Bệnh cao huyết áp có chữa khỏi được không?

Cao huyết áp là một bệnh mạn tính, với khoảng 90% trường hợp không có nguyên nhân cụ thể. Điều trị cao huyết áp là quá trình liên tục và suốt đời. Mục tiêu của các biện pháp điều trị là để giảm huyết áp xuống dưới mức 140/90mmHg và giữ cho nó ở mức ổn định.

Huyết áp cao là gì?

Huyết áp cao, hay còn gọi là tăng huyết áp, đây là trạng thái mà các mạch máu thu hẹp và gây ra nhiều lực cản hơn cho dòng máu, dẫn đến áp lực trong dịch cơ thể tăng cao hơn bình thường. Áp lực gia tăng lâu dài có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim. Tuy nhiên, thường không có triệu chứng rõ ràng của tăng huyết áp và nó thường phát triển trong vài năm mà không được phát hiện. 

Tăng huyết áp có thể gây tổn thương đến các cơ quan và mạch máu, đặc biệt là não, tim, mắt và thận. Do đó, phát hiện sớm là rất quan trọng và đo huyết áp thường xuyên có thể giúp phát hiện các thay đổi sớm. 

Điều trị tăng huyết áp bao gồm cả thuốc và thay đổi lối sống lành mạnh. Nếu không được điều trị, tăng huyết áp có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm đau tim và đột quỵ.

Các chỉ số huyết áp được tạo thành từ hai con số. Chỉ số huyết áp tâm thu (số trên cùng) đo áp suất trong động mạch khi tim đập và bơm máu ra ngoài. Chỉ số huyết áp tâm trương (số dưới cùng) đo áp suất trong động mạch khi tim nghỉ giữa các nhịp đập.

Nguyên nhân gây huyết áp cao

Có hai loại tăng huyết áp. Mỗi loại có một nguyên nhân khác nhau.

Tăng huyết áp cần thiết (nguyên phát)

Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp phát triển theo thời gian và phổ biến ở hầu hết mọi người. 

Các yếu tố sau đây thường đóng vai trò trong sự phát triển của tăng huyết áp nguyên phát:

• Gen: Một số người dễ bị tăng huyết áp do di truyền, có thể do đột biến gen hoặc bất thường di truyền được thừa hưởng từ cha mẹ.
• Tuổi tác: Người trên 65 tuổi có nguy cơ cao hơn bị tăng huyết áp.
• Chủng tộc: Người da đen không phải gốc Tây Ban Nha có tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp cao hơn.
• Béo phì: Sống chung với béo phì có thể dẫn đến nhiều vấn đề về tim mạch, bao gồm tăng huyết áp.
• Uống nhiều rượu: Phụ nữ uống hơn một ly và nam giới uống hơn hai ly mỗi ngày có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp.
• Thiếu vận động: Mức độ tập thể dục thấp có liên quan đến tăng huyết áp.
• Bệnh tiểu đường và/hoặc hội chứng chuyển hóa: Người mắc bệnh tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa có nguy cơ cao bị tăng huyết áp.
• Lượng natri cao: Lượng natri cao hàng ngày (hơn 1,5 g mỗi ngày) có mối liên hệ nhỏ với tăng huyết áp.

Tăng huyết áp thứ phát 

Tăng huyết áp thứ phát là tình trạng tăng huyết áp nhanh chóng và có thể nghiêm trọng hơn so với tăng huyết áp nguyên phát. Các nguyên nhân gây ra tăng huyết áp thứ phát có thể bao gồm:

• Bệnh thận;
• Khó thở khi ngủ;
• Bệnh tim bẩm sinh;
• Rối loạn tuyến giáp;
• Tác dụng phụ của thuốc;
• Sử dụng ma túy bất hợp pháp;
• Tiêu thụ rượu mãn tính;
• Các vấn đề liên quan đến tuyến thượng thận;
• Một số khối u nội tiết.

Chẩn đoán cao huyết áp 

Việc chẩn đoán cao huyết áp có thể đơn giản như đo huyết áp. Nếu kết quả đo huyết áp của bạn cho thấy mức độ tăng cao, bác sĩ có thể yêu cầu bạn đo lại nhiều lần trong vài ngày hoặc vài tuần. 

