Những điều cần biết về nồng độ canxi trong máu

Nồng độ canxi trong máu là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự hoạt động bình thường của cơ thể. Canxi đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh học, do đó xét nghiệm nồng độ canxi trong máu được sử dụng để đánh giá nồng độ canxi hiện diện, từ đó cung cấp thông tin quan trọng về sức khỏe và chức năng của hệ thống canxi trong cơ thể.

Xét nghiệm nồng độ canxi trong máu là gì?

Phân tích nồng độ canxi trong máu có thể cung cấp thông tin về lượng canxi hiện diện trong cơ thể (không bao gồm canxi trong xương). Canxi là một khoáng chất phổ biến nhất trong cơ thể con người và đóng vai trò quan trọng trong chức năng sinh học. Cơ thể cần canxi để phát triển và sửa chữa xương và răng bị tổn thương, duy trì hoạt động bình thường của dây thần kinh và co bóp cơ bắp. Ngoài ra, canxi còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và hoạt động của tim. Hầu hết lượng canxi trong cơ thể được tích trữ trong xương.

Cơ thể thường điều chỉnh nồng độ canxi trong máu rất chặt chẽ. Khi nồng độ canxi trong máu quá thấp, xương sẽ giải phóng canxi để khôi phục lại nồng độ canxi trong máu. Ngược lại, khi nồng độ canxi trong máu quá cao, cơ thể sẽ lưu trữ hoặc loại bỏ canxi dư thừa thông qua chất thải hoặc tiểu. Lượng canxi trong cơ thể phụ thuộc vào các yếu tố sau đây:

• Lượng canxi cung cấp qua thức ăn.
• Sự hấp thụ canxi và vitamin D qua ruột.
• Nồng độ phosphate trong cơ thể.
• Một số loại hormone như hormone cận giáp, calcitonin và estrogen.

Vitamin D và các hormone này đóng vai trò trong việc điều chỉnh nồng độ canxi trong cơ thể. Chúng cũng kiểm soát quá trình hấp thụ canxi qua ruột và loại bỏ canxi qua đường tiểu. Nồng độ phosphate trong máu có mối quan hệ nghịch biến với nồng độ canxi trong cơ thể. Khi nồng độ canxi trong máu tăng, nồng độ phosphate trong cơ thể giảm và ngược lại.

Việc đảm bảo cung cấp đủ lượng canxi vào cơ thể thông qua thức ăn là rất quan trọng vì cơ thể hàng ngày tiêu thụ một lượng canxi nhất định. Các thực phẩm giàu canxi bao gồm sản phẩm từ sữa (sữa, phô mai), trứng, cá, rau xanh và trái cây. Hầu hết những trường hợp có lượng canxi cao hoặc thấp hơn mức cần thiết đều không hề có bất cứ triệu chứng nào thể hiện ra bên ngoài. Những triệu chứng chỉ xuất hiện khi lượng canxi đã quá thấp hoặc quá cao.

Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm canxi trong máu?

Xét nghiệm nồng độ canxi trong máu có thể được sử dụng như một phương pháp khám tổng quát để phát hiện các bệnh như loãng xương, ung thư, bệnh thận và những bệnh khác. Nó cũng có thể được sử dụng để theo dõi quá trình điều trị cho các bệnh khác và đánh giá có tồn tại bất kỳ tác dụng phụ không mong muốn nào do sử dụng một số loại thuốc cụ thể.

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm nồng độ canxi trong máu nếu có nghi ngờ về các bệnh sau đây:

• Bệnh xương như loãng xương, thiếu xương;
• Ung thư;
• Bệnh mãn tính về thận hoặc gan;
• Rối loạn tuyến cận giáp;
• Cơ thể không hấp thu chất dinh dưỡng đúng mức hoặc mắc phải một chứng bệnh gây rối loạn quá trình hấp thu chất dinh dưỡng;
• Tuyến giáp phát triển quá mức hoặc phát triển chậm.

Lưu ý gì trước khi thực hiện xét nghiệm canxi trong máu?

