Dị dạng tử cung: Ảnh hưởng như thế nào đến khả năng mang thai?

Dị dạng tử cung là một trong những vấn đề phức tạp và ít được nhận biết trong hệ thống sinh sản nữ giới. Đây là tình trạng bất thường về hình dạng, kích thước hoặc cấu trúc của tử cung, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ. Mặc dù tỷ lệ mắc phải không cao, nhưng dị dạng tử cung có thể dẫn đến nhiều biến chứng như sảy thai, sinh non, và các vấn đề khác liên quan đến thai kỳ. Hiểu rõ về các loại dị dạng tử cung, triệu chứng nhận biết, và tầm quan trọng của việc khám phụ khoa định kỳ là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản của chị em phụ nữ.

Dị dạng tử cung là gì?

Tử cung, hay còn gọi là dạ con, là một cơ quan thuộc hệ sinh sản nữ, có hình dạng giống quả lê úp ngược. Thông thường, tử cung có chiều dài khoảng 6 - 8cm, độ dày khoảng 2 - 3cm và chiều rộng khoảng 4 - 5cm. Trong chu kỳ kinh nguyệt và khi mang thai, tử cung đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, là một cơ quan quan trọng trong hệ sinh sản nữ. Tử cung không chỉ là nơi để trứng thụ tinh, làm tổ và nuôi dưỡng thai nhi suốt 40 tuần thai kỳ, mà còn có nhiều chức năng quan trọng đối với sức khỏe phụ nữ.

Dị dạng tử cung là tình trạng tử cung có hình dạng hoặc cấu trúc bất thường so với bình thường. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ, bao gồm khả năng thụ thai, mang thai và sinh con.

Theo thống kê, cứ 18 phụ nữ thì có một người gặp phải tình trạng dị dạng tử cung. Tử cung của người bệnh có kích thước, hình dạng hoặc cấu trúc khác với tử cung bình thường. Những bất thường này ít nhiều gây cản trở quá trình làm tổ của trứng và ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi.

Việc xác định tỷ lệ chính xác của dị dạng tử cung là rất khó. Đặc biệt, nếu không được bác sĩ thăm khám hoặc siêu âm, người bệnh không thể biết mình mắc phải tình trạng này vì thường không có triệu chứng rõ rệt.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, tỷ lệ phụ nữ bị dị dạng tử cung là 5,5%, trong khi tỷ lệ phụ nữ vô sinh không thể có con là 8% và phụ nữ bị sảy thai liên tiếp lên đến 12,3%.

Một nghiên cứu khác cho thấy tỷ lệ dị dạng tử cung ở phụ nữ bị sảy thai nhiều lần trong vòng ba tháng là khoảng 5 - 10%. Ở những trường hợp sinh non, con số này có thể tăng lên đến 25%. Đối với những phụ nữ bị vô sinh nguyên phát, tỷ lệ mắc dị dạng tử cung được ước tính tương đương với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và có khả năng sinh sản bình thường.

Ảnh hưởng của dị dạng tử cung đến việc mang thai

Đối với những phụ nữ có tử cung bị dị dạng muốn mang thai, thường đối mặt với nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Bệnh lý này có thể dẫn đến các vấn đề sau:

• Sảy thai tự nhiên hoặc tái phát nhiều lần.
• Sinh non.
• Tử cung phát triển không bình thường hoặc hạn chế phát triển.
• Chảy máu trước và sau khi sinh.
• Vị trí rau thai bất thường.
• Suy yếu cổ tử cung.
• Thai nhi bị dị tật.
• Tăng huyết áp trong thai kỳ.
• Cần phải mổ đẻ.
• Vỡ sừng tử cung.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, các bất thường ở tử cung làm cho việc sinh con tự nhiên trở nên khó khăn. Do dị tật tử cung khiến thai nhi nằm ở tư thế không thuận lợi, chẳng hạn như ngôi ngang hoặc ngôi mông, mẹ có thể cần phải sinh mổ để giảm thiểu các biến chứng trong quá trình sinh cho cả mẹ và con.

Các hình thái của dị dạng tử cung

Bệnh nhân có dị dạng tử cung sẽ có tử cung với một trong những hình thái sau đây. Việc xác định hình thái bất thường của tử cung sẽ giúp dễ dàng tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả.

Tử cung đôi

Tử cung đôi là tình trạng mà phụ nữ có hai tử cung trong khung chậu hoặc trong một âm đạo. Thông thường, có một vách ngăn dọc giữa hai cổ tử cung khi khám vùng chậu, cho thấy có vách ngăn âm đạo dọc hoặc hai cổ tử cung riêng biệt.

Phát hiện sớm dị dạng tử cung giúp cải thiện tiên lượng và phát triển của thai nhi. Nếu chức năng của tử cung vẫn hoàn toàn bình thường, bệnh nhân vẫn có thể mang thai. Trong hầu hết các trường hợp, việc cắt bỏ tử cung bị thoái hóa được thực hiện, chỉ để lại tử cung hoàn toàn.

