Tìm hiểu nói lắp có chữa được không?

Nói lắp là tình trạng rối loạn phát triển ngôn ngữ, khiến người bệnh bị hạn chế trong giao tiếp và gây ra nhiều rắc rối khác trong cuộc sống hàng ngày. Do vậy, làm thế nào để chữa khỏi chứng nói lắp, liệu nói lắp có chữa được không là một vấn đề mà người bệnh luôn muốn tìm lời giải đáp.

Trước tiên, hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu tìm hiểu những thông tin cơ bản về chứng nói lắp nhé!

Thế nào là nói lắp?

Nói lắp hay còn gọi nói cà lăm là một chứng rối loạn ngôn ngữ, liên quan tới việc nói không trôi chảy trong lời nói khi giao tiếp. Ngoài các triệu chứng liên quan tới nói lắp, những người bị bệnh thường cảm thấy căng thẳng, khó khăn trong việc điều khiển các cơ chi phối động tác nói. Những dấu hiệu này kết hợp với nhau có thể làm cho những người nói lắp rất khó nói, điều này cản trở trực tiếp tới việc giao tiếp với người khác.

Nói là là một chứng rối loạn ngôn ngữ không hiếm gặp

Có nhiều loại nói lắp khác nhau, mức độ từ nhẹ đến nặng. Người ta ước tính có tới khoảng 1% dân số trưởng thành trên thế giới có nói lắp. Thống kê chỉ riêng Hoa Kỳ có tới ba triệu người nói lắp. Tỉ lệ bệnh phổ biến hơn ở nam giới.

Nguyên nhân nói lắp thường gặp

Tính tới thời điểm hiện tại, nguyên nhân chính xác của nói lắp vẫn chưa được hiểu biết rõ, nhưng hầu hết các nghiên cứu hiện nay đều cho rằng nói lắp có sự liên quan tới hoạt động của não bị ảnh hưởng trong việc tạo ra lời nói. Một số nhà nghiên cứu cho rằng nói lắp có xu hướng di truyền. Sự tác động ảnh hưởng tới lời nói đôi khi là do khởi phát các yếu tố tiêu cực về mặt cảm xúc, tâm lý, thần kinh và đôi khi là nói lắp sinh lý ở trẻ đang độ tuổi học và hoàn thiện kỹ năng ngôn ngữ.

Nói lắp có xu hướng di truyền

Nói lắp sinh lý trong thời kỳ phát triển ngôn ngữ của trẻ: Trẻ trong giai đoạn học nói, khi diễn đạt một câu, một từ nào đó có thể gặp phải tình trạng luống cuống, không biết diễn tả ngôn ngữ của mình. Khi đó, tình trạng nói lắp của trẻ được hiểu là hoàn toàn bình thường. Loại nói lắp này có thể tự khỏi sau một khoảng thời gian, tuy nhiên, nếu trẻ đã qua độ tuổi học ngôn ngữ mà vẫn có tình trạng nói lắp kéo dài thì cần phải nghĩ tới các nguyên nhân thực thể gây ra nói lắp ở trẻ.

Trẻ bắt đầu học nói thường gặp tình trạng nói lắp

Nói lắp do tổn thương thần kinh: Sự tổn thương, mất dẫn truyền của não tới hệ thống các cơ tham gia vào phát âm. Tùy vào các loại tổn thương mà có các loại triệu chứng khác nhau, có thể gặp khó khăn trong việc sắp xếp các từ thành câu hoàn chỉnh, khó bắt đầu một từ, một câu, hoặc lặp lại một số từ quen thuộc nhiều lần. Một số tổn thương gây ra các tình trạng này bao gồm: Viêm não, màng não, u não, chấn thương não, đột quỵ não, xuất huyết não… tổn thương vùng não chi phối ngôn ngữ.

Triệu chứng nói lắp

Thông thường, dấu hiệu nói lắp lần đầu tiên thường xuất hiện trong giai đoạn trẻ từ 18 – 24 tháng tuổi, trong giai đoạn học bắt đầu ghép các từ thành câu hoàn chỉnh. Hầu hết các trẻ chấm dứt tật nói lắp này khi trẻ được 5 – 6 tuổi. Nhưng một số trẻ, việc nói lắp diễn ra thường xuyên, tiếp tục kéo dài, có thể đi kèm với các triệu chứng bất thường trên cơ thể như: Giật đầu, run môi, lắc đầu, bứt tai, nắm chặt tay… khi giao tiếp.

Nói lắp biểu hiện khá rõ ràng trong cách nói của một người:

• Luôn lặp lại một số âm thanh, từ, câu.
• Kéo dài âm thanh của âm, từ hơn so với bình thường.
• Khó bắt đầu nói các âm, từ đầu khi giao tiếp.
• Nói ngắt quãng, dừng lại khi nói một câu, một từ.
• Cứng cơ miệng, hàm, mặt, phần trên cơ thể khi phát âm.
• Căng thẳng, lo lắng khi nói chuyện với người khác.
• Tránh giao tiếp bằng ngôn ngữ nói.