Bác sĩ cần kiểm tra chứng bệnh kéo dài bằng nhiều phương pháp khác nhau. Điều này là do môi trường của bạn và các tình huống khác nhau có thể góp phần làm tăng huyết áp, ví dụ như sự căng thẳng và lo lắng. Ngoài ra, mức huyết áp thay đổi trong suốt cả ngày.

Nếu huyết áp của bạn vẫn cao, bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn như kiểm tra cholesterol và các xét nghiệm máu khác, kiểm tra hoạt động điện của tim bằng điện tâm đồ (EKG), siêu âm tim hoặc thận, hoặc theo dõi huyết áp của bạn trong khoảng thời gian 24 giờ tại nhà. Những xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân chính gây ra tình trạng tăng huyết áp của bạn.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ xem xét những ảnh hưởng mà huyết áp cao có thể gây ra đối với các cơ quan trong cơ thể. Nếu được chẩn đoán sớm, bác sĩ có thể bắt đầu điều trị chứng tăng huyết áp của bạn để giảm nguy cơ bị tổn thương lâu dài. 

Bệnh cao huyết áp có chữa khỏi được không? 

Hiện chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn cho bệnh cao huyết áp, tuy nhiên, điều trị có thể giúp giảm áp lực huyết quá cao. Trong trường hợp tình trạng nhẹ, áp lực huyết cao có thể được kiểm soát bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh.

Nguyên tắc chung về điều trị tăng huyết áp 

Tăng huyết áp là một bệnh mạn tính, do đó cần theo dõi đều, điều trị bằng thuốc đầy đủ và đúng quy trình hằng ngày, trong thời gian dài.

Mục tiêu điều trị là đạt được "huyết áp mục tiêu" và giảm tối đa "nguy cơ tim mạch".

Huyết áp mục tiêu cần đạt là <140/90 mmHg, và thấp hơn nữa nếu người bệnh vẫn có khả năng dung nạp. Nếu nguy cơ tim mạch cao đến rất cao, thì huyết áp mục tiêu cần đạt là <130/80 mmHg. Sau khi đã đạt được huyết áp mục tiêu, cần tiếp tục duy trì phác đồ điều trị lâu dài và theo dõi chặt chẽ, định kỳ để điều chỉnh kịp thời.

Đối với bệnh nhân đã bị tổn thương cơ quan đích, điều trị cần được thực hiện rất tích cực. Tuy nhiên, không nên giảm huyết áp quá nhanh để tránh biến chứng thiếu máu ở các cơ quan đích, trừ khi đang trong tình huống cấp cứu.

Cách điều trị cao huyết áp là gì? 

Các biện pháp tích cực thay đổi lối sống có thể được áp dụng cho mọi bệnh nhân để ngăn ngừa tiến triển bệnh và giảm huyết áp, giảm số lượng thuốc cần sử dụng. Các biện pháp này bao gồm:

• Chế độ ăn uống hợp lý cho người cao huyết áp, đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng: Giảm ăn muối (<6 gam muối hoặc 1 thìa cà phê muối mỗi ngày).
• Tăng cường ăn rau xanh và hoa quả tươi.
• Hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol và axit béo no.
• Giảm cân tích cực nếu quá cân và duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9 kg/m2.
• Duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ.
• Hạn chế uống rượu, bia với số lượng ít hơn 3 cốc chuẩn/ngày (nam) hoặc ít hơn 2 cốc chuẩn/ngày (nữ) và tổng cộng ít hơn 14 cốc chuẩn/tuần (nam) hoặc ít hơn 9 cốc chuẩn/tuần (nữ). Một cốc chuẩn chứa 10g ethanol tương đương với 330ml bia hoặc 120ml rượu vang hoặc 30ml rượu mạnh.
• Ngừng hút thuốc lá hoặc thuốc lào hoàn toàn.
• Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp bằng cách tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30 - 60 phút mỗi ngày.
• Giảm lo âu và căng thẳng thần kinh, cần chú ý đến việc thư giãn và nghỉ ngơi hợp lý.
• Tránh bị lạnh đột ngột.

Hi vọng những thông tin cụ thể được cung cấp đã giúp bạn hiểu được bệnh cao huyết áp có chữa khỏi được không và có những biện pháp kiểm soát tốt chỉ số huyết áp của mình.

Xem thêm: Người bệnh cao huyết áp nên ăn trái cây gì?

Tú Uyên

Nguồn tham khảo: www.kidney.orn, www.healthline.com, vncdc.gov.vn