Khò khè ở trẻ em là biểu hiện của bệnh gì?

Triệu chứng khò khè xuất hiện ở đường thở của trẻ, dễ gặp nhất đối với trẻ dưới 3 tuổi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ bị khò khè, trong đó phần lớn là các bệnh viêm đường hô hấp dưới. Ba mẹ cần nhận biết được hiện tượng khò khè ở trẻ nhỏ để theo dõi hoặc thăm khám kịp thời. Trẻ bị khò khè khi nào là nguy hiểm? Dưới đây là những thông tin cần biết về khò khè ở trẻ em.

Nhận biết hiện tượng khò khè thường gặp ở trẻ

Khò khè là âm thanh ở tiếng thở của trẻ. Ba mẹ có thể áp sát tai vào miệng của trẻ để nghe xem có tiếng thở nặng như tiếng ngáy hay không. Nếu tình trạng khò khè nặng, tiếng thở ra của trẻ sẽ kéo dài hơn theo kiểu gắng sức. Đôi khi, trẻ thở nặng hoặc khụt khịt là do bị tắc mũi chứ không phải khò khè. Ba mẹ nhỏ nước nhỏ mũi sinh lý cho trẻ, nếu thấy tiếng thở êm là hoàn toàn bình thường.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể phát hiện trẻ thở bị khò khè bằng cách nghe thông thường. Bác sĩ sẽ dùng ống nghe chuyên dụng để nhận biết rõ ràng âm thanh ran rít khi trẻ thở ra. Với những trẻ bị hẹp đường thở, tiếng khò khè sẽ xuất hiện cả khi hít vào. Trẻ khò khè có thể đi kèm với một số biểu hiện khác như: Khó ngủ, quấy khóc, ho, bỏ ăn và nặng hơn là khó thở.

Trẻ thở khò khè thường đi kèm với biểu hiện khó ngủ, kém ăn

Khò khè ở trẻ em là triệu chứng của bệnh gì?

Trẻ thở bị khò khè do nghẹt mũi có thể khắc phục bằng nước nhỏ mũi hoặc siro trị sổ mũi. Nếu hiện tượng khò khè vẫn không được cải thiện, ba mẹ nên cẩn trọng vì có thể trẻ đang mắc các bệnh về đường hô hấp dưới.

Nguyên nhân khiến trẻ thở bị khò khè

Nguyên nhân phổ biến nhất gây nên hiện tượng khò khè ở trẻ là tắc nghẽn đường hô hấp. Trẻ dưới 3 tuổi chưa phát triển toàn diện về hệ hô hấp. Sức đề kháng của trẻ cũng non nớt nên dễ bị nhiễm bệnh. Phế quản của trẻ có kích thước nhỏ, dễ co thắt và tiết dịch làm tăng nguy cơ bị viêm. Trẻ thở khò khè thường do viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi, hen suyễn.

Các nguyên nhân ít xảy ra hơn là trẻ bị dị tật bẩm sinh, chèn ép ở phế quản hoặc mắc dị vật ở đường thở. Nếu là triệu chứng của bệnh lý, khò khè ở trẻ em cần được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời. Trẻ bị đường hô hấp dưới kéo dài có thể gây biến chứng suy hô hấp, suy tim, áp xe phổi rất nguy hiểm. Tuy nhiên, những nguyên nhân về dị tật bẩm sinh sẽ tái phát dai dẳng và rất khó điều trị.

Nhận biết bệnh lý khi trẻ thở khò khè

Làm thế nào để biết khò khè ở trẻ là bệnh gì? Ba mẹ tham khảo một số cách nhận diện âm sắc của tiếng thở để phán đoán bệnh cho trẻ nhé!

Trẻ thở khò khè có tiếng khàn khàn: Đây là hiện tượng thường gặp khi trẻ bị viêm thanh quản. Tiếng thở khò khè sẽ phát ra âm sắc khàn khàn. Thanh quản bị phù nề làm cho đường dẫn khí bị hẹp, tiếng thở nặng nề hơn.

