Tại sao khi bị ong đốt lại bôi vôi?

Vết đốt của ong thường gây ra cảm giác đau rát và ngứa ngáy khó chịu, bôi nước vôi lên vết đốt có thể làm dịu cảm giác này hiệu quả. Vậy tại sao khi bị ong đốt lại bôi vôi?

Bị ong đốt là gì?

Khi bị ong đốt, vết thương thường sẽ sưng tấy, đau nhức và gây cảm giác ngứa ngáy xung quanh. Nếu chỉ bị ong đốt một lần, thường thì vết đốt sẽ không gây nguy hiểm nghiêm trọng và có thể tự khỏi sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt mà bạn cần phải chú ý:

Bị ong đốt nhiều lần: Khi bị nhiều vết đốt, lượng độc tố tích tụ có thể gây ra phản ứng mạnh mẽ hơn trong cơ thể, dẫn đến nguy cơ bị sốc phản vệ hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.

Loại ong có nọc độc mạnh: Một số loài ong như ong vò vẽ hoặc ong mật có nọc độc mạnh hơn, có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Trong trường hợp này, bạn có thể gặp phải các triệu chứng như khó thở, sưng mặt, hoặc sốc phản vệ, đòi hỏi phải điều trị khẩn cấp.

Do đó, nếu bạn gặp phải một trong những tình huống trên, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Tại sao khi bị ong đốt lại bôi vôi?

Theo kinh nghiệm dân gian, khi bị côn trùng đốt, việc bôi nước vôi lên vết đốt có thể giúp giảm ngứa và cảm giác rát. Giải thích từ góc độ hóa học, điều này có thể được lý giải như sau: Nọc độc của nhiều loại côn trùng, bao gồm ong, kiến, và muỗi, thường chứa axit formic, một hợp chất gây bỏng da và cảm giác rát, ngứa. Bên cạnh axit formic, nọc độc của ong còn chứa các chất như axit clohidric (HCl), axit phosphoric (H₃PO₄), và cholin, khiến da bị phồng rộp và đau nhức khi bị ong đốt.

Khi bôi nước vôi trong hoặc dung dịch xút lên vết đốt, các hợp chất kiềm trong các dung dịch này sẽ phản ứng với axit trong nọc độc côn trùng, tạo ra một phản ứng trung hòa. Kết quả của phản ứng này là làm giảm tính axit tại vết đốt, giúp vết phồng xẹp xuống và làm giảm cảm giác rát và ngứa.

Hướng dẫn cách xử trí khi bị ong đốt

Khi bị ong đốt, nhiều người thường băn khoăn không biết phải xử lý như thế nào. Đối với những người không bị dị ứng với nọc độc của ong, việc chăm sóc sơ cứu tại nhà thường là đủ để giảm triệu chứng và nhanh chóng hồi phục. Dưới đây là các bước cần thực hiện khi bị ong đốt:

Lấy ngòi đốt ra ngay lập tức: Ngay sau khi bị ong đốt, bạn cần gỡ bỏ ngòi đốt càng sớm càng tốt để giảm thiểu lượng độc tố xâm nhập vào cơ thể. Nên sử dụng nhíp để gắp ngòi ra. Nếu không có nhíp, bạn có thể dùng một thẻ nhựa cứng như thẻ tín dụng để cạo ngòi ra, lưu ý cạo theo chiều của ngòi để tránh làm vết thương bị tổn thương thêm.

Rửa vết thương: Sau khi đã lấy ngòi đốt ra, hãy rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước sạch. Việc này giúp loại bỏ bụi bẩn và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Chườm lạnh: Để giảm sưng tấy và đau nhức, hãy chườm lạnh lên vết chích. Bạn có thể sử dụng đá viên bọc trong một chiếc khăn sạch hoặc một miếng vải để chườm lên vùng bị đốt. Chườm trong khoảng 20 phút mỗi giờ, nếu cần, và luôn đặt vật chườm lạnh giữa đá và da để tránh làm bỏng lạnh.