Trẻ sơ sinh mới, đặc biệt là những bé sinh non và nhẹ cân, trong những ngày đầu tiên sẽ được theo dõi để phát hiện bệnh hạ canxi sơ sinh trong cơ thể bằng xét nghiệm canxi ion hóa. Nguyên nhân dẫn đến hàm lượng canxi thấp ở bé là do tuyến cận giáp chưa phát triển đủ và không phải lúc nào bệnh này cũng có những triệu chứng có thể phát hiện được. Tình trạng của bé có thể tự cải thiện hoặc yêu cầu bổ sung canxi kịp thời thông qua hệ thống tiêu hóa hoặc tiêm tĩnh mạch.

Đo lường nồng độ canxi trong máu và nước tiểu không thể giúp ước lượng được lượng canxi trong xương. Để làm điều này, chúng ta cần sử dụng phương pháp quét Dexa - một phương pháp tương tự chụp X-quang.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra việc lượng canxi cao là sử dụng thuốc lợi tiểu thiazide. Ngoài ra, việc sử dụng lithium hoặc tamoxifen cũng có thể làm tăng lượng canxi trong cơ thể.

Trước khi thực hiện các kỹ thuật y tế này, hãy tìm hiểu kỹ những lưu ý vfa chống chỉ định. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được cung cấp thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Kết quả xét nghiệm nồng độ canxi trong máu của bạn có ý nghĩa gì?

Hàm lượng canxi trong phạm vi bình thường

Phạm vi giá trị bình thường của chỉ số này có thể không nhất quán tùy thuộc vào phòng khám hoặc cơ sở y tế mà bạn thực hiện xét nghiệm. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tổng hàm lượng canxi:

• Người lớn: 8 - 10 mg/dL hoặc 2.2 - 2.6 mmol/L.
• Trẻ em: 7 - 9 mg/dL hoặc 1.90 - 2.75 mmol/L.

Hàm lượng canxi trong cơ thể người cao tuổi thường thấp hơn so với hai đối tượng trên. Đối với trẻ nhỏ, hàm lượng canxi lại cao hơn do giai đoạn này là giai đoạn phát triển xương nhanh chóng.

Xét nghiệm canxi ion hóa được sử dụng để đo lượng canxi không kết hợp với protein trong máu. Mức độ canxi ion hóa trong máu không bị ảnh hưởng bởi nồng độ protein trong máu.

Hàm lượng canxi ion hóa:

• Người lớn: 4.65 - 5.28 mg/dL hoặc 1.16 - 1.32 mmol/L.
• Trẻ em: 4.80 - 5.52 mg/dL hoặc 1.20 - 1.38 mmol/L.

Hàm lượng canxi ở mức cao

Có thể có nhiều nguyên nhân dẫn đến mức độ canxi cao, bao gồm:

• Chứng cường cận giáp;
• Ung thư, bao gồm cả ung thư đã lan tràn tới xương;
• Bệnh lao;
• Nằm nhiều trong giường bệnh sau khi gãy xương;
• Bệnh Paget (viêm xương biến dạng).

Hàm lượng canxi ở mức thấp

Có thể có nhiều nguyên nhân dẫn đến mức độ canxi thấp bao gồm:

• Hàm lượng protein albumin trong máu thấp;
• Suy tuyến cận giáp;
• Lượng phosphate trong máu quá cao, có thể gây suy thận, sử dụng thuốc nhuận tràng và các nguyên nhân khác;
• Suy dinh dưỡng do các bệnh như bệnh Celiac (gây tổn thương ruột non và ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng), viêm tụy, nghiện rượu;
• Bệnh thiếu xương do mật độ xương thấp;
• Bệnh còi xương.

Tóm lại, nồng độ canxi trong máu là một yếu tố quan trọng giúp đánh giá sức khỏe và chức năng của cơ thể. Duy trì một lối sống lành mạnh và cân đối sẽ giúp duy trì nồng độ canxi trong máu ở mức bình thường, đảm bảo hoạt động tối ưu của xương, cơ bắp, hệ thống dây thần kinh và tim mạch.