Tiếng thở khò khè kéo dài và gắng sức: Đây là biểu hiện của các bệnh lý về đường hô hấp dưới. Có thể kể đến như: trẻ khò khè bị hen suyễn, lao, viêm phổi, viêm phế quản… Hoặc cũng có thể do dị vật chèn ép phế quản của trẻ.

Trẻ thở khò khè kèm theo thở dốc: Triệu chứng này cho thấy trẻ đang bị viêm phổi. Các vi khuẩn, virus gây tích tụ dịch lỏng trong phế nang khiến trẻ phải thở nhanh hơn bình thường. Trẻ cần được điều trị sớm để tránh biến chứng.

Tiếng khò khè kèm thở dốc là dấu hiệu trẻ bị viêm phổi

Tác hại của hiện tượng khò khè ở trẻ em

Hầu hết các trường hợp trẻ khò khè đều không quá nguy hiểm tới sức khỏe. Tuy nhiên, nếu để khò khè kéo dài dai dẳng sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ.

• Trẻ ngủ không ngon, không sâu giấc hoặc quấy khóc vì khó chịu ở đường thở. Điều này dẫn tới trẻ mệt mỏi, ba mẹ chăm con cũng vất vả hơn.
• Trẻ chán ăn, bỏ ăn dẫn tới thiếu hụt dinh dưỡng, sụt cân, chậm phát triển.
• Lồng ngực, phổi của trẻ phải gắng sức co bóp để lấy oxy. Các cơ quan này ở trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên dễ dẫn tới bệnh lý nguy hiểm.
• Tắc nghẽn ở đường thở cũng làm thiếu hụt lượng oxy nuôi cơ thể. Lâu ngày có thể làm giảm nồng độ SPO2 gây thiếu máu, da xanh xao.
• Các bệnh lý hô hấp có thể bị biến chứng nguy hiểm tới tính mạng nếu không điều trị kịp thời.

Cách chăm sóc và điều trị khò khè ở trẻ em

Khi thấy trẻ thở khò khè kéo dài, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám để điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài việc sử dụng phác đồ điều trị đã được kê đơn, ba mẹ kết hợp chăm sóc trẻ theo những cách dưới đây.

• Nhỏ mũi cho trẻ bằng Natri Clorid 0.9% hoặc nước muối sinh lý Pháp Physiodose Gilbert. Nước muối kháng khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn, loại bỏ dịch nhầy và thông thoáng đường thở, giảm khò khè.
• Kê gối mỏng ở dưới đầu cho trẻ nằm ngủ dễ thở hơn. Nên đặt trẻ ngủ nằm ngửa, thẳng người, tránh chèn ép khí quản và khoang mũi.
• Đường hô hấp sẽ tiết nhiều dịch hơn khi trẻ bị khò khè. Để tránh khô họng, ba mẹ cho trẻ uống nhiều nước giúp làm dịu họng, loãng đờm.
• Nếu trẻ đang còn bú sữa mẹ thì tích cực cho trẻ bú nhiều hơn. Sữa mẹ giàu chất đề kháng và dưỡng chất sẽ giúp trẻ nhanh khỏi.
• Chữa khò khè cho trẻ bằng các mẹo dân gian như: Lê chưng đường phèn, lá hẹ chưng hạt chanh, húng chanh, quất, hoa đu đủ đực…

Vệ sinh mũi cho trẻ để thông thoáng đường thở

Hiện nay có rất nhiều loại siro thảo dược trị ho và khò khè ở trẻ em. Ba mẹ cho trẻ uống siro 3 lần mỗi ngày giúp cải thiện nhanh tình trạng khò khè. Lưu ý theo dõi tình trạng khò khè và các dấu hiệu bất thường khác. Nếu thấy trẻ khó thở, thở dốc, da tím tái thì ba mẹ ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nhé.

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp