Huyệt Chí dương: Huyệt hội của khí âm và dương

Trước khi tìm hiểu về huyệt Chí dương, chúng ta sẽ điểm qua một số thông tin về huyệt hội của khí âm và dương.

Huyệt hội của khí âm và dương

Mọi sự vật, mọi hiện tượng trong tự nhiên luôn cùng có hai mặt, hai tính chất khác nhau. Hai tính chất này đối lập nhau nhưng luôn tồn tại bên nhau, bổ sung cho nhau, tạo nên sự cân bằng, hài hòa. Hai tính chất này luôn vận động theo cách cái này lớn dần và biến mất để cho cái kia xuất hiện và cứ thế tiếp diễn theo một chu kỳ nhất định khiến cho mọi sự vật, mọi hiện tượng luôn ở trong trạng thái vận động. Đó là âm và dương.

Theo y học cổ truyền cũng vậy, trong cơ thể con người có hai loại khí cơ bản, đó là khí âm và khí dương.

• Khí âm là khí lạnh, có tính chất tĩnh, âm thầm, quy tụ.
• Khí dương là khí nóng, có tính chất động, biểu hiện ra ngoài.

Sự mất thăng bằng của âm và dương gây ra các chứng bệnh ở những vị trí khác nhau của cơ thể tùy theo vị trí đó ở phần âm hay dương, như:

• Dương thịnh sinh ngoại nhiệt: Sốt, người và tay chân nóng, vì phần dương của cơ thể thuộc biểu, thuộc nhiệt.
• Âm thịnh sinh nội hàn: Tiêu chảy, người sợ lạnh, nước tiểu trong dài vì phần âm thuộc lý, thuộc hàn.
• Âm hư sinh nội nhiệt: Mất nước, tân dịch giảm gây chứng khát nước, họng khô, táo, nước tiểu đỏ…
• Dương hư sinh ngoại hàn: Sợ lạnh, tay chân lạnh vì phần dương khí ở ngoài bị giảm sút.
• Âm dương tiêu trưởng: Trong chứng tiết tả nặng (tiêu chảy nhiễm độc) trạng thái lâm sàng có thể chuyển từ sợ lạnh, tay chân lạnh (âm cực) sang sốt, co giật (âm cực sinh dương).

Từ đây có thể thấy, việc cân bằng âm dương trong cơ thể là cực kỳ quan trọng.

Huyệt hội của khí âm và dương là huyệt đạo có vị trí nằm ở trung tâm của cơ thể, nơi khí âm và dương giao hòa. Huyệt này có tác dụng điều hòa khí âm và dương, giúp cơ thể cân bằng âm dương. Chỉ với tác dụng này chúng ta cũng đã có thể tưởng tượng được tầm quan trọng của huyệt hội của khí âm và dương nói chung và huyệt Chí dương nói riêng.

Trong cơ thể người, có nhiều huyệt đạo được coi là huyệt hội của khí âm và dương. Một số huyệt đạo tiêu biểu bao gồm:

• Huyệt Chí dương (Zhiyang);
• Huyệt Trung quản (Zhongwan);
• Huyệt Khí hải (Qihai);
• Huyệt Quan nguyên (Guanyuan).

Các huyệt đạo thuộc huyệt hội của khí âm và dương có tác dụng điều hòa khí âm và dương, giúp cơ thể cân bằng âm dương. Việc châm cứu hoặc bấm huyệt vào các huyệt này có tác dụng tốt trong điều trị các bệnh lý do mất cân bằng âm dương, chẳng hạn như:

• Các bệnh lý về sinh lý: Liệt dương, di tinh, vô sinh.
• Các bệnh lý về hô hấp: Ho, hen suyễn, viêm phế quản.
• Các bệnh lý về tiêu hóa: Đầy bụng, khó tiêu, táo bón.
• Các bệnh lý về thần kinh: Đau đầu, mất ngủ, trầm cảm.

Tuy nhiên, việc châm cứu hoặc bấm huyệt cần được thực hiện bởi các thầy thuốc chuyên khoa y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Huyệt Chí dương là gì?