Các triệu chứng này có thể giảm, mất hoàn toàn khi người bệnh nói chuyện một mình hoặc khi hát, đọc đồng thanh cùng một nhóm. Mặt khác, có thể tiến triển với tần suất dày đặc, thể hiện rõ rệt khi đối mặt với áp lực, căng thẳng, hoặc khi nói chuyện với người lạ.

Nói lắp có chữa được không?

Có rất nhiều nghiên cứu về bệnh nói lắp và cách điều trị triệt để chúng. Tuy nhiên, câu trả lời được đặt ra là vẫn chưa có phương pháp chữa trị đặc hiệu bệnh nói lắp. Nhiều người bệnh có thể khỏi bệnh nhờ các phương pháp trị liệu ngôn ngữ khác nhau, thử nghiệm thiết bị điện tử hỗ trợ ngôn ngữ cũng được cho thấy có sự cải thiện tích cực. Không có phương pháp chữa trị nào làm cho nói lắp biến mất hoàn toàn, nhưng các phương pháp áp dụng trị liệu có thể hiệu quả, mang lại lợi ích với người này, nhưng lại không có cải thiện đối với người khác, tùy thuộc vào tình trạng của cá thể và mức độ tổn thương gây ra bệnh nói lắp.

Nói lắp có chữa được không? Câu trả lời là vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu

Tính chung của các phương pháp trị liệu là tập trung vào loại bỏ đi chứng nói lắp bằng các kiểm soát các hành vi, tư tưởng của người bệnh, làm giảm sự lo lắng đi kèm với chứng rối loạn này.

Cách sửa tật nói lắp

Tuy chưa có cách trị dứt điểm nói lắp, nhưng một số phương pháp giúp sửa tật nói lắp hiệu quả như:

• Nói chuyện với người bệnh thường xuyên, tránh gây áp lực trong cuộc đối thoại, tạo không gian thoải mái, nói chuyện một cách chậm rãi, chăm chú đến nội dung của cuộc giao tiếp.
• Không chế giễu, chê cười hay làm người nói lắp bị xấu hổ, ngại ngùng.
• Nên góp ý trực tiếp một cách thật lòng, chân thành về vấn để nói lắp của người bệnh để không né tránh sự thật, quyết tâm sửa tật nói lắp.
• Gặp chuyên gia tâm lý để luyện tập loại bỏ tình trạng nói lắp, phát triển kĩ năng tự tin trong giao tiếp, cách hít thở, lấy hơi, phát âm, giải quyết vấn đề ngôn ngữ một cách hiệu quả.
• Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm lý từ gia đình. Không tạo cảm giác gây áp lực cho trẻ khi giao tiếp, quan tâm, lắng nghe và thấu hiểu những suy nghĩ của trẻ để tìm cách giúp đỡ, thông cảm với con trong cuộc sống.
• Dùng thiết bị hỗ trợ ngôn ngữ ghi âm và phát lại, tạo cảm giác nói chuyện thoải mái, giống như nói đồng thanh, hát đồng thanh, giúp cho người nói lắp tự tin hơn.

Hỗ trợ tâm lý trị liệu từ gia đình có thể cải thiện chứng nói lắp

Phòng chứng nói lắp ở trẻ nhỏ

Từ khi còn nhỏ, nên có các biện pháp phát triển ngôn ngữ và kỹ năng xã hội như là:

Về gia đình:

• Cha mẹ nên tạo sự bình đẳng cho con cái, không tạo áp lực, quan tâm và kiên nhẫn lắng nghe con trẻ từ khi còn nhỏ.
• Nên dành thời gian nhiều cho con cái để hiểu rõ các vấn đề trẻ đang gặp phải, cùng luyện tập, nói chuyện, tâm sự để phát triển ngôn ngữ cho con cái.

Về nhà trường:

• Nên tạo ra các hoạt động phát triển kỹ năng cá nhân cho trẻ, nhất là kỹ năng giao tiếp.
• Tổ chức các hoạt động ngoại khóa để giúp trẻ được thể hiện bản thân.
• Có các biện pháp hỗ trợ tâm lý cho những trẻ, giúp trẻ có khả năng giải quyết vấn đề.

Trên đây là những thông tin cơ bản về tình trạng nói lắp cũng như câu trả lời cho vấn đề "Nói lắp có chữa được không?". Hy vọng bài viết trên đây có thể mang lại cho bạn những thông tin hữu ích. Đừng quên theo dõi trang web Nhà Thuốc Long Châu để cập nhật những kiến thức sức khỏe mới nhất nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp