Thyroid là gì? Những bệnh lý Thyroid nào thường gặp?

Thyroid không chỉ ảnh hưởng đến năng lượng và sự tăng trưởng, mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tuần hoàn, chức năng thần kinh, sản xuất nhiệt và nhiều quá trình sinh lý khác. Việc nhận biết triệu chứng và tìm hiểu về các vấn đề liên quan đến tuyến giáp là rất quan trọng.

Tìm hiểu Thyroid là gì?

Thyroid, được biết đến phổ biến hơn với tên gọi "tuyến giáp" hoặc "giáp trạng," là một tuyến nội tiết hình móng ngựa nằm ở phía trước cổ, có khả năng tiết ra hormone thyroxin (T4) để điều chỉnh sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể và thúc đẩy hoạt động và trưởng thành của tế bào.

Chức năng của tuyến giáp bao gồm:

• Tăng cường hoạt động tế bào và chuyển hóa glucose để tăng nồng độ đường trong máu.
• Tăng cường chuyển hóa lipid để cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày và hỗ trợ giảm cân.
• Ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến sữa và tuyến sinh dục.
• Tăng nhịp tim và lưu lượng máu qua tim.
• Tăng cường hô hấp để cung cấp oxy trong quá trình chuyển hóa của các mô và cơ quan.
• Đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của cơ thể, đặc biệt là não bộ.
• Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh và não bộ.
• Duy trì sự ổn định của nồng độ canxi trong máu.

Quá trình hoạt động của tuyến giáp được điều chỉnh bởi tuyến yên thông qua cơ chế: Tuyến yên tiết hormone kích thích tuyến giáp (TSH) để kích thích tuyến giáp tiết ra T4. Khi nồng độ T4 trong máu giảm, tuyến yên tiếp tục tiết TSH để tuyến giáp tiết ra đủ lượng T4 cần thiết. Trong trường hợp nồng độ T4 trong máu đạt mức đủ hoặc cao, tuyến yên sẽ giảm tiết TSH để tuyến giáp tiết ra ít T4 nhằm đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp thường xuất hiện khi có sự rối loạn trong cơ chế điều chỉnh này, ảnh hưởng đến cân bằng thể dịch và hệ thần kinh.

Những bệnh lý Thyroid thường gặp

Suy giáp

Suy tuyến giáp xảy ra khi có một nguyên nhân nào đó gây ra sự thiếu hụt T4 trong khi tuyến yên vẫn tiếp tục tiết ra TSH. Trong trường hợp này, kết quả xét nghiệm máu cho thấy TSH tăng cao và T4 thấp. Bệnh này có thể xuất hiện tự nhiên hoặc sau một phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến giáp.

Người mắc suy giáp thường có những dấu hiệu khởi phát khá mơ hồ như buồn ngủ, mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, cảm giác nhức mỏi ở bắp thịt, táo bón, phù nhẹ ở mắt và mặt và da khô và bủng. Sau một thời gian mắc bệnh, tinh thần và thể lực của người bệnh sẽ trở nên suy giảm, ăn uống không còn ngon miệng, có tình trạng khô và rụng tóc, và trong một số trường hợp, có thể xảy ra tình trạng bất thường như tự nhiên hôn mê.

Cường giáp

Cường giáp là do tuyến giáp tiết ra quá nhiều hormone T4. Bệnh này thường gây ra các triệu chứng như thay đổi tâm trạng, mất ngủ, căng thẳng, thỉnh thoảng trở nên nóng nảy hoặc lãnh đạm, run rẩy tay chân, khả năng chịu nhiệt kém, tăng cân mặc dù ăn nhiều, khó thở, nhịp tim nhanh, suy nhược cơ thể, mắt to và phồng lên dần.

Các triệu chứng này có thể khác nhau ở từng bệnh nhân và tuyến giáp có thể phình to hoặc không phình to. Kết quả xét nghiệm cường giáp cho thấy sự tăng cao của T4 và FT4 trong máu, trong khi TSH có thể giảm. Kết quả chụp tuyến giáp với iod phóng xạ thể hiện khả năng hấp thụ iod của tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp

Đây là một trường hợp bệnh lý ác tính của tuyến giáp, có những dấu hiệu đặc trưng như tuyến giáp tăng kích thước nhanh chóng trong một khoảng thời gian ngắn và xuất hiện các hạch bất thường xung quanh vùng tuyến giáp. Người bệnh thường có khả năng chịu nhiệt kém, thường xuyên bị vã mồ hôi, mất ngủ, căng thẳng liên tục, tính khí không ổn định, dễ mệt mỏi khi hoạt động, tay chân run rẩy, khó thở, cảm thấy thèm ăn nhiều nhưng vẫn gặp tình trạng giảm cân và kinh nguyệt ít đi.

