Nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản và cách phòng bệnh hiệu quả

Viêm não Nhật Bản - một căn bệnh mà nhiều người có thể đã nghe qua, nhưng lại chưa hiểu rõ về nguồn gốc cũng như mức độ nguy hiểm của nó. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản và cách phòng bệnh hiệu quả.

Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm não Nhật Bản

Trước khi tìm hiểu về nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản, ta cùng hiểu hơn về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này:

Tỷ lệ tử vong cao

Một trong những điểm nguy hiểm nhất của bệnh viêm não Nhật Bản là tỷ lệ tử vong cao ở những trường hợp bệnh tiến triển nặng. Theo thống kê, khoảng 20-30% số ca bệnh viêm não Nhật Bản có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị đúng cách. Tình trạng tử vong thường xảy ra trong vòng 7 ngày đầu tiên sau khi các triệu chứng nghiêm trọng như hôn mê sâu và co giật xuất hiện. Khi bệnh nhân rơi vào trạng thái hôn mê và tổn thương não bộ nặng nề, khả năng sống sót rất thấp.

Biến chứng thần kinh và tâm thần lâu dài

Một điều đáng lo ngại nữa về bệnh viêm não Nhật Bản là các biến chứng lâu dài về hệ thần kinh. Khoảng 50% những người sống sót sau khi mắc bệnh sẽ phải đối mặt với các biến chứng thần kinh như bại hoặc liệt tay chân, rối loạn phát âm, giật động kinh, rối loạn phối hợp vận động và suy giảm trí nhớ. Ngoài ra, những vấn đề tâm thần như rối loạn hành vi và suy giảm khả năng nghe cũng là các di chứng phổ biến.

Nguy cơ co giật và động kinh

Co giật là một trong những biến chứng dễ thấy nhất ở trẻ em mắc viêm não Nhật Bản. Nhiệt độ cơ thể tăng cao trong giai đoạn sốt là nguyên nhân gây ra các cơn co giật và nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành động kinh. Động kinh không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến tổn thương não bộ vĩnh viễn.

Viêm đường hô hấp và nhiễm trùng

Trong những trường hợp nặng, viêm não Nhật Bản còn gây ra các vấn đề nghiêm trọng khác như viêm phổi nặng và nhiễm trùng đường hô hấp. Điều này xảy ra khi hệ miễn dịch của bệnh nhân bị suy yếu, tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi sinh vật khác tấn công. Những bệnh nhân phải nằm lâu và bất động tại giường thường có nguy cơ bị viêm phổi cao hơn, dẫn đến suy kiệt nặng.

Sự suy kiệt về thể chất

Sự suy kiệt nặng là hậu quả tất yếu của bệnh viêm não Nhật Bản. Những bệnh nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng sẽ phải nằm viện trong thời gian dài, dinh dưỡng không được đảm bảo và tình trạng nhiễm trùng kéo dài cũng góp phần làm cơ thể trở nên yếu ớt. Đối với nhiều người, bệnh không chỉ gây nguy hiểm trong thời gian ngắn mà còn làm ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản

Bệnh viêm não Nhật Bản được phát hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản, nơi các nhà khoa học đã phân lập virus này vào năm 1935. Virus gây bệnh viêm não Nhật Bản thuộc họ Flavivirus, cùng nhóm với các loại virus gây sốt xuất huyết và sốt vàng da. Đây là loại virus lây truyền qua vết đốt của muỗi Culex - loài muỗi ruộng thường xuất hiện ở các vùng đồng bằng và trung du. Tuy nhiên cho đến hiện nay nguồn gốc sản sinh ra loại virus này vẫn chưa được các nhà nghiên cứu công bố chính thức. 

Tại Việt Nam, bệnh viêm não Nhật Bản được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 và đã lưu hành rộng rãi trên toàn quốc. Điều này đặc biệt đúng đối với khu vực miền Bắc, nơi có điều kiện thuận lợi cho muỗi Culex sinh sản và truyền bệnh, nhất là trong mùa hè từ tháng 5 đến tháng 7.

