Xét nghiệm Triglycerid để làm gì? Cách đọc kết quả xét nghiệm Triglyceride

Xét nghiệm Triglyceride đo nồng độ chất béo trung tính trong máu - một dạng chất béo được cơ thể sử dụng để dự trữ năng lượng. Chỉ số này nếu vượt ngưỡng cho phép có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và viêm tụy cấp. Vì vậy, việc xét nghiệm Triglyceride định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và kiểm soát các nguy cơ liên quan đến sức khỏe tim mạch.

Chỉ số Triglyceride trong xét nghiệm máu là gì?

Chất béo trung tính (Triglyceride) là một thành phần tự nhiên trong máu, đóng vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chúng liên tục lưu thông trong hệ tuần hoàn và sẽ được chuyển hóa khi cơ thể cần năng lượng. Tuy nhiên, khi lượng Triglyceride dư thừa quá mức, chúng sẽ được tích trữ trong các mô mỡ. Việc tích lũy kéo dài có thể dẫn đến béo phì và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan.

Triglyceride được tạo ra khi cơ thể chuyển hóa phần calo dư thừa - đặc biệt là từ carbohydrate - thành chất béo để dự trữ. Những chất béo này được lưu trữ trong tế bào mỡ và được giải phóng nhờ hormone khi cơ thể cần năng lượng giữa các bữa ăn. Nếu bạn thường xuyên tiêu thụ nhiều calo hơn mức cơ thể cần, nguy cơ tăng Triglyceride trong máu sẽ cao hơn.

Xét nghiệm Triglyceride​ là gì?

Xét nghiệm Triglyceride (hay còn gọi là xét nghiệm triacylglycerol) được thực hiện nhằm đo lường lượng chất béo trung tính trong máu. Kết quả của xét nghiệm này giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ mắc các bệnh lý như viêm tụy, tim mạch hoặc xơ vữa động mạch - tình trạng xảy ra khi chất béo tích tụ trong thành động mạch, làm gia tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Nồng độ Triglyceride cao có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, rối loạn chức năng gan, tuyến tụy, cũng như sự mất cân bằng giữa cholesterol “xấu” (LDL) và cholesterol “tốt” (HDL). Tuy nhiên, chỉ số Triglyceride cao không nhất thiết là dấu hiệu trực tiếp gây tổn thương tim hay các cơ quan khác. Do đó, bác sĩ thường kết hợp thêm các xét nghiệm bổ sung để đưa ra chẩn đoán chính xác và toàn diện hơn.

Xét nghiệm Triglyceride để làm gì?

Xét nghiệm Triglyceride để đánh giá tổng thể tình trạng sức khỏe, nhất là trong các trường hợp sau:

• Xác định nguy cơ mắc các bệnh lý như rối loạn mỡ máu, bệnh tim mạch, đái tháo đường,...
• Hỗ trợ xây dựng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh nhằm cải thiện các dấu hiệu bệnh lý.
• Giúp phòng ngừa và hạn chế các biến chứng nguy hiểm do rối loạn mỡ máu gây ra.

Cách đọc kết quả xét nghiệm Triglyceride

Sau khi hiểu rõ mục đích của xét nghiệm Triglyceride, người bệnh cũng nên biết cách đọc và phân tích kết quả. Điều này giúp chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh liên quan đến rối loạn mỡ máu.

Với người lớn, kết quả xét nghiệm Triglyceride sẽ là:

• Bình thường: Dưới 150 mg/dL;
• Giới hạn trên: Từ 150 mg/dL đến 199 mg/dL;
• Cao: Từ 200 mg/dL đến 499 mg/dL;
• Rất cao: Trên 500 mg/dL.

Với đối tượng là trẻ sơ sinh đến 9 tuổi:

• Bình thường: Dưới 75 mg/dL;
• Giới hạn trên: Từ 75 mg/dL đến 99 mg/dL;
• Cao: Lớn hơn 100 mg/dL.

Với đối tượng là trẻ từ 10 tuổi đến 19 tuổi:

• Bình thường: Dưới 90 mg/dL;
• Giới hạn trên: Từ 90 mg/dL đến 129 mg/dL;
• Cao: Lớn hơn 130 mg/dL.

Với người trên 19 tuổi:

• Bình thường: Dưới 115 mg/dL;
• Giới hạn trên: Từ 115 mg/dL đến 149 mg/dL;
• Cao: Trên 150 mg/dL.

Khi đọc kết quả xét nghiệm Triglyceride, nếu chỉ số vượt ngưỡng bình thường, bạn có thể đang đối mặt với nguy cơ rối loạn mỡ máu. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định thay đổi lối sống kết hợp với thuốc giảm mỡ máu để kiểm soát nồng độ Triglyceride. Việc hiểu rõ các mức độ như bình thường, giới hạn hay cao sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc điều trị và phòng ngừa các biến chứng tim mạch.

