Nhiệt lưỡi: Nguyên nhân, cách chữa và phòng ngừa

Nhiệt lưỡi nói chung là lành tính và có thể tự khỏi nhưng như thế không có nghĩa là bạn được chủ quan bỏ qua các vết loét dai dẳng, lâu lành vì chúng có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề nghiêm trọng hơn như ung thư miệng hoặc lưỡi. 

Ung thư lưỡi thường bắt đầu với những triệu chứng khó nhận thấy, rất dễ bị nhầm lẫn với hiện tượng nhiệt lưỡi. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bị nóng lưỡi, loét kéo dài hoặc các triệu chứng tái phát thì việc đi khám bệnh là điều cần thiết.

Nhiệt lưỡi do nguyên nhân nào gây ra?

Nhiệt lưỡi được đặc trưng bởi sự hiện diện của các tổn thương giống như vết loét trên niêm mạc lưỡi. Những tổn thương này thường có màu trắng sữa và được bao quanh bởi đường viền màu đỏ. Mặc dù nhiệt lưỡi thường tự khỏi trong vòng 7 - 10 ngày nhưng nó chắc chắn gây khó chịu, đau đớn và ít nhiều gây cản trở việc ăn uống. Trong một số trường hợp, khi tình trạng viêm kéo dài hoặc xảy ra bội nhiễm sẽ phải cần dùng đến thuốc kháng sinh. 

Ngoài cảm giác khó chịu, những người bị nhiệt lưỡi còn có thể gặp các triệu chứng khác, bao gồm:

• Giảm vị giác: Vị giác thay đổi là hậu quả phổ biến của nhiệt lưỡi.
• Khô miệng: Nhiệt lưỡi thường dẫn đến cảm giác khô miệng, khát nước liên tục.
• Tê và ngứa: Bệnh nhân có thể bị tê và ngứa ở vùng bị ảnh hưởng.

Những triệu chứng nói trên có xu hướng giảm dần khi vết loét, đau, sưng giảm; đồng thời tổn thương cũng dần dần thu nhỏ kích thước.

Nguyên nhân phổ biến gây nhiệt lưỡi:

Cắn lưỡi hoặc chấn thương

Vô tình cắn hoặc tổn thương lưỡi có thể tạo môi trường thuận lợi cho các vết loét hoặc nhiễm trùng phát triển, góp phần gây nhiệt lưỡi.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự thiếu hụt chất sắt và vitamin B12 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nhiệt lưỡi, viêm loét lưỡi.

Thói quen ăn uống không lành mạnh

Tiêu thụ quá nhiều đồ ăn cay, nóng hoặc béo có thể gây tác hại xấu đến gan và làm tổn thương lớp niêm mạc mỏng manh của lưỡi.

Chức năng gan suy giảm

Khả năng giải độc của gan suy giảm khiến độc tố tích tụ trong cơ thể, dẫn đến loét lưỡi và các vị trí miệng khác.

Vệ sinh răng miệng kém

Vệ sinh răng miệng không đúng cách có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại trong miệng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và nhiệt lưỡi.

Tác dụng phụ của thuốc điều trị

Ngoài các nguyên nhân trên, một số trường hợp khi người bệnh uống thuốc điều trị trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiệt miệng, nhiệt lưỡi tái phát nhiều lần. Các nhóm thuốc kháng viêm không chứa steroid, thuốc chẹn bât, thuốc điều trị ung thư hoặc những người điều trị bằng xạ trị,... đều có nguy cơ cao gặp phải nhiệt lưỡi.

Bên cạnh đó, nếu bạn sử dụng kem đánh răng, nước súc miệng có chứa thành phần sodium lauryl sulfate thì chất này có khả năng gây kích ứng niêm mạc lưỡi, miệng.

Lạm dụng bia, rượu, thuốc lá

Những người thường xuyên hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia đều có nguy cơ cao bị nhiệt lưỡi. Ngoài ra những người này còn đối mặt với các vấn đề về răng miệng khác điển hình như hơi thở có mùi hôi, răng xỉn màu, sâu răng, sưng tuyến nước bọt, viêm nướu, viêm nha chu, mắc ung thư trong miệng,...

Những người cai thuốc lá, trong hai tuần cai đầu tiên cũng có thể bị triệu chứng nhiệt lưỡi. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất sau khi cai thuốc lá thành công.

Cách chữa nhiệt lưỡi cực hay

Để giảm bớt sự khó chịu, đẩy nhanh quá trình lành vết thương và ngăn ngừa sự lây lan của vết loét, bạn có thể tham khảo một số cách chữa nhiệt lưỡi cực hay sau đây: 

Thuốc bôi trị nhiệt lưỡi

Thuốc bôi không kê đơn có tác dụng giúp kiểm soát nhiệt lưỡi hiệu quả. Một trong những thành phần chính được tìm thấy trong các thuốc bôi trị nhiệt lưỡi tại chỗ hiệu quả là axit hyaluronic.

