Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe bạn nên biết

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có khoảng 8 triệu người trên toàn cầu tử vong do thuốc lá. Trong đó, có hơn 7 triệu người tử vong do hút thuốc lá và khoảng 1.2 triệu người tử vong do tiếp xúc với khói thuốc dù không hút thuốc lá. Có thể thấy, thuốc lá đã gây tàn phá các bộ phận trên cơ thể như thế nào. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu các tác hại của thuốc lá đến sức khỏe trong nội dung chia sẻ dưới đây nhé!

Tại sao hút thuốc lá lại gây hại cho sức khỏe?

Hút thuốc lá được xem là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và làm tình trạng các bệnh này trở nên trầm trọng hơn. Theo đánh giá của các chuyên gia, người hút thuốc có nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe do COVID-19 cao hơn so với người không hút thuốc.

Khói thuốc lá chứa hơn 5.000 thành phần hóa học, trong đó có hàng trăm chất gây hại cho sức khỏe con người. Một số chất quan trọng bao gồm:

• 1,3-Butadiene: Một loại hóa chất thường được sử dụng trong sản xuất cao su. Nó được xếp vào loại hóa chất gây ung thư và có thể gây ra một số bệnh ung thư máu.
• Arsenic: Dùng để bảo quản gỗ, một số hợp chất arsenic liên quan đến ung thư phổi, ung thư da, ung thư gan và ung thư bàng quang.
• Benzen: Dùng để sản xuất các hóa chất khác, có thể gây ung thư, đặc biệt là bệnh bạch cầu.
• Cadmium: Kim loại dùng trong sản xuất pin, có thể gây ung thư phổi và liên quan đến ung thư thận và tuyến tiền liệt.
• Chromium VI: Dùng trong chế tạo kim loại hợp kim, thuốc nhuộm và sơn. Các hợp chất của nó có thể gây ung thư phổi và liên quan đến ung thư mũi và xoang.
• Formaldehyde: Thường dùng trong sản xuất các hóa chất khác, nhựa và được dùng như một chất bảo quản. Chất này có khả năng gây ra bệnh bạch cầu và ung thư ở các mô hô hấp.
• Polonium-210: Nguyên tố phóng xạ đã được chứng minh là có thể gây ung thư ở động vật.
• Tar: Có khả năng tạo ra từ một số hóa chất trong khói thuốc lá, để lại một dư lượng màu nâu dính trên răng, mô và phổi.

Những hóa chất này không chỉ làm tăng nguy cơ mắc ung thư mà còn gây tổn thương nghiêm trọng đến các bộ phận khác của cơ thể, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể.

Tác hại của thuốc lá đến sức khỏe như thế nào?

Thuốc lá gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, bao gồm các vấn đề về tim mạch, hô hấp, ung thư, và nhiều căn bệnh khác. Dưới đây là một số tác hại chính của thuốc lá:

Tăng nguy cơ ung thư

Hút thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý ung thư như ung thư phổi, ung thư gan, ung thư thực quản, ung thư phế quản, ung thư máu, ung thư tuyến tụy,... Bởi trong thuốc lá có chứa nhiều thành phần độc hại như benzene, formaldehyde và nitrosamines gây tổn thương DNA trong tế bào, làm tăng khả năng biến đổi thành tế bào ung thư.

Đặc biệt, những người hút thuốc lá với tần suất cao có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao hơn gấp 25 lần so với người không hút thuốc. Nguy cơ này tăng lên không chỉ với ung thư phổi mà còn với nhiều loại ung thư khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và giảm tuổi thọ.

Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch

Ngoài ung thư, tác hại của thuốc lá còn dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn gấp 2 - 4 lần so với những người không hút thuốc. Các hóa chất trong khói thuốc lá làm cho thành mạch máu trở nên dày hơn và dễ hình thành cục máu đông, gây ra hiện tượng tim đập nhanh, tăng huyết áp và nhồi máu cơ tim.

Những cục máu đông này có thể chặn dòng máu đến tim hoặc não, dẫn đến các cơn đau tim hoặc đột quỵ, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Tổn thương phổi, suy hô hấp

Hút thuốc lá trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể bị tích tụ một lượng lớn hóa chất độc hại và đường hô hấp, thậm chí lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Những chất độc này làm tổn thương đường thở và các túi khí nhỏ (phế nang) trong phổi, gây tắc nghẽn và suy giảm chức năng phổi.

Người hút thuốc có nguy cơ tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) cao gấp 12 đến 13 lần so với người không hút thuốc. Các triệu chứng của COPD bao gồm khó thở, ho mãn tính và khạc đờm thường xuyên, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Ảnh hưởng đến thai kỳ

Một số nghiên cứu về tác hại của thuốc lá còn cho thấy, hút thuốc lá gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản và thai kỳ. Phụ nữ hút thuốc có tỷ lệ khó mang thai và không thể mang thai cao hơn nhiều so với người không hút thuốc.

Ngoài ra, việc hút thuốc lá khi mang thai còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi, đặc biệt là sự phát triển của phổi và não. Hợp chất carbon monoxide trong khói thuốc có thể khiến thai nhi không nhận đủ oxy, dẫn đến nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, trẻ sinh ra từ những bà mẹ hút thuốc thường nhẹ cân và dễ mắc các vấn đề sức khỏe sau này.