Các yếu tố tác động đến chỉ số Triglyceride khi xét nghiệm

Chỉ số Triglyceride khá nhạy cảm và có thể thay đổi nhanh chóng tùy thuộc vào các yếu tố bên ngoài, đặc biệt là chế độ ăn uống. Dưới đây là những yếu tố phổ biến có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm Triglyceride:

• Thức ăn: Người bệnh được khuyến cáo nên nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ trước khi làm xét nghiệm. Tránh sử dụng rượu, bia và các chất kích thích vì chúng có thể làm sai lệch chỉ số.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, bao gồm thuốc tránh thai, thuốc lợi tiểu, corticosteroid, dextrothyroxine, metformin,...
• Tuổi tác: Chỉ số Triglyceride tham chiếu có thể thay đổi tùy theo độ tuổi.
• Cơ sở y tế: Thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở có trang thiết bị hiện đại, quy trình chuẩn hóa sẽ giúp giảm thiểu sai số kỹ thuật.
• Yếu tố sinh lý và bệnh lý khác: Kết quả xét nghiệm có thể không phản ánh đúng trong các trường hợp như: đang mang thai (đặc biệt là giai đoạn đầu), mắc bệnh cường giáp, hội chứng thận hư, béo phì hoặc các bệnh lý di truyền chưa được chẩn đoán.

Xét nghiệm Triglyceride chẩn đoán bệnh gì?

Hiện nay, hầu hết các cơ sở y tế uy tín đều áp dụng phương pháp xét nghiệm Triglyceride như một công cụ quan trọng trong chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau.

Rối loạn mỡ máu

Để đánh giá tình trạng rối loạn mỡ máu, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm như LDL-cholesterol (cholesterol xấu), HDL-cholesterol (cholesterol tốt) và định lượng Triglyceride máu. Khi nồng độ Triglyceride trong máu tăng cao và tích tụ vào thành mạch, chúng có thể hình thành các mảng mỡ, gây cản trở lưu thông máu. Tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, gan nhiễm mỡ, rối loạn mỡ máu và đột quỵ.

Tăng huyết áp

Sự gia tăng chất béo trung tính trong máu khiến lòng mạch bị thu hẹp, cản trở tuần hoàn. Hệ quả là áp lực trong lòng mạch tăng lên, dẫn đến tình trạng tăng huyết áp kéo dài nếu không được kiểm soát kịp thời.

Viêm tụy

Trên thực tế, nguyên nhân gốc rễ của tình trạng viêm tụy thường bắt nguồn từ việc lạm dụng rượu và sự xuất hiện của sỏi mật, dẫn đến tình trạng tăng Triglyceride trong máu. Viêm tụy cấp thường xảy ra khi nồng độ Triglyceride vượt ngưỡng 1000 mg/dL (tương đương hơn 20 mmol/L). Lúc này, các hạt chylomicron xuất hiện dày đặc trong mao mạch, kể cả khi người bệnh không ăn uống gì.

Khi chylomicron có kích thước lớn, chúng dễ gây tắc nghẽn mao mạch tụy, làm giảm tưới máu, từ đó dẫn đến thiếu máu cục bộ, hoại tử tụy, nhiễm toan chuyển hóa và cuối cùng là khởi phát viêm tụy cấp.

Gan nhiễm mỡ

Triglyceride trong cơ thể chủ yếu đến từ hai nguồn là thực phẩm tiêu thụ hàng ngày và quá trình tổng hợp tại gan. Khi lượng Triglyceride tích tụ tại gan quá lớn và không được đào thải kịp, kết hợp với lượng nạp vào từ bên ngoài, sẽ khiến sự quá tải của tế bào gan và có thể gây ra gan nhiễm mỡ.

Bệnh mạch vành

Tăng Triglyceride máu là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến bệnh động mạch vành. Điều này làm tăng khả năng xảy ra nhồi máu cơ tim và các cơn đột quỵ nghiêm trọng.

Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm Triglyceride

Xét nghiệm Triglyceride thường được khuyến cáo với các đối tượng:

Nhóm trẻ em và thanh thiếu niên (từ 9-11 tuổi trở lên)

Xét nghiệm Triglyceride được khuyến khích bắt đầu áp dụng với mục đích sàng lọc sớm, đặc biệt là với trẻ từ 9 đến 11 tuổi trở lên. Việc xét nghiệm ở độ tuổi này nhằm phát hiện sớm các rối loạn lipid máu tiềm ẩn, giúp phòng ngừa các bệnh lý tim mạch từ sớm, nhất là trong bối cảnh tỷ lệ béo phì và lối sống ít vận động ở trẻ ngày càng gia tăng.

Nhóm người trưởng thành có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch

Những người có các yếu tố nguy cơ cao sau đây nên được xét nghiệm Triglyceride định kỳ:

• Có bệnh tim mạch đã được chẩn đoán hoặc có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Có xơ vữa động mạch hoặc dấu hiệu suy giảm chức năng mạch máu.
• Người hút thuốc lá, tăng huyết áp, hoặc có chỉ số cholesterol bất thường.