Virus gây bệnh có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể các loài động vật như lợn và chim hoang dã. Khi muỗi Culex đốt những loài động vật này, chúng nhiễm virus và sau đó truyền sang người qua vết đốt. Điều quan trọng là viêm não Nhật Bản không lây trực tiếp từ người sang người, mà chỉ qua trung gian truyền bệnh là muỗi.

Mặc dù mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, nhưng trẻ em từ 1 đến 5 tuổi là đối tượng dễ bị nhiễm nhất, chiếm khoảng 75% số ca mắc hằng năm. Điều này khiến viêm não Nhật Bản trở thành mối đe dọa lớn đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là những khu vực có môi trường thuận lợi cho muỗi phát triển.

Cách phòng bệnh viêm não Nhật Bản

Sau khi tìm hiểu về nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản, biết được bệnh viêm não Nhật Bản nguy hiểm, nhưng may mắn thay, chúng ta có thể phòng ngừa nó bằng các biện pháp chủ động và hiệu quả. Dưới đây là một số cách giúp bạn và gia đình phòng tránh căn bệnh này:

Vệ sinh môi trường sống

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa viêm não Nhật Bản là vệ sinh môi trường sống. Muỗi Culex thường sinh sản ở những nơi có nước đọng như ruộng lúa, ao hồ, hoặc các vũng nước nhỏ quanh nhà. Vì vậy, việc dọn dẹp, loại bỏ nước tù đọng, vệ sinh chuồng gia súc thường xuyên có thể giúp giảm thiểu sự sinh sản của muỗi.

Nếu bạn sống ở những khu vực nông thôn, nơi có nuôi lợn hoặc chim, hãy đảm bảo chuồng trại cách xa nhà ở và khu vui chơi của trẻ nhỏ. Việc này không chỉ giảm nguy cơ muỗi xâm nhập mà còn hạn chế sự lây lan của bệnh từ động vật sang người.

Sử dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân

Chúng ta đã hiểu nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản là từ muỗi Culex. Vậy một biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để phòng tránh muỗi đốt là sử dụng màn chống muỗi khi ngủ, đặc biệt là cho trẻ nhỏ. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thuốc xịt, kem chống muỗi hoặc đốt nhang muỗi để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi nguy cơ muỗi đốt, đặc biệt là vào buổi tối khi muỗi Culex hoạt động mạnh nhất.

Tiêm vắc xin phòng bệnh

Vắc xin là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất đối với bệnh viêm não Nhật Bản. Hiện nay, vắc xin viêm não Nhật Bản đã được áp dụng rộng rãi và có thể tiêm cho cả trẻ em và người lớn. Trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên có thể tiêm vắc xin này.

Để đạt hiệu quả phòng ngừa tốt nhất, trẻ em cần tiêm đủ 3 mũi vắc xin theo lịch. Sau khi tiêm đủ 3 mũi, hiệu lực bảo vệ của vắc xin có thể đạt từ 90% đến 95% trong vòng 3 năm. Do đó, cha mẹ cần lưu ý và tuân thủ lịch tiêm chủng cho trẻ để đảm bảo con cái được bảo vệ khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin tiêm vắc xin tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. 

Theo dõi và điều trị kịp thời

Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ như sốt cao, co giật, nhức đầu, mệt mỏi, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mặc dù chưa có thuốc đặc trị viêm não Nhật Bản, nhưng việc điều trị hỗ trợ sẽ giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm về sau.

Bệnh viêm não Nhật Bản là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu có những biện pháp thích hợp. Vệ sinh môi trường sống, bảo vệ cá nhân khỏi muỗi đốt, và tiêm phòng đầy đủ là những cách hiệu quả giúp bảo vệ bản thân cũng như gia đình khỏi căn bệnh này. Bài viết trên giúp bạn hiểu về nguồn gốc phát sinh bệnh viêm não Nhật Bản, mức độ nguy hiểm, cách phòng bệnh. Đừng chờ đợi đến khi bệnh bùng phát, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe ngay từ bây giờ!