Thịt bò có phù hợp với chế độ ăn tốt cho tim không?

Thịt bò, nguồn cung cấp protein và dinh dưỡng phong phú, từ lâu đã là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình. Tuy nhiên, với những người quan tâm đến sức khỏe tim mạch, câu hỏi đặt ra là: Liệu thịt bò có phù hợp với chế độ ăn tốt cho tim không? Cùng Nhà thuốc Long Châu giải đáp thắc mắc này qua bài viết dưới đây.

Giới thiệu

Thịt đỏ, bao gồm thịt bò, thịt lợn, thịt cừu và các loại khác, được định nghĩa bởi hàm lượng myoglobin cao, tạo ra màu đỏ đặc trưng. Mặc dù các loại thịt đỏ có sự khác biệt về thành phần dinh dưỡng, chúng thường được nhóm lại trong các nghiên cứu về sức khỏe tim mạch, dẫn đến các kết luận chung về tác động của chúng. 

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ nhiều thịt đỏ có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhưng kết quả này không nhất quán. Tuy nhiên, các yếu tố khác như thiết kế nghiên cứu, loại thịt đỏ và các yếu tố lối sống có thể làm nhiễu kết quả, vì vậy cần có nghiên cứu cụ thể hơn để làm rõ tác động của từng loại thịt đỏ.

Về nghiên cứu

Nghiên cứu tổng hợp và phân tích này tuân theo hướng dẫn của "Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses" (PRISMA). Các bài báo liên quan đã được tìm kiếm thông qua cơ sở dữ liệu PubMed và Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) cho đến tháng 1 năm 2024, với trọng tâm là các nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên (RCTs) đánh giá tác động của việc tiêu thụ thịt bò đối với các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch, đặc biệt là các biến liên quan đến lipoprotein và huyết áp. Chỉ những nghiên cứu RCT có đối tượng là người trưởng thành mắc các bệnh lý như tiểu đường type 2 hoặc tăng huyết áp mới được đưa vào phân tích, trong khi các nghiên cứu về các bệnh mãn tính khác, trẻ em, phụ nữ mang thai và thịt bò chế biến sẵn bị loại trừ.

Các tác giả đã tiến hành sàng lọc và đánh giá toàn văn các bài báo, với các bất đồng được giải quyết thông qua thảo luận. Các danh mục tài liệu tham khảo cũng được kiểm tra để tìm thêm nghiên cứu bổ sung. Việc thu thập dữ liệu bao gồm thông tin về dân số, can thiệp, đối chứng, kết quả và chất lượng nghiên cứu, được đánh giá bằng công cụ Đánh giá Nguy cơ Sai lệch của Cochrane. Phần mềm Comprehensive Meta-Analysis phiên bản 3 đã được sử dụng cho phân tích tổng hợp. Các khác biệt về cách báo cáo dữ liệu được xử lý bằng cách tính toán "Standardized Mean Differences" (SMDs). Mô hình ngẫu nhiên được sử dụng để xử lý tính không đồng nhất giữa các nghiên cứu. Các phân tích nhạy cảm và phân tích phân nhóm được thực hiện để kiểm tra chất lượng nghiên cứu, đặc điểm người tham gia và nguồn tài trợ. Mối liên quan giữa các nghiên cứu được kiểm tra bằng cách sử dụng biểu đồ phễu và hồi quy Egger.

Kết quả nghiên cứu

Sau khi sàng lọc các bài báo, 44 bài viết đã được đưa vào đánh giá toàn văn, trong đó 35 bài bị loại do bao gồm các loại thịt đỏ khác ngoài thịt bò hoặc thiếu tính đặc thù về loại thịt đỏ trong chế độ ăn. Một nghiên cứu bổ sung được tìm thấy qua việc kiểm tra các tài liệu tham khảo, nâng tổng số bài viết vào phân tích lên 20 bài.

Phân tích tổng hợp bao gồm các nghiên cứu RCT với việc tiêu thụ thịt bò cao hơn, trung bình khoảng 161 gram mỗi ngày (khoảng hai phần), so với các chế độ ăn đối chứng có lượng thịt bò thấp hoặc không có thịt bò. Việc tiêu thụ thịt bò không có tác động đáng kể đến hầu hết các chỉ số lipoprotein hay các biến lipid, như cholesterol toàn phần, cholesterol HDL, triglyceride, cholesterol không phải HDL, apolipoprotein A và B, cholesterol VLDL hay tỷ lệ cholesterol. Tuy nhiên, tiêu thụ thịt bò có ảnh hưởng nhỏ nhưng đáng kể đến mức LDL-cholesterol, với SMD là 0,11 (95% CI: 0,008, 0,20; P = 0,03), chỉ ra rằng mức LDL-cholesterol có xu hướng cao hơn khi tiêu thụ nhiều thịt bò.

Một phân tích nhạy cảm loại bỏ từng nghiên cứu đã chỉ ra rằng nghiên cứu của Magkos et al. có ảnh hưởng lớn đến tác động của thịt bò đối với LDL-cholesterol, vì nghiên cứu này sử dụng chế độ ăn rất ít calo trước khi đánh giá việc tiêu thụ thịt bò. Khi giá trị LDL-cholesterol ban đầu được sử dụng trong phân tích nhạy cảm hậu kỳ, tác động của việc tiêu thụ thịt bò đối với LDL-cholesterol giảm đi (SMD: 0,09; 95% CI: -0,01, 0,19; P = 0,08).

Phân tích nhạy cảm đối với các kết quả khác, bao gồm việc loại bỏ các nghiên cứu giảm cân, không chỉ ra tác động có ý nghĩa đến các chỉ số khác. Các phân tích phân nhóm không cho thấy tác động đáng kể của chế độ ăn có thịt bò đối với các tham số của hồ sơ lipid ngoại trừ chất lượng nghiên cứu ảnh hưởng đến LDL-cholesterol và giới tính ảnh hưởng đến triglyceride. Cụ thể, phụ nữ có mức triglyceride thấp hơn khi tiêu thụ nhiều thịt bò (SMD: -0,19; 95% CI: -0,36, -0,01; P = 0,04). Tiêu thụ thịt bò không có tác động đáng kể đến huyết áp tâm thu hoặc huyết áp tâm trương, và phân tích nhạy cảm cũng không chỉ ra sự ảnh hưởng đáng kể đến huyết áp.

Kết luận

Tóm lại, nghiên cứu tổng hợp và phân tích này không tìm thấy tác động đáng kể của việc tiêu thụ thịt bò đối với các lipid trong máu, apolipoprotein hoặc huyết áp, ngoại trừ sự gia tăng nhỏ mức LDL-cholesterol. Kích thước hiệu ứng là khiêm tốn, tương đương với việc tăng khoảng 2,7 mg/dL LDL-cholesterol đối với chế độ ăn thịt bò nhiều so với chế độ ăn ít hoặc không có thịt bò, và tác động này một phần bị ảnh hưởng bởi một nghiên cứu cụ thể.

Các tác giả nhấn mạnh rằng các nghiên cứu bổ sung nên đánh giá các yếu tố khác của bệnh lý tim mạch, chẳng hạn như viêm và kháng insulin, để có cái nhìn toàn diện hơn về tác động của thịt bò đối với sức khỏe. Họ cũng làm nổi bật lợi ích dinh dưỡng của thịt bò chưa qua chế biến, bao gồm protein chất lượng cao và các vi chất dinh dưỡng, có thể được kết hợp vào chế độ ăn cân bằng mà không làm tăng đáng kể các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc: "Thịt bò có phù hợp với chế độ ăn tốt cho tim không?". Mặc dù nghiên cứu này không tìm thấy bằng chứng về tác động tiêu cực của thịt bò chưa qua chế biến đối với các yếu tố nguy cơ tim mạch, nhưng việc tiêu thụ thịt bò cần phải được cân nhắc. Việc duy trì một chế độ ăn uống đa dạng và lành mạnh, với sự chú trọng đến nguồn protein và các chất dinh dưỡng thiết yếu, là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch dài lâu.