Tử cung có vách ngăn

Tử cung có vách ngăn là dạng dị dạng tử cung phổ biến nhất, chiếm khoảng 40% trong số các trường hợp. Người bị tử cung có vách ngăn có thể được phát hiện thông qua chụp X-quang, siêu âm hoặc khi tiến hành nội soi ổ bụng. Vách ngăn có thể không hoàn chỉnh hoặc hoàn chỉnh.

Những tình trạng này có thể làm trở ngại đối với quá trình mang thai và dẫn đến sảy thai hoặc phát triển kém của thai nhi. Do đó, khi phát hiện tử cung có vách ngăn, thường cần phẫu thuật để đưa tử cung về hình dạng bình thường.

Tử cung một sừng

Trong tình trạng này, chỉ có một buồng trứng và một ống dẫn trứng, do đó việc mang thai có thể gặp khó khăn. Theo nghiên cứu, tử cung một sừng được chẩn đoán bằng cản quang (HSG) chiếm 14% trong số 1.160 trường hợp tử cung bất thường. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bệnh nhân có tử cung một sừng dễ bị vô sinh, lạc nội mạc tử cung và đau bụng kinh.

Do tử cung chỉ có một sừng, nhiều trường hợp có thể dẫn đến sảy thai. Sinh non cũng phổ biến ở 20% phụ nữ mang thai. Các biến chứng sản khoa khác như ngôi mông, thai chậm phát triển, sinh bất thường và thường phải mổ lấy thai là rất phổ biến. Sinh lý bệnh của sảy thai ở bệnh nhân có tử cung một sừng chưa được hiểu rõ, nhưng lòng tử cung hẹp lại dẫn đến thai nhi phát triển không hoàn thiện và có thể là nguyên nhân gây sảy thai.

Tử cung hai sừng

Tử cung hai sừng có đặc điểm là có hai phần tách biệt nhưng chỉ có một cổ tử cung, do sự kết nối của nội mạc tử cung, kéo dài đến cổ tử cung với hai sừng hoàn toàn hoặc một phần. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ có tử cung hai sừng có tỷ lệ sinh khoảng 60%, và chỉ khoảng 14% gặp vấn đề về sinh sản.

Tương tự như nhiều bất thường khác của tử cung, tình trạng này thường dẫn đến sinh non. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ sảy thai là 28% và tỷ lệ sinh non là 20% ở những phụ nữ có tử cung hai sừng. Phụ nữ có tử cung hai sừng hoàn toàn có tỷ lệ sinh non lên đến 66% và tỷ lệ sống sót của thai nhi thấp. Mang thai trong tử cung có hai sừng có rủi ro như: Sảy thai liên tiếp (khoảng 63%), sinh non…

Không có tử cung

Đây là dạng dị tật hiếm gặp nhất, với xác suất từ 1/4.000 đến 1/10.000 phụ nữ. Phụ nữ mắc tình trạng này thường không có tử cung hoặc tử cung quá nhỏ. Đặc điểm nổi bật nhất là âm đạo rất ngắn hoặc thậm chí không có âm đạo và không có kinh nguyệt. Tuy nhiên, những người không có tử cung vẫn có thể có buồng trứng và ống dẫn trứng.

Phụ nữ không có tử cung không thể mang thai, vì kỹ thuật cấy ghép tử cung nhân tạo cho đến nay vẫn chưa được áp dụng trong y học hiện đại. Nếu muốn có con, họ phải nhờ người khác mang thai hộ.

Tử cung nhi tính

Đây là loại tử cung kém phát triển, có kích thước tương đương với tử cung của bé gái. Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này, bao gồm: Cơ thể phát triển không cân đối, thiếu hụt nhiều chức năng, bất thường về gen, rối loạn nội tiết tố (như suy giáp)… Phụ nữ có tử cung nhi tính thường không có buồng trứng hoặc âm đạo và do đó không thể thụ thai. Tuy nhiên, những phụ nữ có buồng trứng bình thường vẫn có thể có con thông qua phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Trên đây là thông tin về các loại tử cung thường gặp ở một số phụ nữ. Dị dạng tử cung là căn bệnh không có nhiều dấu hiệu dễ dàng nhận biết, vì vậy, chị em cần đi khám phụ khoa và kiểm tra định kỳ. Khám phụ khoa định kỳ rất quan trọng, giúp chị em phát hiện sớm các vấn đề về sức khỏe sinh sản, bao gồm dị dạng tử cung và các bệnh phụ khoa khác.

Xem thêm:

• Tử cung nhi hóa là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
• Cổ tử cung cao là gì? Có ảnh hưởng đến khả năng mang thai không?