Huyết học lâm sàng và những lưu ý trước khi làm xét nghiệm

Huyết học lâm sàng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến máu và hệ thống tạo máu. Nhờ các xét nghiệm và phân tích chuyên sâu trong lĩnh vực này, các bác sĩ có thể đưa ra phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu khi nào đến khám tại khoa huyết học và lưu ý trước khi khám.

Huyết học lâm sàng là gì?

Huyết học lâm sàng là một chuyên ngành trong y học tập trung vào việc nghiên cứu, chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến máu và cơ quan tạo máu. Chuyên ngành này bao gồm các lĩnh vực như bệnh về hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, hemoglobin, tủy xương, các rối loạn đông máu và các bệnh lý về bạch huyết.

Công việc của các chuyên gia huyết học lâm sàng thường bao gồm:

• Chẩn đoán: Sử dụng các xét nghiệm máu và các phương pháp khác để phát hiện các bệnh lý về máu, như thiếu máu, bạch cầu cấp, bệnh hemophilia, ung thư máu (như bệnh bạch cầu, lymphoma, myeloma) và các rối loạn đông máu.
• Điều trị: Lên kế hoạch và thực hiện các phương pháp điều trị, bao gồm sử dụng thuốc, hóa trị liệu, cấy ghép tủy xương, và truyền máu.
• Theo dõi và quản lý: Theo dõi tiến triển của bệnh và điều chỉnh kế hoạch điều trị để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.

Huyết học lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý về máu, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Khi nào cần đi khám tại khoa huyết học lâm sàng?

Bạn nên đến khám tại khoa huyết học lâm sàng nếu có các triệu chứng hoặc tình trạng sau đây:

• Thiếu máu: Dấu hiệu bao gồm mệt mỏi kéo dài, da xanh xao, chóng mặt, khó thở hoặc nhịp tim nhanh.
• Xuất huyết không rõ nguyên nhân: Chảy máu hoặc bầm tím không rõ lý do, chẳng hạn như chảy máu mũi thường xuyên, chảy máu chân răng hoặc xuất hiện các vết bầm mà không có chấn thương rõ ràng.
• Sưng hạch bạch huyết: Sưng hạch ở cổ, nách hoặc bẹn mà không rõ nguyên nhân và không giảm sau vài tuần.
• Nhiễm trùng thường xuyên: Bị nhiễm trùng liên tục hoặc khó lành, có thể do bạch cầu giảm hoặc chức năng miễn dịch suy giảm.
• Sốt không rõ nguyên nhân: Sốt kéo dài hoặc tái phát mà không có nguyên nhân cụ thể.
• Mất cân bằng về số lượng tế bào máu: Kết quả xét nghiệm máu cho thấy số lượng hồng cầu, bạch cầu hoặc tiểu cầu bất thường (quá thấp hoặc quá cao).
• Gia đình có tiền sử bệnh lý về máu: Nếu trong gia đình bạn có người mắc các bệnh lý về máu như thiếu máu di truyền, hemophilia hoặc các rối loạn máu khác, bạn nên kiểm tra để phát hiện sớm.
• Rối loạn đông máu: Dấu hiệu của các rối loạn này bao gồm dễ bị bầm tím, xuất huyết kéo dài sau khi cắt hoặc chấn thương nhẹ hoặc có lịch sử gia đình về rối loạn đông máu.
• Ung thư máu: Nếu có các triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, sốt, đau xương hoặc khớp, đổ mồ hôi đêm, giảm cân không rõ nguyên nhân, bạn nên khám để loại trừ các bệnh ung thư máu như bệnh bạch cầu, lymphoma hoặc myeloma.

Nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, việc khám tại khoa huyết học lâm sàng sẽ giúp xác định chính xác vấn đề và bắt đầu điều trị kịp thời.

Một số lưu ý khi làm xét nghiệm tại khoa huyết học

Để kết quả xét nghiệm huyết học lâm sàng chính xác nhất, bạn cần phải tuân thủ một vài nguyên tắc về ăn uống, vận động.

Nhịn ăn trước khi xét nghiệm

Để có kết quả chính xác khi thực hiện các xét nghiệm máu như đường huyết, mỡ máu,... bạn cần nhịn ăn 8 tiếng. Lý do là thức ăn sau khi tiêu thụ sẽ chuyển hóa thành đường glucose, làm tăng lượng đường trong máu và ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên, đối với một số xét nghiệm như HIV, Alzheimer hay suy thận, việc nhịn ăn không cần thiết. Ngoài ra, khi xét nghiệm nội tiết tố, bạn vẫn có thể ăn nhẹ bình thường.

Tránh uống sữa và sử dụng các chất kích thích

Trước khi xét nghiệm, bạn nên tránh uống sữa hoặc nước ngọt, vì chúng có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Đồng thời, hãy tránh hút thuốc và uống cà phê vì caffeine trong cà phê có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Uống rượu trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm huyết học cũng có thể làm tăng lượng triglycerid trong máu. Do đó, tốt nhất là bạn không nên uống rượu hoặc đồ uống có cồn trong 24 giờ trước khi xét nghiệm.

Hạn chế sử dụng thuốc trước khi xét nghiệm

Ngoài việc nhịn ăn và kiêng rượu bia, bạn cũng cần chú ý đến việc sử dụng thuốc trước khi xét nghiệm. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc trong thời gian chuẩn bị xét nghiệm. Nếu bạn đã lỡ uống thuốc, hãy thông báo rõ loại thuốc đó cho bác sĩ biết.

Hạn chế vận động mạnh

Không nên vận động mạnh trước khi xét nghiệm huyết học vì hoạt động thể chất cường độ cao có thể dẫn đến nhiều thay đổi sinh lý trong cơ thể, làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Vận động mạnh cũng có thể gây mất nước nhẹ, ảnh hưởng đến độ cô đặc của máu, làm sai lệch kết quả của các xét nghiệm về thành phần máu.

Huyết học lâm sàng là một lĩnh vực không thể thiếu trong y học hiện đại, mang lại những thông tin quan trọng giúp chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý về máu. Việc hiểu biết và quan tâm đến sức khỏe huyết học sẽ giúp bạn phòng ngừa và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe lâu dài. Hãy chủ động thăm khám và thực hiện các xét nghiệm huyết học lâm sàng định kỳ để đảm bảo cơ thể luôn ở trạng thái tốt nhất.