Bướu lành tuyến giáp

Nếu nghiên cứu về tuyến giáp (Thyroid), người bệnh sẽ nhận thấy bướu lành tuyến giáp là bệnh lý giáp trạng phổ biến nhất. Bướu lành xuất hiện khi tuyến giáp phình lên thành u hoặc tăng kích thước, nhưng không gây trở ngại cho sinh hoạt hàng ngày. Các kết quả xét nghiệm máu của những người có bướu lành thường cho thấy các chỉ số TSH và T4 trong giới hạn bình thường.

Khi bướu lành tuyến giáp ngày càng lớn và gây áp lực lên các cơ quan xung quanh, người bệnh có thể gặp khó khăn khi nuốt, khó thở, ho nhiều,... Các trường hợp bướu lành tuyến giáp thông thường bao gồm:

• Tuyến giáp phình to đồng đều và không gây đau: Kích thước tuyến giáp tăng nhanh, gây mất thẩm mỹ và áp lực gây ho và khó thở. Người bệnh cần sử dụng thuốc thyroxine để làm giảm kích thước tuyến giáp, và thường đạt được kết quả sau 3 - 6 tháng điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thuốc có thể phải được sử dụng trong thời gian dài, thậm chí cả đời để kiểm soát kích thước của tuyến giáp. Nếu điều trị bằng thuốc không hiệu quả, có thể phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ một phần lớn tuyến giáp và chỉ giữ lại một phần nhỏ để tuyến giáp tiếp tục sản xuất hormone thyroxine.
• Tuyến giáp phình to và không theo một hình dạng cụ thể: Thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, do đó không cần điều trị.
• Tuyến giáp phình to thành một khối tròn tại một vị trí: Cần tiếp tục theo dõi và thực hiện xét nghiệm sinh thiết để phát hiện sớm dấu hiệu của khối u ác tính và thực hiện xử lý kịp thời.

Phương pháp chuẩn đoán và điều trị khi bị Thyroid là gì?

Để xác định chính xác liệu có bị bệnh lý tuyến giáp hay không, những người nghi ngờ nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết để tiến hành khám lâm sàng và các xét nghiệm.

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh lý này, quá trình khám sẽ dễ dàng hơn do tuyến giáp di chuyển khi nuốt. Đó cũng là lý do tại sao bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân nuốt trong quá trình khám lâm sàng. Ngoài ra, bác sĩ có thể kiểm tra cân nặng, khám mắt, khám da và đo nhiệt độ cơ thể trong một số trường hợp.

Để đưa ra chẩn đoán chính xác và xác nhận vấn đề liên quan đến tuyến giáp, bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân thực hiện một loạt các kiểm tra và xét nghiệm. Quá trình này bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, bắt đầu từ xét nghiệm máu đến siêu âm tuyến giáp và có thể bao gồm cả xạ hình tuyến giáp.

• Xét nghiệm máu là một công cụ quan trọng để đánh giá hoạt động của tuyến giáp. Bác sĩ sẽ yêu cầu kiểm tra các mức độ hormone tuyến giáp, bao gồm thyroxin (T4) và triiodothyronine (T3), cũng như mức độ hormone điều tiết tuyến giáp (TSH).
• Siêu âm tuyến giáp là một phương pháp hình ảnh được sử dụng để đánh giá kích thước, hình dạng và cấu trúc của tuyến giáp. Bằng cách sử dụng sóng siêu âm, bác sĩ có thể xem xét tuyến giáp từ bên ngoài và tìm hiểu về sự tồn tại của các khối u, các biến đổi cấu trúc và các dấu hiệu về viêm nhiễm hoặc bất thường khác.
• Xạ hình tuyến giáp có thể được sử dụng để đánh giá chức năng của tuyến giáp. Quá trình này bao gồm việc uống một lượng nhỏ chất chứa chất phóng xạ hoặc tiêm chất phóng xạ vào cơ thể. Sau đó, máy quét sẽ được sử dụng để tạo ra hình ảnh của tuyến giáp, cho phép bác sĩ xem xét sự hấp thụ chất phóng xạ và đánh giá chức năng của tuyến giáp.

Dựa trên kết quả của các kiểm tra và xét nghiệm này, bác sĩ sẽ đưa ra một chẩn đoán cụ thể về vấn đề liên quan đến tuyến giáp. Từ đó, phương pháp điều trị sẽ được lựa chọn phù hợp với tình trạng và nhu cầu sức khỏe của bệnh nhân, giúp bệnh nhân khôi phục và duy trì sức khỏe tốt hơn.

Thyroid (tuyến giáp) đảm nhận nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể và một số bệnh lý có thể được phát hiện thông qua quá trình khám. Vì vậy, mọi người nên có kế hoạch khám sức khỏe định kỳ, bao gồm cả việc khám tuyến giáp, để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến tuyến giáp.

Xét nghiệm: 

• Tuyến giáp tiết quá nhiều TH sẽ gây ra những ảnh hưởng gì?
• Hội chứng suy giáp không do bệnh tuyến giáp là gì?