Theo hán việt, từ "chí" trong “huyệt Chí dương” có nghĩa là đến hoặc đạt đến, "dương" có nghĩa là mặt dương của cơ thể, tức là phần phía trước của cơ thể. Vì vậy, tên gọi "huyệt Chí dương" có nghĩa là huyệt đạo mà kinh đi đến phần dương của cơ thể.

Huyệt Chí dương (Zhiyang) còn có các tên gọi đồng nghĩa khác như:

• Huyệt Chỉ tỉnh: Chỉ là đến, tỉnh là tỉnh táo. Tên gọi này có nghĩa là huyệt đạo giúp cơ thể tỉnh táo, khỏe mạnh.
• Huyệt Ngoại chí âm: Ngoại là ngoài, chí là đến, âm là mặt âm của cơ thể, tức là phần phía sau của cơ thể. Tên gọi này có nghĩa là huyệt đạo mà kinh đi đến phần âm của cơ thể, nhưng nằm ở bên ngoài.

Các tên gọi này đều có nghĩa tương tự nhau, đều chỉ vị trí của huyệt Chí dương, là huyệt nằm ở vị trí dưới đốt sống lưng thứ 7, là huyệt hội của ba mạch Nhâm, Xung và Đốc.

Ngoài ra, huyệt Chí dương còn được gọi là huyệt Phế để, thuộc Giáp ất kinh. Tên gọi này có nghĩa là huyệt này có tác dụng điều trị các bệnh lý về phế, thuộc kinh Giáp ất.

Vị trí của huyệt Chí dương

Như đã biết ở trên, huyệt Chí dương nằm ở dưới đốt sống lưng thứ 7, là nơi giao hòa của khí âm và dương trong cơ thể.

Vị trí huyệt Chí dương cũng có thể được xác định bằng cách đo từ đốt sống lưng thứ 7 xuống dưới 1,5 thốn.

Để bấm huyệt Chí dương, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Đứng thẳng, hai tay đặt dọc theo sườn, ngón tay trỏ đặt ngang đốt sống lưng thứ 7.
• Dùng ngón giữa của bàn tay kia, di chuyển lên trên cho đến khi chạm đến điểm lõm.
• Dùng ngón cái hoặc ngón trỏ của bàn tay kia, ấn vào huyệt Chí dương với lực vừa phải, theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 2 - 3 phút.

Khi bấm huyệt, bạn có thể cảm thấy hơi đau nhức, nhưng không nên quá mạnh tay. Nếu bạn cảm thấy đau nhức quá mức, hãy dừng lại và nghỉ ngơi.

Lưu ý khi bấm huyệt Chí dương:

• Không bấm huyệt Chí dương khi đang mang thai.
• Không bấm huyệt Chí dương khi đang bị sốt cao, huyết áp cao, hoặc đang mắc các bệnh lý cấp tính.

Lợi ích của việc bấm huyệt Chí dương

Bấm huyệt Chí dương có tác dụng:

• Bổ dương, ích khí, khu phong tán hàn.
• Điều trị các bệnh về cột sống, đau lưng, đau thần kinh tọa.
• Điều trị các bệnh về hô hấp, ho, hen suyễn.
• Điều trị các bệnh về tiêu hóa, đầy bụng, khó tiêu.
• Điều trị các bệnh về sinh lý nam giới, liệt dương, di tinh.

Thực hiện bấm huyệt Chí dương hàng ngày, mỗi bên 2 - 3 phút, sẽ giúp cải thiện các triệu chứng bệnh lý và nâng cao sức khỏe.

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu các thông tin về huyệt Chí dương cũng như huyệt hội của khí âm và dương. Chí dương là một trong những huyệt đạo quan trọng của cơ thể. Mong rằng các thông tin trên có thể giúp ích được cho bạn trong quá trình chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đình.

Xem thêm: Các huyệt bổ Can Thận gồm những huyệt nào? Vai trò của tạng Can Thận