Phân thùy gan là gì? Một số bệnh về gan phổ biến có thể bạn chưa biết

Phân thùy gan giúp ích rất nhiều trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh, tuy nhiên nhiều người chưa thật sự hiểu về các thùy ở trong gan. Cùng tìm hiểu phân thùy gan và một số bệnh gan phổ biến hiện nay ở bài viết này của nhà thuốc Long Châu nhé!

Phân thùy gan là gì?

Gan là tạng lớn nhất của cơ thể và thuộc hệ tiêu hóa, gan nặng khoảng 1.4 - 1.6kg nếu tính cả lượng máu thì trọng lượng của gan phải đến 2.4kg.

Gan có nhiều vai trò, chức năng quan trọng đối với cơ thể:

• Gan dự trữ protein, lipid, sắt, glycogen, các loại vitamin;
• Chuyển hóa thức ăn thành những chất cần thiết cho cơ thể;
• Chuyển hóa chất béo để cung cấp năng lượng;
• Chuyển hóa carbohydrat trong thức ăn để duy trì đường máu;
• Tổng hợp protein, các yếu tố đông máu, albumin;
• Gan sản xuất mật;
• Các chức năng khác như loại bỏ chất độc hại ra khỏi cơ thể, duy trì cân bằng hormon, là bộ phận quan trọng của hệ miễn dịch,...

Nhiều người chưa biết rằng gan được chia làm các phân thùy. Có nhiều cách chia phân thùy gan phổ biến hiện nay đó chính là:

• Chia theo mốc giải phẫu: Gan có 02 mặt là mặt hoành và mặt tạng. Ở mặt hoành thì dây chằng liềm sẽ chia gan thành 02 thùy đó là thùy gan phải và thùy gan trái. Mặt tạng thì chia làm 04 thùy theo rãnh chữ H đó là thùy gan phải, thùy gan trái, thùy vuông và thùy đuôi.
• Chia phân thùy gan theo Goldsmith và Woodburne: Cách phân thùy gan này dựa vào hệ thống tĩnh mạch trên gan. Tĩnh mạch trên gan giữa chia gan thành 02 phần là bên trái và bên phải. Tĩnh mạch trên gan phải chia gan thành 02 phân thùy là phân thùy trước và phân thùy sau. Tĩnh mạch trên gan trái chia gan thành 02 phân thùy là phân thùy giữa và phân thùy bên. Thùy đuôi độc lập và tĩnh mạch gan sẽ đổ máu trực tiếp vào tĩnh mạch chủ dưới.
• Phân chia thùy gan theo Couinaud: Theo Couinaud thì gan được chia làm 8 phân thùy và độc lập về chức năng, mỗi phân thùy đều có đường máu ra vào và đường dẫn lưu mật riêng. Cách phân chia này được dùng nhiều trong ngành phẫu thuật gan hiện nay. Gan chia ra thành 02 phần là phải và trái. Tĩnh mạch trên gan phải chia gan phải làm hai phân thùy là trước và sau.Tĩnh mạch trên gan trái chia gan trái làm hai phần là giữa và bên. Tĩnh mạch cửa chia gan thành nhóm các phân thùy trên và phân thùy dưới. 
• Chia phân thùy gan theo GS Tôn Thất Tùng: Dựa vào sự phân bố các đường mạch mật trong gan. Gan được chia làm 2 nửa là gan phải và gan trái. Gan phải chia làm 2 phân thuỳ là phân thuỳ trước và sau, gan trái chia thành phân thùy giữa và bên. Ngoài ra còn có phân thuỳ thứ năm là phân thuỳ lưng.

Cách chia phân thùy gan rất quan trọng, từ đó các bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị bệnh hiệu quả cho từng người bệnh, đặc biệt là những bệnh nhân liên quan đến phẫu thuật gan.

Một số bệnh về gan phổ biến có thể bạn chưa biết

Viêm gan B

Viêm gan B là một trong những bệnh về gan phổ biến hiện nay, đây là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus HBV. Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng ung thư gan, suy gan, xơ gan. 

Bệnh viêm gan B là bệnh truyền nhiễm nên WHO đã chỉ ra 03 con đường lây truyền bệnh đó là: Lây từ mẹ sang con (nếu không có bất cứ biện pháp phòng ngừa nào thì tỷ lệ lây bệnh 70 - 90%), lây qua đường máu và lây qua đường tình dục.

