Dấu hiệu vẹo cột sống và cách tự kiểm tra vẹo cột sống

Trong cơ thể người, cột sống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây chính là trụ cột duy nhất đảm nhận nhiệm nhụ nâng đỡ, giúp cơ thể vận động linh hoạt và bảo vệ tủy sống, đồng thời kết hợp cùng hệ thống xương sườn, xương chậu tạo nên khung xương vững chắc bảo vệ các cơ quan nội tạng trong lồng ngực và ổ bụng. Do đó, bất kỳ một sự bất thường nào ở cột sống đều có thể ảnh hưởng đến chức năng của nó. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết sự bất thường đó thông qua các dấu hiệu vẹo cột sống thường gặp.

Tìm hiểu chung về vẹo cột sống

Vẹo cột sống là gì?

Ở trạng thái bình thường, cột sống khi nhìn ngang sẽ tạo thành một đường cong uyển chuyển, ngửa ra trước ở đoạn cổ, cong ra sau ở đoạn lưng. Tại vị trí thắt lưng, ưỡn nhẹ ra trước và cùng xương cùng cụt tạo thành một khối cong ra phía sau. Còn khi nhìn thẳng sẽ thấy cột sống là một đường thẳng từ đỉnh đầu xuống đỉnh xương cùng cụt.

Vẹo cột sống là khái niệm chỉ tình trạng cột sống bị cong, vẹo bất thường. Tùy vào nguyên nhân, dấu hiệu vẹo cột sống có thể dễ dàng nhìn thấy như cột sống lệch sang một bên, đổ về phía trước hoặc phía sau (gù cột sống), cột sống lệch sang một bên (cong cột sống).

Tình trạng này có thể gặp ở bất cứ ai, nhất là trẻ em trong độ tuổi đi học. Tỷ lệ trẻ em bị vẹo cột sống ngày càng gia tăng nhưng chưa được quan tâm đúng mức khiến cho cột sống của trẻ ngày càng cong vẹo đến mức độ nặng rất khó phục hồi, ảnh hưởng đến tương lai của trẻ.

Nguyên nhân vẹo cột sống thường gặp

Vẹo cột sống có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó thói quen sinh hoạt, tư thế và sự thoái hóa cột sống ở người già là những nguyên nhân phổ biến hiện nay. Dưới đây là tổng hợp một số nguyên nhân gây ra vẹo cột sống.

• Di truyền: Dù chưa có nghiên cứu nào chứng minh nhưng nhiều thống kê cho thấy tỷ lệ người bị vẹo cột sống trong khi có người nhà mắc bệnh là khá cao.
• Vẹo cột sống bẩm sinh: Đây là một bệnh lý vô căn xảy ra ở trẻ em. Nguyên nhân là do sự phát triển bất thường cột sống của thai nhi do ảnh hưởng từ người mẹ.
• Thoái hóa, loãng xương: Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra vẹo cột sống ở người già.
• Hoạt động sai tư thế trong thời gian dài: Vẹo cột sống ở người trẻ và trẻ em chủ yếu do nguyên nhân này gây ra. Việc lặp lại thường xuyên các hoạt động sai tư thế như cong lưng, khuân vác nặng, thực hiện động tác thể thao sai cách,... sẽ gây áp lực lớn lên cột sống khiến cột sống bị vẹo.
• Bệnh thần kinh cơ: Những người mắc bệnh thần kinh cơ như bại não, loạn dưỡng cơ, teo cơ có thể ảnh hưởng đến các chức năng và sự phát triển của cơ, trong đó có vẹo cột sống.
• Do chiều dài 2 chân không bằng nhau: Ở một số người, chiều dài 2 chân không đều do dị tật cơ xương khớp. Tình trạng này có thể gây ra biến chứng vẹo cột sống do người bệnh phải đi tập tễnh trong thời gian dài.
• Một số yếu tố làm tăng nguy cơ vẹo cột sống như tuổi tác, giới tính, thói quen sinh hoạt,...

Dấu hiệu vẹo cột sống ở trẻ em và người lớn

Vẹo cột sống ở trẻ em

Vẹo cột sống ở trẻ em thường biểu hiện thông qua các dấu hiệu sau đây:

• Hai vai của trẻ bị lệch, không cao bằng nhau hoặc độ dốc hai vai không đều;
• Đầu trẻ không ở vị trí chính giữa mà có thể nghiêng sang một bên;
• Lồng ngực hoặc lưng sẽ có một bên nhô cao hơn bên còn lại;
• Trọng tâm cơ thể bị lệch do hai mào chậu không cân đối, chiều dài chân không đều nhau.

Vẹo cột sống ở người lớn

Ngoài những dấu hiệu vẹo cột sống như ở trẻ em như hai vai không đều, người trưởng thành có thể gặp những cơn đau như đau thắt lưng, đau chân, giảm cảm giác ở chân ở lưng và chi dưới.

4 cách tự kiểm tra vẹo cột sống

Vẹo cột sống có thể cải thiện tới 90% nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, trên thực tế các dấu hiệu vẹo cột sống thường rất khó nhận diện ở giai đoạn nhẹ. Chỉ đến khi vẹo cột sống nặng gây ra các dấu hiệu nghiêm trọng như lệch dáng, lệch đầu, ảnh hưởng đến dáng đi và sức khỏe mới đi khám khiến việc điều trị vô cùng khó khăn.

Bên cạnh các dấu hiệu vẹo cột sống kể trên, chúng ta có thể thực hiện ngay 4 cách dưới đây để tự kiểm tra cột sống và phát hiện sớm các cảnh báo ban đầu của vẹo cột sống.

Cách 1: Cúi gập người

Đây là cách kiểm tra đơn giản nhất được sử dụng để phát hiện vẹo cột sống cho học sinh tại các trường học. Đầu tiên, hãy đứng thẳng người sau đó từ từ uốn cong thắt lưng và cúi người xuống sao cho hai tay chạm vào mũi chân. Đồng thời quan sát và so sánh một bên xương sườn, lưng và hông với bên còn lại.

Cách 2: Đứng thẳng người

Hãy đứng thẳng người và tiến hành quan sát trước, sau và bên hông. Người quan sát sẽ xác định xem có dấu hiệu lưng cong, lệch vai hay các đường cong tại cột sống không.

Cách 3: Kiểm tra quần áo mặc hàng ngày

Vẹo cột sống có thể khiến vai bị lệch, do đó bạn có thể quan sát quần áo xem tay áo có bị ngắn so với bên còn lại không. Đây cũng là một căn cứ để nghi ngờ vẹo cột sống.

Cách 4: Quan sát tư thế khi bước đi

Bước đi khập khiễng cũng là một trong những dấu hiệu vẹo cột sống, vì thế bạn có thể quan sát tư thế khi bước đi. Nếu có bất thường như nghiêng về một bên hay chân thấp chân cao thì nguy cơ vẹo cột sống là rất lớn.

Tóm lại, vẹo cột sống có thể gây ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe nhưng có thể cải thiện nếu phát hiện sớm. Chính vì thế, việc thường xuyên kiểm tra các dấu hiệu vẹo cột sống và khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng nhằm một phát hiện sớm tình trạng này.

Xem thêm:

• Nguyên nhân và hậu quả của cong vẹo cột sống
• Tật cong vẹo cột sống chủ yếu do nguyên nhân nào?