Khói thuốc lá ảnh hưởng đến những người xung quanh

Khói thuốc lá thụ động cũng gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe, đặc biệt là với trẻ em và phụ nữ mang thai. Trẻ em hít phải khói thuốc lá thụ động có nguy cơ cao mắc các bệnh về phổi như viêm phổi, ho, hen suyễn, cảm lạnh, cảm cúm, khó thở,...

Đối với phụ nữ mang thai, khói thuốc lá thụ động không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn gây nguy hiểm cho thai nhi, dẫn đến thai chết lưu, sinh non, sinh con nhẹ cân và tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, những người vô tình ngửi phải khói thuốc lá cũng có nguy cơ mắc các bệnh về phổi và hen suyễn.

Hình thành các nếp nhăn, đẩy nhanh quá trình lão hóa

Hút thuốc lá gây ra tình trạng xuất hiện các nếp nhăn (đặc biệt là quanh mắt và môi), mắt sưng húp, đốm đồi mồi, da khô xỉn màu và thâm sạm. Các hóa chất trong thuốc lá sẽ khiến các mao mạch dưới da bị co lại, hạn chế lượng máu lưu thông đến da.

Việc thiếu máu và oxy sẽ khiến cho da sạm màu, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn các sợi liên kết như elastin và collagen. Điều này làm da mất độ căng mịn, dễ hình thành các nếp nhăn vĩnh viễn và lão hóa sớm.

Gây rối loạn chức năng cương dương

Hút thuốc lá với tần suất cao là một trong những nguyên nhân phổ biến gây rối loạn cương dương ở nam giới. Các hóa chất trong thuốc lá sẽ khiến cho các mạch máu xung quanh dương vật bị thay đổi và tạo ra các khối tắc nghẽn trong động mạch. Điều này sẽ khiến lượng máu chảy vào dương vật bị giảm khi có kích thích.

Thêm vào đó, chất nicotine còn ảnh hưởng trực tiếp đến các mạch máu cung cấp cho dương vật, khiến nam giới khó cương cứng hoặc duy trì sự cương cứng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý mà còn gây ra tâm lý tự ti và căng thẳng.

Giảm ham muốn tình dục

Tình trạng giảm ham muốn tình dục gây ra bởi sự suy giảm của hormone testosterone ở những người đàn ông lớn tuổi. Tuy nhiên, tình trạng này có thể diễn ra sớm hơn và nghiêm trọng hơn ở những người thường xuyên hút thuốc lá.

Các nghiên cứu của Đại học Kentucky cho thấy, người hút thuốc có xu hướng sinh hoạt tình dục thấp hơn so với người không hút thuốc. Ở nam giới, các hóa chất trong thuốc lá có thể làm giảm lưu lượng máu và cảm giác trong dương vật, dẫn đến xuất tinh sớm và giảm sức chịu đựng. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tình dục và hạnh phúc gia đình.

Gây giòn xương, loãng xương

Một số nghiên cứu còn cho thấy, hút thuốc lá có thể làm tăng huy động canxi từ xương vào máu, dẫn đến làm giảm mật độ xương. Tình trạng giảm mật độ xương này sẽ làm tăng nguy cơ khởi phát sớm bệnh loãng xương, đau khớp và thậm chí rụng răng nếu mật độ xương giảm quá nhiều trong xương hàm.

Người hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc các bệnh về xương và khớp, làm tăng nguy cơ gãy xương và giảm chất lượng cuộc sống. Hút thuốc cũng ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của xương sau chấn thương hoặc phẫu thuật, khiến vết thương lâu lành và tăng nguy cơ biến chứng.

Một số điều cần lưu ý đối với thuốc lá

Ở Việt Nam, hàng năm có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh lý liên quan đến thuốc lá và khoảng 33 triệu người chịu ảnh hưởng do hít khói thuốc lá thụ động. Vì vậy, có một số điều quan trọng mà chúng ta cần nhớ như:

• Không hút thuốc lá hoặc thuốc lào tại nơi công cộng như bệnh viện, sân bay, bến xe, rạp chiếu phim,...
• Không hút thuốc lá ở trong nhà hay nơi làm việc, đặc biệt là nơi có trẻ em và phụ nữ mang thai.
• Không bán thuốc lá hoặc thuốc lào cho trẻ em dưới 16 tuổi.
• Nhắc nhở những người xung quanh khi hút thuốc lá trong các nơi công cộng.

Có thể thấy được những tác hại của thuốc lá đến sức khỏe là rất nghiêm trọng. Do vậy, việc bỏ thuốc lá là điều bạn cần làm vì lợi ích tuyệt đối cho sức khỏe cộng đồng. Bằng việc từ bỏ hút thuốc lá, cơ thể sẽ không tiếp tục phải đối mặt với các hóa chất độc hại, giúp loại bỏ nguy cơ và điều kiện gây ra các bệnh nguy hiểm cho sức khỏe.

Xem thêm:

• Các bệnh do thuốc lá gây ra và cách phòng ngừa, điều trị
• Tại sao hút thuốc lá lại gây nghiện? Ảnh hưởng của thuốc lá