Việc thực hiện đúng các bước sơ cứu này sẽ giúp bạn giảm nhanh triệu chứng và cảm thấy dễ chịu hơn sau khi bị ong đốt. Nếu triệu chứng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như phản ứng dị ứng nặng, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Theo các chuyên gia sức khỏe, việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc sử dụng thuốc giảm đau và thuốc chống dị ứng để giảm thiểu sự khó chịu từ vết đốt. Dưới đây là một số loại thuốc có thể giúp bạn:

• Thuốc kháng histamin: Các loại thuốc như diphenhydramine, loratadin, hoặc nonsedating có tác dụng giảm ngứa và sưng. Chúng giúp làm dịu phản ứng dị ứng từ nọc độc của ong.
• Thuốc giảm đau không kê đơn: Acetaminophen (paracetamol) và ibuprofen là các loại thuốc giảm đau phổ biến có thể giúp làm giảm cơn đau và giảm sưng.
• Kem hydrocortisone: Dạng bôi của thuốc hydrocortisone có tác dụng giảm sưng đỏ và ngứa tại vị trí bị đốt.

Ngoài việc sử dụng thuốc, nếu bạn đã tiêm phòng uốn ván hơn 10 năm trước, hãy cân nhắc tiêm nhắc lại trong vài ngày sau khi bị ong đốt, theo khuyến cáo của các chuyên gia. Điều này giúp bảo vệ bạn khỏi nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn có thể xâm nhập qua vết thương.

Điều trị nội khoa cho vết ong chích

Khi bị ong chích và xuất hiện các triệu chứng dị ứng nhẹ như nổi mẩn và ngứa toàn thân mà không có vấn đề nghiêm trọng về hơi thở, bạn có thể sử dụng thuốc kháng histamin để giảm ngứa và phản ứng dị ứng. Bác sĩ có thể chỉ định thêm steroid để giảm viêm nếu cần thiết.

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, khi có triệu chứng như huyết áp thấp, sưng phù ở đường hô hấp hoặc các vấn đề hô hấp khác, bạn cần được cấp cứu ngay lập tức. Điều trị có thể bao gồm tiêm epinephrine (adrenaline), thuốc kháng histamin, và steroid. Dịch truyền tĩnh mạch có thể được sử dụng để hỗ trợ tuần hoàn và làm giảm phản ứng dị ứng. Bạn sẽ được theo dõi liên tục tại khoa cấp cứu và có thể phải nhập viện ở khoa chăm sóc đặc biệt nếu tình trạng nghiêm trọng.

Nếu bị nhiều vết đốt (hơn 10 hoặc 20 vết) mà không có dấu hiệu phản ứng dị ứng nặng, vẫn cần theo dõi lâu dài tại khoa cấp cứu. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để đánh giá mức độ tổn thương và phản ứng của cơ thể.

Trong trường hợp bị đốt vào miệng hoặc cổ họng, bạn cần được theo dõi kỹ lưỡng hơn và có thể cần chăm sóc đặc biệt nếu có biến chứng xảy ra.

Nếu vết đốt xảy ra ở nhãn cầu, việc thăm khám và kiểm tra bởi bác sĩ nhãn khoa là cần thiết để đảm bảo không có tổn thương nghiêm trọng đến mắt.

Việc bôi nước vôi lên vết đốt của ong là sự trung hòa giữa các hợp chất axit trong nọc độc của ong và các thành phần kiềm trong nước vôi giúp làm giảm đau, ngứa và sưng tấy hiệu quả. Tuy nhiên, nếu triệu chứng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu phản ứng dị ứng nghiêm trọng, việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế là rất cần thiết. Hiểu rõ cơ chế này sẽ giúp bạn áp dụng phương pháp một cách hợp lý và an toàn hơn trong các tình huống tương tự.