Những thông tin cơ bản về liệu pháp thải sắt ở người bệnh tan máu bẩm sinh

Vậy liệu pháp thải sắt là gì? Mục tiêu của liệu pháp này ra sao? Liệu pháp này bao gồm những phương pháp nào?

Liệu pháp thải sắt là gì?

Liệu pháp thải sắt là một phương pháp y khoa được sử dụng để loại bỏ lượng sắt dư thừa tích tụ trong cơ thể. Quá tải sắt xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều sắt, thường là do truyền máu thường xuyên, rối loạn chuyển hóa sắt hoặc một số bệnh lý di truyền. Nếu không được kiểm soát, sắt dư thừa có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan quan trọng như gan, tim và tuyến tụy.

Cơ chế tác dụng của liệu pháp thải sắt: Liệu pháp sử dụng các loại thuốc gọi là chất thải sắt có khả năng gắn kết với sắt dư thừa trong cơ thể, sau đó thải sắt ra ngoài qua nước tiểu và phân.

Các loại thuốc phổ biến trong liệu pháp thải sắt có thể kể đến như:

• Deferoxamine (Desferal): Dùng qua đường tiêm (dưới da hoặc tĩnh mạch), thải sắt chủ yếu qua nước tiểu.
• Deferasirox (Exjade, Jadenu): Dùng đường uống (viên tan hoặc viên nén), thải sắt qua phân.
• Deferiprone (Ferriprox): Dùng đường uống, thải sắt qua nước tiểu.

Liệu pháp thải sắt là một phần quan trọng trong điều trị các bệnh liên quan đến quá tải sắt, trong đó bao gồm bệnh tan máu bẩm sinh, giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Vai trò của liệu pháp thải sắt ở người mắc chứng bệnh tan máu bẩm sinh

Tan máu bẩm sinh là bệnh lý di truyền xuất phát từ bất thường trong tổng hợp chuỗi globin của hemoglobin. Tình trạng này dẫn đến thiếu máu mạn tính và cần điều trị bằng truyền máu định kỳ. Tuy nhiên, việc truyền máu lâu dài có thể gây ra quá tải sắt, đòi hỏi phải kết hợp liệu pháp thải sắt để giảm nguy cơ biến chứng. Vậy vai trò của liệu pháp thải sắt trong điều trị Thalassemia là gì?

Dự phòng quá tải sắt

Mỗi lần truyền máu, lượng sắt dư thừa từ hồng cầu được cơ thể tích lũy dần. Liệu pháp thải sắt giúp loại bỏ lượng sắt dư này, duy trì mức sắt trong cơ thể ở mức an toàn từ đó ngăn ngừa tổn thương sớm ở các cơ quan quan trọng như tim, gan, tuyến nội tiết - các cơ quan dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng quá tải sắt.

Điều trị quá tải sắt

Khi tình trạng quá tải sắt đã xảy ra, tốc độ thải sắt cần phải nhanh hơn tốc độ tích lũy. Việc lắng đọng sắt trong các cơ quan như tim, gan... có thể gây tổn thương nghiêm trọng. Việc áp dụng liệu pháp thải sắt lúc này giúp giảm nguy cơ suy các cơ quan. 

Điều trị cấp cứu

Khi các biến chứng như suy tim tiến triển xảy ra, liệu pháp thải sắt đóng vai trò như một biện pháp cấp cứu. Lúc này, các bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ điều trị hoặc tăng cường thải sắt khẩn cấp để tránh tổn thương không hồi phục.

Điều chỉnh liều lượng điều trị

Liều lượng thải sắt sẽ được cá nhân hóa dựa trên tình trạng bệnh nhân, theo dõi sát lượng sắt trong cơ thể để đảm bảo hiệu quả. Người bệnh cần tránh dùng quá liều thuốc thải sắt, gây độc tính hoặc thải không đủ, dẫn đến tăng nguy cơ biến chứng.

Những lưu ý khi thực hiện liệu pháp thải sắt

Như các bạn đã biết, liệu pháp thải sắt được sử dụng để loại bỏ lượng sắt dư thừa trong cơ thể. Việc duy trì phác đồ điều trị phù hợp và tuân thủ nghiêm ngặt có thể giúp người bệnh hạn chế biến chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.

Khi thực hiện liệu pháp này, cần lưu ý những điều sau đây:

Tuân thủ theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ

Liệu pháp thải sắt chỉ nên thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, vì dư thừa hoặc thiếu sắt đều có thể gây hại. Các thuốc thải sắt phổ biến bao gồm deferoxamine, deferasirox và deferiprone. Việc lựa chọn thuốc phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, mức độ dư sắt và khả năng đáp ứng điều trị.

Theo dõi sát mức độ sắt trong cơ thể

Theo dõi sát nồng độ sắt trong cơ thể thông qua việc thực hiện các xét nghiệm máu (như ferritin huyết thanh) và đo lượng sắt trong gan hoặc tim bằng phương pháp MRI chuyên biệt để theo dõi hiệu quả và an toàn của liệu pháp. Liệu pháp thải sắt quá mức có thể dẫn đến thiếu sắt, gây ra mệt mỏi, suy giảm miễn dịch và các vấn đề sức khỏe khác.

Tác dụng phụ có thể gặp phải khi thực hiện liệu pháp thải sắt

Khi áp dụng điều trị bằng liệu pháp thải sắt, người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng phụ như:

• Tác dụng phụ phổ biến: Buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón, phát ban da hoặc ngứa, đau tại vị trí tiêm (nếu dùng deferoxamine qua đường tiêm).
• Tác dụng phụ nghiêm trọng: Suy thận hoặc suy gan, giảm bạch cầu hoặc tiểu cầu (với thuốc thải sắt deferiprone) và thính lực hoặc thị lực bị ảnh hưởng (với thuốc thải sắt deferoxamine).

Khi gặp phải các tác dụng phụ này, người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ để được thăm khám và có hướng điều trị kịp thời.

Tuân thủ liệu trình điều trị

Việc thải sắt không đều hoặc không đủ có thể làm tăng nguy cơ tổn thương do quá tải sắt và giảm hiệu quả điều trị. Người bệnh cần sử dụng thuốc thải sắt đều đặn để đảm bảo cân bằng sắt ổn định.

Điều quan trọng là người bệnh phải tuân thủ đúng liều lượng và thời gian được kê đơn. Bên cạnh đó, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tránh các thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan động vật, và bổ sung vitamin C để giúp tăng hiệu quả thải sắt nếu cần.

Hỗ trợ từ bác sĩ và gia đình

Bác sĩ đóng vai trò theo dõi chặt chẽ và khuyến khích người bệnh tuân thủ liệu pháp. Cùng với đó, những người thân trong gia đình cần đồng hành, hỗ trợ người bệnh về tâm lý và thực tế để người bệnh có thể duy trì điều trị lâu dài, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản xoay quanh liệu pháp thải sắt mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng, với những chia sẻ hôm nay, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về liệu pháp điều trị bệnh tan máu bẩm sinh này đồng thời nắm được một số lưu ý khi thực hiện liệu pháp thải sắt. Cảm ơn bạn đọc đã luôn dành thời gian theo dõi các bài viết sức khỏe của Nhà thuốc Long Châu.