Nguyên nhân người cao tuổi hay bị chuột rút và cách xử lý hiệu quả

Người cao tuổi hay bị chuột rút đã khiến cuộc sống của họ gặp không ít phiền toái. Tình trạng này thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân như thiếu hụt khoáng chất, tuần hoàn máu kém hoặc các bệnh lý nền. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn về nguyên nhân cũng như cách xử lý hiện tượng này trong bài viết dưới đây nhé!

Nguyên nhân khiến người cao tuổi hay bị chuột rút

Việc người cao tuổi hay bị chuột rút có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến cả yếu tố sinh lý lẫn bệnh lý. Hiểu rõ nguyên nhân giúp việc phòng ngừa và điều trị đạt hiệu quả cao hơn. Dưới đây là các nguyên nhân người cao tuổi hay bị chuột rút thường gặp:

Thiếu hụt khoáng chất cần thiết

Cơ thể người cao tuổi thường thiếu hụt các khoáng chất như canxi, magie và kali do chế độ ăn uống thiếu cân bằng hoặc khả năng hấp thụ dinh dưỡng giảm đi theo tuổi tác. Sự thiếu hụt này làm giảm khả năng duy trì hoạt động ổn định của các cơ bắp, khiến chúng dễ bị co thắt bất thường.

Lưu thông máu kém

Tuổi tác làm suy giảm chức năng tuần hoàn máu, khiến lượng máu cung cấp cho các cơ bị giảm đi đáng kể. Tình trạng này làm cho các nhóm cơ dễ bị thiếu oxy và dưỡng chất, đặc biệt là ở chi dưới. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến người cao tuổi hay bị chuột rút.

Mất cân bằng điện giải

Mất nước và rối loạn điện giải là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt khi sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc không uống đủ nước hàng ngày. Điều này làm gián đoạn sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh đến cơ bắp, gây ra những cơn chuột rút khó chịu.

Ít vận động hoặc vận động không đúng cách

Người cao tuổi thường ít vận động do sức khỏe giảm sút hoặc do thói quen ngồi, nằm lâu mà không thay đổi tư thế. Điều này làm các cơ bắp trở nên kém linh hoạt, dẫn đến nguy cơ chuột rút cao hơn.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc mà người cao tuổi thường sử dụng, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị huyết áp, hoặc thuốc giãn cơ, có thể làm giảm nồng độ kali và magie trong máu. Đây là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến chuột rút.

Các bệnh lý nền

Các bệnh mãn tính như đái tháo đường, suy thận, hoặc rối loạn thần kinh có thể làm tăng nguy cơ vọp bẻ ở người cao tuổi. Đây là nhóm nguyên nhân cần được đặc biệt chú ý để phát hiện và điều trị kịp thời.

Cách xử lý khi bị chuột rút

Không chỉ tìm hiểu về nguyên nhân người cao tuổi hay bị chuột rút mà hiểu biết thêm về cách xử lý khi bị chuột rút cũng rất quan trọng. Khi cơn chuột rút xảy ra, việc xử lý nhanh chóng là rất quan trọng để giảm đau và giúp cơ bắp thư giãn. Người cao tuổi có thể thực hiện những cách sau:

• Kéo giãn cơ bắp: Đối với các trường hợp bị chuột rút ở chân, người bệnh nên ngồi xuống, duỗi thẳng chân và nhẹ nhàng kéo phần mũi chân về phía cơ thể. Động tác này giúp giảm co thắt cơ và làm dịu cơn đau.
• Xoa bóp vùng bị chuột rút: Xoa bóp nhẹ nhàng lên vùng cơ bị chuột rút sẽ kích thích lưu thông máu, làm giảm căng cơ và mang lại cảm giác dễ chịu hơn.
• Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng bằng cách sử dụng khăn ấm hoặc túi chườm để tăng cường lưu thông máu, giảm đau nhanh chóng. Chườm lạnh trong trường hợp vùng bị chuột rút có dấu hiệu sưng để giúp giảm viêm và làm dịu cơ bắp.
• Thay đổi tư thế: Nếu có thể, người bệnh nên đứng lên và đi lại nhẹ nhàng để thúc đẩy tuần hoàn máu, làm giảm tình trạng co cơ đột ngột.
• Bổ sung nước và điện giải: Ngay khi cơn chuột rút xảy ra, uống nước lọc hoặc các loại nước chứa điện giải sẽ giúp cân bằng lại hoạt động cơ bắp, đặc biệt trong trường hợp nguyên nhân là do mất nước.

Cách giảm thiểu tình trạng chuột rút ở người cao tuổi

Để ngăn ngừa chuột rút tái diễn, người cao tuổi cần chú ý thay đổi lối sống và xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh.

• Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý: Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, cá hồi và rau xanh. Thêm kali vào khẩu phần ăn thông qua chuối, cam, bơ và khoai lang. Cung cấp magie cho cơ thể từ các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu xanh.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Người cao tuổi nên tham gia các hoạt động thể dục vừa sức như đi bộ, bơi lội hoặc yoga để tăng cường độ linh hoạt của cơ bắp. Bài tập kéo giãn trước khi đi ngủ cũng rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa chuột rút về đêm.
• Uống đủ nước hàng ngày: Duy trì lượng nước nạp vào cơ thể khoảng 1,5 – 2 lít mỗi ngày, đặc biệt khi thời tiết nóng hoặc sau khi vận động. Các loại nước bù điện giải cũng là lựa chọn tốt để bù nước nhanh chóng.
• Thư giãn cơ bắp thường xuyên: Ngâm chân trong nước ấm pha muối hoặc thảo dược không chỉ giúp thư giãn mà còn kích thích tuần hoàn máu, giảm nguy cơ chuột rút.
• Điều chỉnh thuốc điều trị nếu cần: Nếu chuột rút có liên quan đến tác dụng phụ của thuốc, người bệnh nên tham vấn ý kiến bác sĩ để thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc phù hợp hơn.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Các thiết bị như gối nâng chân, đệm chuyên dụng hoặc giày dép y khoa có thể hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu, giảm áp lực lên cơ và ngăn ngừa chuột rút.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Mặc dù người cao tuổi hay bị chuột rút nhưng thường không nguy hiểm. Tuy nhiên người cao tuổi vẫn cần phải lưu ý đến các dấu hiệu bất thường và tìm gặp bác sĩ khi:

• Chuột rút xảy ra thường xuyên, không rõ nguyên nhân hoặc kéo dài nhiều ngày.
• Các biện pháp xử lý tại nhà không mang lại hiệu quả.
• Có dấu hiệu sưng, đỏ hoặc đau kéo dài ở vùng bị chuột rút.
• Người bệnh có tiền sử bệnh lý mãn tính như tiểu đường, suy thận hoặc các rối loạn thần kinh khác.

Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm máu, siêu âm hoặc các phương pháp chẩn đoán khác để xác định nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị hiệu quả nhất.

Tuy người cao tuổi hay bị chuột rút nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu xác định đúng nguyên nhân và thực hiện các biện pháp xử lý kịp thời. Chú trọng chế độ dinh dưỡng, tăng cường vận động và uống đủ nước là những cách hữu hiệu để phòng ngừa tình trạng này. Việc chăm sóc sức khỏe toàn diện không chỉ giúp giảm chuột rút mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể.