Sốc phản vệ độ 3 là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý kịp thời

Sốc phản vệ độ 3 là một phản ứng nghiêm trọng và tiềm ẩn nguy cơ đe dọa tính mạng từ một hoặc nhiều tác nhân gây kích ứng dị ứng. Việc phát hiện sớm sốc phản vệ độ 3 không chỉ là trách nhiệm của nhân viên y tế mà còn là nhiệm vụ của bản thân và gia đình bệnh nhân để có phản ứng và xử trí kịp thời, phòng tránh hậu quả nặng nề do bệnh gây ra.

Tìm hiểu sốc phản vệ độ 3 là thế nào?

Sốc phản vệ độ 3 là một cấp độ của phản ứng dị ứng nghiêm trọng mà theo hệ thống phân loại của Bộ Y tế được xác định dựa trên các biểu hiện lâm sàng. Đây là một trạng thái mà cơ thể đang phản ứng mạnh mẽ với một chất gây dị ứng, nó có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh nếu không được xử trí kịp thời và đúng cách.

Đặc điểm chính của sốc phản vệ độ 3 bao gồm tình trạng sốc, nhịp tim đập nhanh, nhỏ, và khó bắt nhịp. Người bệnh xuất hiện tiếng thở rít ở thanh quản hoặc phù thanh quản. Khuôn mặt của bệnh nhân sốc phản vệ độ 3 trở nên tím tái, có cảm giác khó thở, rối loạn nhịp thở.

Ngoài ra, bệnh nhân còn gặp rối loạn tri giác, bao gồm các biểu hiện như kích thích, hỗn loạn, co giật và trạng thái nghiêm trọng nhất là mất ý thức.

Những dấu hiệu này thường xuất hiện đồng thời hoặc độc lập trong một khoảng thời gian rất ngắn sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Ví dụ, tình trạng tím tái kèm theo tiếng thở rít hoặc khò khè có thể xảy ra mà không có các triệu chứng rối loạn tri giác. Điều này đặc biệt quan trọng để nhận biết và xử lý kịp thời để giảm thiểu nguy cơ cho người bệnh.

Nguyên nhân gây ra sốc phản vệ độ 3 là gì?

Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến sốc phản vệ độ 3 có thể được phân loại cụ thể như sau:

• Sử dụng thuốc: Sốc phản vệ độ 3 thường phát sinh khi người dùng sử dụng thuốc với liều lượng lớn, đặc biệt là khi tự mua thuốc tại các cửa hàng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch quá nhanh, sử dụng liều lượng cao hoặc thuốc không được pha loãng trước tiêm cũng có thể gây ra sốc phản vệ nặng. Các loại thuốc thường gây ra dị ứng phản vệ bao gồm vắc xin, kháng sinh, thuốc gây tê và thuốc cản quang có iod được sử dụng trong chẩn đoán hình ảnh.
• Nhiễm nọc côn trùng: Nếu bị các loại côn trùng cắn hoặc đốt như ong, nhện, kiến, rắn và bọ cạp thường dẫn đến sốc phản vệ, người bệnh đi kèm với các triệu chứng sớm trên da. Mặc dù hiếm khi ghi nhận mức độ sốc phản vệ nặng do côn trùng đốt nhưng các trường hợp cấp cứu do côn trùng cắn cần phải đánh giá nguy cơ nhiễm độc và sốc phản vệ.
• Ăn phải thức ăn gây dị ứng: Sử dụng thường xuyên hoặc lượng lớn các loại thực phẩm có thể gây ra dị ứng phản vệ, đặc biệt là đối với các loại hải sản cũng như các loại đậu và các chất phụ gia.
• Nguyên nhân khác: Nếu không thể xác định được nguyên nhân cụ thể, cần xem xét các lý do khác như hoạt động thể lực quá mức trong khi tập thể dục hoặc dị ứng với latex. Một số ít trường hợp sốc phản vệ độ 3 không có nguyên nhân cụ thể, việc đánh giá nguy cơ sốc phản vệ thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng.

Hướng dẫn cách xử lý kịp thời khi gặp người sốc phản vệ độ 3

Khi phát hiện một người đang trải qua phản ứng dị ứng và có các dấu hiệu của sốc phản vệ độ 3, điều quan trọng là hành động cấp cứu ngay lập tức để tăng cơ hội sống sót. 

Khi đối diện với tình huống này, các bước cấp cứu cụ thể cần được thực hiện như sau:

• Liên hệ với dịch vụ cấp cứu: Gọi ngay số cấp cứu 115 hoặc liên hệ với dịch vụ cứu hộ y tế địa phương để có sự giúp đỡ chuyên môn ngay tức thì.
• Đặt nạn nhân ở tư thế thích hợp: Đặt nạn nhân ở tư thế nằm thoải mái và nâng cao chân nạn nhân lên. Điều này giúp cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ sốc.
• Kiểm tra mạch và nhịp thở: Kiểm tra mạch và nhịp thở của nạn nhân. Nếu nhịp thở ngừng hoặc nếu không có dấu hiệu mạch hoặc nhịp thở, cần thực hiện ngay lập tức hồi sức tim phổi (CPR).
• Tiêm thuốc cần thiết: Nếu có, tiêm thuốc điều trị sốc phản vệ độ 3 cho nạn nhân. Điều này có thể bao gồm sử dụng dụng cụ tiêm tự động có chứa epinephrine hoặc thuốc kháng histamine. Việc này giúp ổn định tình trạng của nạn nhân trong khi chờ đợi sự giúp đỡ y tế chuyên môn.

Sốc phản vệ độ 3 là một trạng thái cấp cứu khẩn cấp và đòi hỏi sự can thiệp nhanh chóng và hiệu quả để cứu sống nạn nhân. Do đó, việc biết cách nhận diện và xử lý sự cố này là rất quan trọng, và mọi người nên được đào tạo về các kỹ năng cấp cứu cơ bản để đối phó với tình huống khẩn cấp như vậy.

Biện pháp phòng tránh sốc phản vệ độ 3

Để phòng ngừa sốc phản vệ độ 3, đặc biệt là đối với những người có tiền sử dị ứng nghiêm trọng hoặc từng mắc phải tình trạng này, việc thực hiện các biện pháp sau đây là rất quan trọng:

• Đến thăm bác sĩ để xác định các loại dị ứng có thể gặp phải bằng cách tiến hành các kiểm tra như test lẩy da hoặc test dị ứng bằng huyết thanh. Điều này sẽ giúp xác định rõ các chất gây dị ứng để tránh tiếp xúc với chúng.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: Kiểm tra kỹ nhãn và thành phần thực phẩm trước khi tiêu thụ để đảm bảo không tiếp xúc với các chất gây dị ứng. Thông báo cho nhân viên nhà hàng về các dị ứng của bạn để họ có thể loại bỏ các thành phần đó khỏi bữa ăn.
• Hạn chế tiếp xúc với côn trùng bằng cách di chuyển cẩn thận và sử dụng thuốc chống côn trùng khi cần thiết. Tránh tiếp xúc với vùng bụi cây và cỏ để giảm nguy cơ bị côn trùng cắn hoặc đốt.
• Ghi nhớ các loại thuốc gây phản vệ đã từng sử dụng để nhắc nhở và thông báo cho nhân viên y tế khi cần thiết.
• Mang theo trong người thuốc adrenaline và bơm tiêm để tự xử trí ban đầu khi cần thiết. Đặt các thông tin về dị ứng trong một bảng ghi nhớ và luôn mang theo để sẵn sàng đối phó với tình huống khẩn cấp.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin quan trọng về nguyên nhân, triệu chứng, cách sơ cứu và biện pháp phòng tránh sốc phản vệ độ 3. Hy vọng rằng việc nhận biết và phòng tránh các nguyên nhân này sẽ giúp các bạn giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng sốc phản vệ độ 3.

Xem thêm:

• Thuốc gây sốc phản vệ: Hiểm họa tiềm ẩn và cách xử lý hiệu quả
• Vì sao cần đề phòng sốc phản vệ sau tiêm thuốc kháng sinh?