Giải đáp thắc mắc: Chụp MRI có ảnh hưởng đến tuổi thọ không?

Chụp cộng hưởng từ MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, giúp phát hiện sớm nhiều bệnh lý một cách chính xác và an toàn. Tuy nhiên, không ít người vẫn lo lắng chụp MRI sẽ làm ảnh hưởng đến tuổi thọ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ an toàn của kỹ thuật MRI và lưu ý để yên tâm khi thực hiện.

Chụp MRI có giảm tuổi thọ không?

Chụp MRI (Magnetic Resonance Imaging) là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, sử dụng từ trường mạnh và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể. Chụp MRI có giảm tuổi thọ không? Khác với các phương pháp như X-quang hay CT scan, MRI không sử dụng tia X, do đó loại bỏ nguy cơ phơi nhiễm bức xạ ion hóa vốn có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Nguyên lý hoạt động của MRI dựa trên việc tương tác giữa từ trường và các nguyên tử hydrogen trong cơ thể. Sóng radio làm các nguyên tử này dao động, sau đó tín hiệu phản hồi được máy MRI thu nhận và xử lý, tạo ra hình ảnh chi tiết về cơ quan, mô mềm, xương, khớp và mạch máu. Nhờ khả năng hiển thị rõ nét các mô mềm, MRI đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá não, tủy sống, khớp, tim mạch, giúp chẩn đoán chính xác nhiều bệnh lý mà các phương pháp khác khó thực hiện.

Một trong những ưu điểm nổi bật của MRI là tính không xâm lấn và không sử dụng bức xạ ion hóa, nghĩa là người bệnh không phải chịu tác động của tia X. Do đó, MRI không gây phơi nhiễm bức xạ và không có bằng chứng khoa học về tình trạng giảm tuổi thọ.

Ai được chống chỉ định và nên thận trọng khi chụp MRI?

Do MRI sử dụng từ trường mạnh, có một số nhóm người phải tuyệt đối cẩn trọng hoặc chống chỉ định để tránh gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc làm hỏng thiết bị y tế. Dưới đây là những đối tượng nên thận trọng tối đa khi chụp MRI:

Nhóm chống chỉ định với chụp MRI

Các vật liệu và thiết bị điện tử có từ tính mạnh có thể bị từ trường của máy MRI làm di chuyển, nóng lên, hoặc hỏng hóc vĩnh viễn, gây nguy hiểm trực tiếp cho bệnh nhân. Vì vậy, nếu mang các thiết bị sau, bạn thuộc nhóm chống chỉ định với chụp MRI:

• Máy tạo nhịp tim và máy khử rung tim cấy ghép (ICD) cũ: Từ trường mạnh có thể làm máy ngừng hoạt động, hoạt động sai hoặc di chuyển. Các thiết bị tạo nhịp tim/ICD đời mới, được dán nhãn là “MRI-Conditional” có thể chụp được nhưng phải theo quy trình nghiêm ngặt.
• Ốc tai điện tử: Từ trường có thể làm hỏng các bộ phận bên trong thiết bị, gây mất thính lực hoặc đau đớn.
• Các kẹp mạch máu não bằng kim loại từ tính: Với các kẹp mạch máu não, an toàn khi chụp MRI phụ thuộc vào vật liệu và nhãn của thiết bị. Nhiều kẹp hiện đại làm bằng titan hoặc vật liệu không từ tính được coi là an toàn. Ngược lại, một số kẹp cũ bằng vật liệu ferromagnetic có thể gây nguy cơ và thường là chống chỉ định.
• Thiết bị bơm thuốc tự động (như bơm Insulin hoặc bơm hóa trị) cấy dưới da: Thiết bị điện tử có thể bị hỏng bởi từ trường của máy MRI.
• Mảnh kim loại, dị vật ở các vị trí nguy hiểm: Đặc biệt là người có dị vật kim loại nằm trong mắt, não, tim, hoặc cạnh các mạch máu lớn không nên chụp MRI.

Nhóm cần thận trọng đặc biệt

Chụp MRI có giảm tuổi thọ không đến đây bạn đã biết. Dù không làm giảm tuổi thọ, một số nhóm bệnh nhân vẫn cần đặc biệt thận trọng khi chụp MRI như:

• Bệnh nhân có cấy ghép kim loại khác như: Van tim nhân tạo, Stent mạch máu, khớp nhân tạo, nẹp vít cố định xương. Khi đi chụp MRI, bệnh nhân cần mang theo giấy tờ chứng minh loại vật liệu.
• Vòng tránh thai (IUD): Nhiều IUD hiện đại an toàn khi vào MRI nhưng một số có thể tạo ít nhiễu trên hình ảnh vùng chậu.
• Bệnh nhân có bệnh lý nền như suy thận nặng hoặc đang chạy thận: Ở nhiều trường hợp nặng cần tránh chụp MRI có tiêm thuốc cản quang.
• Bệnh nhân bị viêm phổi nặng, suy hô hấp, hoặc tình trạng nặng không thể nằm yên trong thời gian dài (thường 30 - 60 phút).

Những lưu ý trước, trong và sau khi chụp MRI

Chụp MRI có giảm tuổi thọ không? Câu trả lời là không. Nhưng để quá trình chụp MRI diễn ra an toàn và hiệu quả, người bệnh cần nắm rõ các lưu ý trước, trong và sau khi thực hiện. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng giúp giảm căng thẳng, hạn chế rủi ro và tối ưu chất lượng hình ảnh.

Lưu ý trước khi chụp MRI

Trước khi vào máy MRI, người bệnh cần tháo bỏ mọi vật kim loại như trang sức, đồng hồ, khóa kéo hay các thiết bị cấy ghép kim loại không cố định. Ngoài ra, cần thông báo đầy đủ tình trạng sức khỏe, bao gồm mang thai, dị ứng thuốc hoặc bất kỳ bệnh lý nền nào. Trong trường hợp cần tiêm thuốc cản quang, bác sĩ sẽ hướng dẫn các bước chuẩn bị để đảm bảo an toàn. Tùy thuộc vào vùng chụp (ví dụ bụng, gan), bạn có thể được yêu cầu nhịn ăn từ 4 - 6 tiếng trước khi chụp.

Lưu ý trong khi chụp MRI

Khi nằm trong ống MRI, người bệnh cần nằm yên và tuân thủ hướng dẫn của kỹ thuật viên. Để có hình ảnh rõ nét, bạn phải nằm hoàn toàn bất động theo yêu cầu trong suốt quá trình chụp (thường kéo dài từ 15 - 90 phút). Việc cử động dù nhỏ cũng có thể làm hình ảnh bị nhòe và phải chụp lại. Trong một số trường hợp chụp đặc biệt (ví dụ chụp vùng bụng), kỹ thuật viên sẽ yêu cầu bạn nín thở trong vài giây.

Thiết bị MRI có hình dạng ống hoặc khoang kín. Nếu bạn bị hội chứng sợ không gian hẹp, hãy thông báo trước để được hỗ trợ (ví dụ dùng thuốc an thần nhẹ hoặc xem xét dùng máy chụp MRI mở). Bạn cũng luôn được giám sát và có thể giao tiếp với kỹ thuật viên qua hệ thống liên lạc nội bộ nếu cảm thấy khó chịu hoặc có vấn đề.

Lưu ý sau khi chụp MRI

Sau khi kết thúc MRI, người bệnh thường không cần nghỉ ngơi đặc biệt, có thể sinh hoạt bình thường. Nếu bạn được tiêm thuốc cản quang, nên uống nhiều nước sau khi chụp để giúp cơ thể đào thải thuốc ra ngoài nhanh hơn. Nếu bạn được dùng thuốc an thần để chụp (do lo lắng hoặc sợ hãi), bạn không được tự lái xe về nhà và cần có người thân đi cùng. Đồng thời, bạn cũng cần theo dõi các phản ứng cơ thể như mẩn đỏ, đau đầu hay buồn nôn, và thông báo cho bác sĩ nếu có bất thường.

Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã giải đáp được thắc mắc chụp MRI có giảm tuổi thọ không. Chụp MRI là kỹ thuật an toàn, không sử dụng tia X, nên không làm giảm tuổi thọ. Hiểu rõ cơ chế, tuân thủ hướng dẫn và thông báo tình trạng sức khỏe trước khi chụp giúp người bệnh yên tâm, tối ưu hiệu quả chẩn đoán và bảo vệ sức khỏe lâu dài.