Những điều cần biết khi gây tê tủy sống trong phẫu thuật

Để giảm đau trong các cuộc phẫu thuật, gây tê tủy sống là một trong những phương pháp được ưu tiên lựa chọn trong các cuộc phẫu thuật ngắn vì độ an toàn và hiệu quả trong phẫu thuật vùng thắt lưng trở xuống với nhiều ưu điểm so với gây mê toàn thân. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn tổng quát về gây tê tủy sống trong phẫu thuật.

Gây tê tủy sống là gì?

Gây tê tủy sống là một trong những phương pháp gây tê vùng và phù hợp cho các ca phẫu thuật vùng dưới thắt lưng của cơ thể như gãy xương chi dưới, mổ lấy thai (giảm đau khi chuyển dạ), nạo tuyến tiền liệt, phẫu thuật thoát vị bẹn, sa tử cung,... Gây tê tủy sống được sử dụng khi bệnh nhân tỉnh táo và có thể tự thở trong quá trình phẫu thuật. Trước khi gây tê tủy sống, bạn sẽ được yêu cầu ngồi trên mép giường hoặc nằm nghiêng với tư thế uốn cong cơ thể và nâng hai chân lên ngực để kim dễ dàng đến đúng vị trí (khoang cột sống). Bác sĩ sẽ đâm một cây kim rất mỏng vào khoảng trống giữa hai đốt sống, xuyên qua màng cứng vào khoang dưới nhện, sau đó tiêm thuốc gây mê vào dịch tủy sống qua kim, mục đích là ngăn chặn sự dẫn truyền thần kinh ở phần dưới cơ thể nhằm tạo ra cảm giác giảm đau và giãn cơ. Sau khi tiêm thuốc tê, chân bạn sẽ cảm thấy nặng nề và yếu ớt, nhưng bạn sẽ không cảm thấy đau mà chỉ cảm thấy cơ thể bị kéo và ép trong quá trình phẫu thuật.

Lợi ích của gây tê tủy sống trong phẫu thuật bao gồm:

• Tránh các tác dụng phụ của gây mê toàn thân như đau họng, tổn thương răng, môi và nướu và nhiễm trùng phổi.
• Giúp giảm đông máu ở chân.
• Có thể làm giảm chảy máu trong một số ca phẫu thuật.
• Bạn có toàn quyền kiểm soát hơi thở của mình trong suốt quá trình.
• Trong quá trình phẫu thuật, bạn có thể trao đổi với bác sĩ phẫu thuật và bác sĩ gây mê.
• Kiểm soát cơn đau hiệu quả hơn trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật.

Tác dụng phụ khi gây tê tủy sống trong phẫu thuật

• Bạn có thể cảm thấy đau khi tiêm thuốc gây tê tủy sống. Nếu bạn bị đau ở chân hoặc mông, hãy báo ngay cho bác sĩ gây tê để họ đặt lại vị trí kim.
• Điều quan trọng cần nhấn mạnh là bạn vẫn có thể cần phải chuyển sang gây mê toàn thân nếu gặp phải những trường hợp sau:
  • Những khó khăn gặp phải khi gây tê tủy sống.
  • Gây tê tủy sống không có tác dụng.
  • Bản chất của cuộc phẫu thuật trở nên phức tạp hơn hoặc mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
• Huyết áp thấp gây chóng mặt và khó chịu.
• Khi thuốc tê tủy sống hết tác dụng, cơn đau đầu có thể xảy ra.
• Các vấn đề về tiết niệu (bí tiểu) - chức năng bàng quang sẽ không trở lại bình thường cho đến khi thuốc tê tủy sống hết tác dụng. Một số người cần tạm thời đặt ống thông tiểu để hỗ trợ việc đi tiểu.
• Trong quá trình gây tê tủy sống, điều dưỡng sẽ đảm bảo rằng các chi đã mất cảm giác được bảo vệ hoàn toàn khỏi những tổn thương và áp lực không cần thiết cho đến khi cảm giác của bạn trở lại bình thường. Khi thuốc tê dần hết tác dụng, bạn có thể cảm thấy ngứa ran trên da hoặc đau ở vết thương. Lúc này, bạn có thể yêu cầu bác sĩ cho thuốc giảm đau để giảm đau.
• Các biến chứng nghiêm trọng nhưng hiếm gặp khác bao gồm ngừng tim, gãy kim, nhiễm trùng, chảy máu dẫn đến tụ máu và các di chứng khác do chèn ép dây thần kinh cột sống.

Chống chỉ định gây tê tủy sống trong những trường hợp nào?

• Bệnh nhân không thể hợp tác.
• Dị ứng với thuốc gây tê tại chỗ.
• Nhiễm trùng cục bộ hoặc áp xe tại chỗ tiêm vào cột sống (nhiễm trùng có thể xâm nhập vào khoang cột sống qua kim).
• Người có xu hướng chảy máu hoặc đang dùng thuốc chống đông máu (có thể khó cầm máu, gây tụ máu chèn ép dây thần kinh cột sống).
• Những người có thể gây tổn thương thần kinh hoặc rối loạn thần kinh ngoại biên.
• Người bị sốc hoặc huyết áp thấp.
• Người bị tăng áp lực nội sọ.
• Người bị hẹp van tim nặng.

Lưu ý sau khi gây tê tủy sống trong phẫu thuật

Bệnh nhân sau phẫu thuật gây tê tủy sống, đặc biệt là người trẻ dưới 30 tuổi hoặc phụ nữ mang thai cần nằm trong 8 tiếng sau khi phẫu thuật gây tê tủy sống, điều dưỡng sẽ cho bạn biết bạn cần nằm trong bao lâu và bạn có thể tiếp tục các hoạt động bình thường sau thời gian nằm quy định.

Trước khi thuốc gây tê tủy sống được loại bỏ hoàn toàn, chi dưới sẽ tạm thời không thể cử động bình thường. Sau khi phục hồi khả năng vận động của chi dưới, có thể thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng ở chi dưới trên giường để ngăn ngừa huyết khối.

Khi ra khỏi giường lần đầu tiên, hãy nhờ điều dưỡng hay người chăm sóc hỗ trợ. Trước khi đứng dậy hãy ngồi dậy trên giường và đảm bảo rằng bạn không bị chóng mặt rồi mới ra khỏi giường. Bởi sau khi gây tê tủy sống, các mạch máu ở phần dưới cơ thể sẽ giãn ra, nếu đứng dậy nhanh bạn sẽ dễ cảm thấy chóng mặt và có thể có nguy cơ bị ngã.

Bạn có thể không dễ đi tiểu khi ra khỏi giường lần đầu tiên. Điều này chỉ là tạm thời và thường trở lại bình thường sau khi thuốc mê dần hết tác dụng.

Tóm lại, gây tê tủy sống trong phẫu thuật là phương pháp dùng kim tiêm thuốc gây tê vào khoang dưới nhện nơi chứa các dây thần kinh cột sống để phong bế các dây thần kinh này, khiến bạn mất cảm giác từ thắt lưng đến ngón chân. Cũng như những can thiệp y tế khác, nó cũng có rủi ro nhất định. Nếu có những triệu chứng bất thường thì hãy liên hệ ngay với nhân viên y tế để được xử lý kịp thời.

Xem thêm: Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sau gây tê tủy sống