Loại thuốc này sẽ tạo ra một lớp màng bảo vệ, giúp che chắn vết loét lưỡi khỏi vi khuẩn có hại cũng như các chất kích thích trong thực phẩm. Nhờ đó, vết loét ở lưỡi có xu hướng lành nhanh hơn và giảm đau hiệu quả.

Nuôi dưỡng cơ thể bằng chế độ ăn uống lành mạnh

Một chế độ ăn uống cân bằng và giàu chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của bạn và có thể hỗ trợ quá trình phục hồi nhanh chóng khi bị nhiệt lưỡi.

Thực phẩm chữa bệnh

Một số thực phẩm đặc biệt có lợi cho việc thúc đẩy quá trình lành vết thương nhanh chóng và ngăn ngừa nhiệt lưỡi tái phát. Có thể bổ sung các loại thực phẩm như tinh bột sắn, rau xanh, mật ong và đậu vào trong chế độ ăn uống.

Chế độ ăn uống đa dạng

Nhiệt lưỡi nên ăn gì? Luân phiên và chế biến đa dạng thực phẩm để đảm bảo cơ thể bạn nhận được nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu, cả chất dinh dưỡng đa lượng (như protein, carbohydrate và chất béo) và vi chất dinh dưỡng (như vitamin và khoáng chất).

Thuốc bổ sung dành cho các nhóm dễ bị tổn thương

Một số cá nhân, chẳng hạn như phụ nữ mang thai, người già và những người mắc chứng rối loạn hấp thu kém, rất dễ bị thiếu hụt dinh dưỡng. Trong những trường hợp như vậy, việc bổ sung vitamin và khoáng chất được khuyến khích tăng cường bổ sung.

Tránh thực phẩm gây kích ứng

Khi bị nhiệt lưỡi, bạn nên tránh xa những thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này, chẳng hạn như các loại thực phẩm mặn có nhiều natri, có tính axit cao, các món ăn cay và thực phẩm khô.

Ưu tiên vệ sinh răng miệng

Nhiệt lưỡi gây đau đớn và khó chịu nên thường khiến mọi người bỏ bê việc vệ sinh răng miệng. Điều này càng tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển mạnh, kéo dài quá trình lành vết thương.

Do đó trong giai đoạn này, vệ sinh răng miệng đúng cách là một trong những cách chữa nhiệt lưỡi cực hay. Thường xuyên đánh răng và giữ miệng sạch sẽ là những bước cần thiết. Bên cạnh đó, bạn có thể dùng dung dịch muối loãng hoặc hỗn hợp baking soda hòa với nước ấm để súc miệng sẽ giúp giảm cơn đau do nhiệt lưỡi.

Phòng ngừa nhiệt lưỡi

Một số cách phòng ngừa bị nhiệt lưỡi tại nhà bạn có thể tham khảo áp dụng, bao gồm:

• Vệ sinh răng miệng đầy đủ, đúng cách;
• Nghỉ ngơi điều độ, tránh các căng thẳng về cảm xúc (có thể áp dụng biện pháp thiền để giảm stress);
• Tránh chấn thương tại chỗ;
• Không dùng sản phẩm vệ sinh răng miệng chứa chất gây dị ứng nếu đã biết;
• Kiêng thực phẩm gây kích ứng khiến bạn bị nhiệt lưỡi;
• Cân nhắc dùng thực phẩm chức năng bổ sung sắt, kẽm hoặc vitamin B1, B2, B6, B12 hoặc C nếu bạn đã được xác định thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất;
• Những người được chẩn đoán mắc bệnh Celiac nên chọn chế độ ăn không có gluten.

Nếu gặp các triệu chứng sau đây, bạn nên đến khám bác sĩ ngay để được tư vấn điều trị:

• Vết loét bắt đầu lan rộng, kích thước lớn bất thường;
• Thời gian bị nhiệt lưỡi kéo dài (trên 2 tuần);
• Vết loét gây cản trở việc ăn, uống hoặc các thói quen hàng ngày khác;
• Sốt cao kèm theo.

Tóm lại, nhiệt lưỡi là chứng bệnh rất phổ biến. Các vết loét tuy lành tính nhưng thường tái phát, gây khó chịu cho người bệnh, cản trở sinh hoạt trong 1 - 3 tuần. Tùy vào tình trạng bệnh, bạn có thể áp dụng những cách chữa nhiệt lưỡi hiệu quả trong bài. Lưu ý, nếu bạn nhận thấy vết loét tiến triển, hãy thăm khám sớm để phòng ngừa biến chứng gây ảnh hưởng sức khỏe.