Việc kiểm tra định kỳ giúp theo dõi diễn tiến bệnh và kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị.

Nhóm người có tiền sử gia đình và bệnh lý chuyển hóa

Các đối tượng sau cũng được khuyến nghị nên xét nghiệm Triglyceride:

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm (trước 55 tuổi ở nam hoặc 65 tuổi ở nữ).
• Người bị béo phì, tiểu đường type 2 hoặc có các hội chứng rối loạn chuyển hóa khác.

Các phương pháp xét nghiệm Triglyceride

Xét nghiệm Triglyceride có thể được thực hiện thông qua một số phương pháp phân tích mẫu sau:

• Xét nghiệm máu tĩnh mạch: Đây là phương pháp phổ biến và có độ chính xác cao. Bác sĩ sẽ sử dụng kim tiêm để lấy máu từ tĩnh mạch của người bệnh, sau đó đưa mẫu máu vào phòng xét nghiệm để phân tích nồng độ Triglyceride.
• Xét nghiệm mẫu máu từ đầu ngón tay: Mẫu máu được lấy từ đầu ngón tay thay vì từ tĩnh mạch. Tuy thuận tiện, nhưng độ chính xác của phương pháp này thường không cao bằng xét nghiệm máu tĩnh mạch.
• Xét nghiệm chất thải: Trong một số trường hợp đặc biệt, việc phân tích chất thải của người bệnh sau khi tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo có thể được thực hiện để đánh giá khả năng chuyển hóa Triglyceride của cơ thể.

Quy trình xét nghiệm Triglyceride

Quá trình lấy máu để xét nghiệm Triglyceride diễn ra tương tự như các xét nghiệm máu thông thường. Nhân viên y tế sẽ lấy máu từ tĩnh mạch ở vùng cánh tay và gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để phân tích. Các bước thực hiện bao gồm:

• Làm sạch vị trí lấy máu bằng cồn sát khuẩn.
• Quấn dây garô quanh cánh tay để làm nổi tĩnh mạch.
• Sử dụng kim tiêm đưa vào tĩnh mạch để lấy máu.
• Thu máu vào ống nghiệm chuyên dụng và đậy nắp kín.
• Sau khi rút kim, dùng bông gòn ấn nhẹ để cầm máu và bảo vệ vị trí tiêm.

Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm Triglyceride

Trước khi thực hiện xét nghiệm Triglyceride, bạn sẽ được bác sĩ hướng dẫn nhịn ăn từ 9 đến 14 giờ và chỉ uống nước lọc trong thời gian này. Ngoài ra, cần tránh sử dụng rượu bia ít nhất 24 giờ trước khi xét nghiệm để đảm bảo kết quả chính xác.

Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, hãy thông báo cho bác sĩ để được tư vấn việc tạm ngừng hoặc điều chỉnh thuốc phù hợp trước khi làm xét nghiệm.

Xét nghiệm Triglyceride ở đâu?

Để chọn được cơ sở xét nghiệm uy tín và phù hợp, bạn nên cân nhắc những yếu tố sau:

• Cơ sở có giấy phép hoạt động hợp pháp do cơ quan chức năng cấp.
• Đạt chuẩn chất lượng, được kiểm định và giám sát định kỳ.
• Các y bác sĩ trong đội ngũ đều giàu kinh nghiệm và có chuyên môn vững vàng.
• Hệ thống trang thiết bị, máy móc y tế hiện đại, được cập nhật thường xuyên.
• Áp dụng phương pháp điều trị tiên tiến, phù hợp với từng đối tượng người bệnh.
• Minh bạch về chi phí, không phát sinh phụ thu bất ngờ.
• Quy trình xét nghiệm rõ ràng, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian.
• Đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin cá nhân, hồ sơ bệnh án.
• Dịch vụ chăm sóc khách hàng tận tình, hỗ trợ đầy đủ trước và sau xét nghiệm.

Một số cơ sở y tế uy tín mà bạn có thể tham khảo khi cần thực hiện xét nghiệm Triglyceride có thể kể đến như: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108,… Đây đều là những đơn vị y tế có trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình xét nghiệm đạt chuẩn.

Xét nghiệm Triglyceride không chỉ giúp đánh giá nguy cơ mắc các bệnh tim mạch mà còn hỗ trợ theo dõi và điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống hợp lý hơn. Việc kiểm tra định kỳ chỉ số này là bước quan trọng trong quá trình chăm sóc sức khỏe chủ động, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ cao. Vì vậy, đừng bỏ qua xét nghiệm Triglyceride nếu bạn muốn bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách toàn diện.

Xem thêm: 

• Triglyceride thấp​ có nguy hiểm không?
• Công thức tính LDL khi Triglycerid cao như thế nào?
• Chẩn đoán và phác đồ điều trị tăng triglyceride