ruột do virus: Đây là loại phổ biến nhất, chiếm 60% các trường hợp viêm dạ dày ruột. Những loại virus có thể gây ra viêm dạ dày ruột bao gồm Norovirus, Rotavirus, Astrovirus, Adenovirus, Calicivirus, Sapovirus…

Viêm dạ dày ruột do vi khuẩn: Các vi khuẩn thường gặp gồm Campylobacter, Clostridioides difficile, Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Staphylococci…

Viêm dạ dày ruột do ký sinh trùng: Thường do Giardia, Amebiasis, Cryptosporidium, Cyclospora.

Viêm dạ dày ruột do nấm: Các bệnh nhiễm nấm phổ biến nhất là do nấm Candida và Aspergillus.

Nguyên nhân không do nhiễm khuẩn

Hóa chất có thể gây tổn thương và viêm niêm mạc dạ dày và ruột của bạn. Ngoài ra, những thứ khác, như rượu và một số loại thuốc, có thể gây viêm dạ dày ruột với liều lượng lớn.

Nguyên nhân gây viêm dạ dày ruột do hóa chất bao gồm:

• Ngộ độc kim loại nặng;
• Độc tố thực vật, giống như nấm độc;
• Cocain;
• Thuốc hóa trị;
• Lạm dụng rượu;
• Lạm dụng thuốc giảm đau NSAIDs, Colchicine, Digoxin…