Tiên vaccine phòng viêm gan B là phương pháp phòng tránh bệnh hiệu quả nhất, theo WHO thì tiêm vaccine mũi đầu tiên càng sớm càng tốt sau khi sinh trong vòng 24 giờ đầu.

Ung thư gan

Ung thư gan là căn bệnh nguy hiểm và là một trong nguyên nhân tử vong do ung thư phổ biến. Tỷ lệ người mắc ung thư có các bệnh viêm gan B mạn, xơ gan, tiểu đường, béo phì cao.

Ung thư gan nguyên phát bao gồm 02 loại là ung thư biểu mô tế bào gan và ung thư nguyên bào gan, ở Việt Nam thì tỷ lệ người bệnh bị ung thư biểu mô tế bào gan cao hơn hẳn.

Theo thống kê của Bộ Y tế thì có đến 70% bệnh nhân bị ung thư biểu mô tế bào gan có nhiễm virus viêm gan B và 7% nhiễm virus viêm gan C. Chính vì thế, việc tiêm vaccine đóng vai trò quan trọng trong việc dự phòng ung thư gan.

Xơ gan

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng xơ gan, phổ biến nhất là do viêm gan virus và do dùng rượu kéo dài. Văn hóa rượu bia tại Việt Nam khiến nhiều người đặc biệt là nam giới bị xơ gan. Ban đầu là gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, sau đó là viêm gan mạn và cuối cùng là xơ gan.

Ngoài hai nguyên nhân phổ biến trên thì xơ gan còn do các nguyên nhân khác như tự miễn, dùng thuốc, ký sinh trùng,...

Hiện nay thì xơ gan chưa có biện pháp điều trị hoàn toàn nhưng có thể ngăn chặn và làm chậm quá trình phát triển nếu được điều trị và phòng bệnh một cách hợp lý.

Gan nhiễm mỡ

Là tình trạng mà mỡ tích tụ chiếm quá 5% trọng lượng của gan, bệnh được chia làm hai nhóm là do rượu và không do rượu.

Bệnh thường gặp trong lối sống hiện đại, nguyên nhân thường do ăn uống không hợp lý, tâm lý căng thẳng, thay đổi lối sống, béo phì... Bệnh gan nhiễm mỡ không phải bệnh nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị sớm thì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh xơ gan, viêm gan.

Biện pháp bảo vệ lá gan hiệu quả

Bên cạnh các câu hỏi về phân thùy gan thì những biện pháp bảo vệ gan cũng là điều mà nhiều người quan tâm. Cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu một số biện pháp bảo vệ lá gan hiệu quả nhé!

• Duy trì cân nặng hợp lý là cách để bảo vệ lá gan cũng như sức khỏe của bạn. Thừa cân, béo phì là nguyên nhân gây ra tình trạng gan bị nhiễm mỡ. Nếu bạn đang bị thừa cân hay béo phì thì hãy thực hiện các biện pháp để giảm cân, một cách khoa học và lành mạnh.
• Tập thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe.
• Hạn chế uống bia rượu, sử dụng các chất kích thích thần kinh.
• Chế độ ăn uống đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể: Nên sử dụng đa dạng các loại thức ăn và ưu tiên sử dụng thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, chất béo từ dầu thực vật,... Hạn chế các loại cacbohydrat đã qua chế biến, đường, thức ăn nhanh,... Chú ý uống đủ nước để cơ thể đảm bảo các hoạt động chuyển hóa và đào thải.
• Thường xuyên rửa tay.
• Không dùng chung đồ dùng để tránh lây nhiễm virus, đặc biệt là các loại virus gây tình trạng viêm gan.
• Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh.
• Tiêm phòng vaccine HBV, HBC,...
• Duy trì đơn thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và khám sức khỏe định kỳ để kịp thời xử trí bệnh, phòng tránh biến chứng nguy hiểm.

Nhà thuốc Long Châu hy vọng bài viết trên đã giải đáp thắc mắc của độc giả về phân thùy gan, các cách phân thùy gan được các bác sĩ áp dụng rất nhiều đặc biệt là chuyên ngành ngoại khoa.