Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị bại não

Bệnh bại não ở trẻ sơ sinh là một tình trạng tổn thương não, thường xảy ra trong giai đoạn phôi thai hoặc sau khi sinh. Bệnh này có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau và ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của não, gây ra các vấn đề về chức năng thần kinh và khả năng vận động. Cùng tìm hiểu các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị bại não trong nội dung bài viết dưới đây.

Yếu tố nguy cơ gây bại não ở trẻ sơ sinh

Để nhận biết bệnh bại não, trước hết, chúng ta cần hiểu rõ về nhóm yếu tố nguy cơ mà trẻ có thể phải đối mặt. Có ba nhóm chính:

Yếu tố nguy cơ trước sinh

Bệnh của mẹ:

• Lịch sử sảy thai trước đó.
• Mẹ mắc các bệnh như dị tật bẩm sinh, ngộ độc thai nghén, chậm phát triển trí tuệ.
• Tiếp xúc với hóa chất hoặc thuốc trừ sâu trong thai kỳ.
• Nhiễm virus trong 3 tháng đầu thai kỳ.
• Chấn thương hoặc sử dụng thuốc khi mang thai.
• Mẹ mắc bệnh tuyến giáp trạng, tiểu đường thai kỳ.

Bệnh của con:

• Rối loạn nhiễm sắc thể, dị tật não, vòng rau cuốn cổ, tư thế thai bất thường.

Yếu tố nguy cơ trong sinh

Sinh non: Sinh nở trước tuần thứ 37.

Cân nặng khi sinh thấp: Dưới 2.500g khi mới sinh.

Ngạt hoặc thiếu oxy não khi sinh: Trẻ đẻ ra không khóc ngay, tím tái hoặc trắng bệch phải cấp cứu.

Can thiệp sản khoa: Sử dụng kẹp thai, hút thai, đẻ chỉ huy.

Vàng da nhân não sơ sinh: Trẻ bị vàng da sơ sinh ngay từ ngày thứ 2 sau sinh.

Yếu tố nguy cơ sau sinh

Chảy máu não - màng não sơ sinh.

Nhiễm khuẩn thần kinh: Viêm não, viêm màng não.

Thiếu oxy não do suy hô hấp nặng: Phải thở oxy hoặc thở máy.

Chấn thương sọ não: Do ngã, tai nạn, đánh đập.

Các nguyên nhân khác gây tổn thương não: Co giật do sốt cao đơn thuần, ỉa chảy mất nước nặng.

Nhận biết bệnh bại não đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng, đánh giá yếu tố nguy cơ và các triệu chứng cụ thể từ mọi giai đoạn trước, trong và sau khi trẻ ra đời.

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị bại não

Chẩn đoán sớm bệnh bại não ở trẻ 6 tháng tuổi là vô cùng quan trọng để bắt đầu quá trình điều trị và hỗ trợ trẻ phát triển một cách tốt nhất. Khi trẻ có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ và đạt đến độ tuổi 6 tháng, phụ huynh nên lưu ý đến những dấu hiệu sau đây:

Bốn dấu hiệu trẻ sơ sinh bị bại não:

• Co cứng và chân duỗi khi đặt đứng: Trẻ thể hiện cơn co cứng hoặc tình trạng chân duỗi cứng khi đặt đứng.
• Không kiểm soát đầu cổ và không biết lẫy hoặc nằm sấp không thể ngẩng đầu lên được: Trẻ không thể kiểm soát đầu cổ và không thể nâng đầu lên hoặc lật người.
• Hai tay luôn nắm chặt lại: Trẻ thường giữ hai tay chặt lại và không thể nới lỏng chúng.
• Không biết với để cầm đồ vật: Trẻ không có khả năng cầm đồ vật hoặc không thể thực hiện động tác với tay cầm đối tượng.

Bốn dấu hiệu phụ:

• Không nhận ra khuôn mặt mẹ: Trẻ không thể nhận biết khuôn mặt của mẹ.
• Ăn uống khó khăn: Trẻ gặp khó khăn khi ăn uống.
• Không đáp ứng khi gọi hỏi: Trẻ không phản ứng hoặc không đáp ứng khi được gọi hỏi.
• Khóc nhiều suốt ngày đêm sau sinh: Trẻ có xu hướng khóc liên tục trong cả ngày và đêm.

Một số dấu hiệu khác:

• Mềm nhẽo sau sinh: Cơ thể của trẻ có thể thấy mềm nhẽo hơn so với trẻ khác.
• Không nhìn theo đồ vật: Trẻ không thể theo dõi hoặc đáp ứng với đối tượng di động.
• Không quay đầu theo tiếng động: Trẻ không quay đầu hoặc phản ứng khi có tiếng động xung quanh.
• Co giật: Trẻ có thể bị cơn co giật.

Khi phát hiện có yếu tố nguy cơ và xuất hiện các dấu hiệu trên, phụ huynh cần đưa trẻ đến khám bác sĩ nhi, bác sĩ thần kinh, hoặc chuyên gia phục hồi chức năng ngay lập tức để được chẩn đoán và đề xuất liệu pháp điều trị phù hợp. Chẩn đoán sớm giúp tăng cơ hội điều trị hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ.

Phân loại các thể bệnh bại não

Các thể bệnh bại não đa dạng, mỗi thể bệnh mang lại những đặc điểm và triệu chứng riêng biệt. Dưới đây là một số thể bệnh bại não phổ biến:

Bại não thể co cứng:

• Triệu chứng chính: Các cơ cứng và cảm giác căng trở nên cứng, khó linh hoạt khi vận động.
• Đặc điểm khác: Tình trạng co cơ ảnh hưởng đến khả năng đi lại và thường diễn ra ở cả hai bên cơ thể.

Bại não thể múa vờn:

• Triệu chứng chính: Các động tác múa vờn không kiểm soát được, vụng trộm, đặc biệt là khi thực hiện các động tác chính xác.
• Đặc điểm khác: Gây ảnh hưởng lớn đến khả năng điều khiển cơ bắp và độ chính xác trong các hoạt động hàng ngày.

Bại não thể thất điều:

• Triệu chứng chính: Sự thiếu điều chỉnh và kiểm soát chính xác về động tác, khiến việc duy trì thăng bằng và ổn định trở nên khó khăn.
• Đặc điểm khác: Gây khó khăn trong việc tham gia các hoạt động đòi hỏi sự cân nhắc và kiểm soát chính xác.

Bại não thể nhẽo:

• Triệu chứng chính: Các động tác không ổn định, cơ thể dễ bị mất cân bằng và ngã.
• Đặc điểm khác: Ảnh hưởng đến khả năng tham gia các hoạt động đòi hỏi sự ổn định và linh hoạt.

Bại não thể phối hợp:

• Triệu chứng chính: Thiếu khả năng phối hợp giữa các cơ bắp và động tác, gây ảnh hưởng đến sự linh hoạt và chính xác trong các hoạt động hàng ngày.

Bệnh bại não là một tình trạng phức tạp và việc chọn liệu pháp phù hợp là một thách thức. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, liệu pháp tế bào gốc đã trở thành một lựa chọn mới và hiệu quả trong điều trị bệnh bại não. GS.TS. Nguyễn Thanh Liêm, người nghiên cứu và ứng dụng thành công liệu pháp tế bào gốc tại Việt Nam, đã ghi nhận sự cải thiện đáng kể về chức năng vận động, trương lực cơ, sức mạnh cơ bắp, và các kỹ năng khác cho 70 - 80% bệnh nhân sau ghép tế bào gốc, làm gia tăng chất lượng cuộc sống của họ.

Các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị bại não có thể bao gồm cơn co cứng, không kiểm soát đầu cổ, tay nắm chặt, khóc nhiều, khó ăn uống, không đáp ứng khi gọi hỏi, và nhiều dấu hiệu khác. Để chẩn đoán và điều trị bệnh bại não ở trẻ sơ sinh, quan trọng nhất là phải thăm bác sĩ chuyên khoa nhi, thần kinh, hoặc các chuyên gia y tế chuyên sâu để đưa ra đánh giá và kế hoạch điều trị phù hợp.