Vai trò của insulin đối với sức khỏe và lưu ý khi sử dụng insulin

Insulin là một chất rất quen thuộc, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh đái tháo đường hoặc có người thân mắc bệnh này. Hãy tìm hiểu về vai trò của insulin và những điều cần lưu ý khi sử dụng insulin theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Mời bạn đọc tham khảo thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây.

Insulin là gì?

Trước khi giải đáp về vai trò của insulin, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu một số thông tin về loại hormone này. Insulin là một hormone được sản xuất từ các tế bào beta ở tuyến tụy. Hormone này đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất carbohydrate trong cơ thể. Ngoài ra, insulin cũng tham gia vào quá trình chuyển hóa mô mỡ và gan, biến chúng thành năng lượng loại ATP để cung cấp cho các hoạt động của cơ thể.

Insulin được sản xuất tại tế bào beta trong tuyến tụy thông qua quá trình tổng hợp protein trong tế bào. Đây là tác nhân độc nhất trong cơ thể có khả năng giảm nồng độ glucose trong máu.

Vai trò của insulin

Sau khi tiêu thụ một bữa ăn, lượng tinh bột đáng kể từ thức ăn sẽ nhập vào cơ thể. Điều này sẽ kích thích tế bào beta ở tuyến tụy sản xuất và tiết insulin. Insulin sau đó tác động vào các quá trình giữ và lưu trữ glucose trong cơ thể, đặc biệt là tại gan và mô mỡ.

Khi nồng độ glucose trong huyết của bạn tăng, glucose sẽ được chuyển đổi thành glycogen và lưu trữ trong gan. Khi bạn đang ở trong tình trạng đói, khi lượng glucose trong máu giảm, glycogen sẽ được chuyển đổi trở lại thành glucose để duy trì lượng đường trong máu. Điều này đảm bảo sự ổn định của nồng độ glucose trong huyết.

Hoạt chất này đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Cụ thể, vai trò của insulin trong cơ thể bao gồm:

• Insulin ức chế enzyme phosphorylase, làm chậm quá trình biến đổi glycogen thành glucose, đặc biệt quan trọng trong việc điều tiết chuyển hóa ở những người mắc bệnh tiểu đường.
• Insulin hỗ trợ tăng cường quá trình hấp thụ glucose.
• Insulin tăng cường hoạt động của enzyme để tổng hợp glycogen trong cơ thể, điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Insulin đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng đường trong máu, và bệnh đái tháo đường thường xuất phát từ sự tăng cao của nồng độ đường huyết. Insulin là hormone chịu trách nhiệm ức chế quá trình chuyển hóa glycogen thành glucose, ngăn chặn sự gia tăng glucose trong máu. Nếu insulin thiếu hụt, quá trình chuyển hóa glycogen sẽ không bị ngừng lại, và lượng glucose thừa thãi sẽ được đưa vào máu, gây ra tình trạng đái tháo đường.

Bệnh cạnh đó, insulin có một số tác dụng phụ như:

• Insulin mang theo những tác dụng phụ điển hình như giảm glucose huyết, gây hiện tượng somogyi, dị ứng với insulin, loạn dưỡng mô mỡ và tăng cân.
• Trong số đó, tác dụng phụ phổ biến nhất khi sử dụng insulin bằng cách tiêm trực tiếp vào cơ thể là giảm glucose huyết. Khi lượng insulin dư thừa, nó có thể gây ức chế quá mức sự chuyển hóa glycogen, dẫn đến giảm mạnh nồng độ glucose trong máu.
• Hiện tượng somogyi xuất hiện khi dùng quá liều insulin, dẫn đến giảm glucose huyết và kích thích cơ thể sản xuất quá nhiều hormone ngược, có thể làm tăng glucose huyết ngược lại.

Các dạng insulin và những điều cần lưu ý khi sử dụng

Theo thông tin từ Bộ Y tế, insulin đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Hiện nay, có tổng cộng 4 loại insulin, bao gồm insulin nhanh, insulin trung bình, insulin chậm kéo dài và insulin hỗn hợp.

• Insulin nhanh thường được tiêm trực tiếp dưới da, nhanh chóng chuyển đổi thành các monomer và hấp thu trong cơ thể, đạt đỉnh hấp thu sau khoảng 1 giờ. Tuy nhiên, do tác dụng nhanh nên người mắc bệnh tiểu đường cần chú ý đến lượng carbohydrate trong bữa ăn hàng ngày.
• Insulin trung bình có tác dụng kéo dài hơn, đạt đỉnh sau 6 - 7 giờ và có thể kéo dài 10 - 20 giờ. Loại insulin này thường cần được tiêm 2 lần mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả cho người bệnh.
• Insulin chậm và kéo dài thường được khuyến cáo sử dụng vào buổi tối, có nhiều sản phẩm khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm và phác đồ điều trị của từng người bệnh.
• Insulin hỗn hợp là kết hợp giữa insulin nhanh và insulin chậm trong cùng một mũi tiêm, tạo nên nồng độ insulin nền bên trong cơ thể.

Lưu ý khi sử dụng insulin:

• Người bệnh không nên tự tiêm insulin mà không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ.
• Insulin có khả năng làm hạ đường huyết mạnh, và hiện vẫn chưa có giới hạn về số lượng liều insulin.
• Tiêm insulin chỉ được thực hiện ở những vùng nhất định như bụng, cánh tay, và đùi, và chỉ được tiêm dưới da.
• Để tăng hiệu quả điều trị tiểu đường, insulin thường được sử dụng kết hợp với các loại thuốc viên khác theo chỉ định của bác sĩ.
• Insulin có thể được sử dụng truyền tĩnh mạch trong các tình huống khẩn cấp như hôn mê do nhiễm toan ceton hoặc khi áp lực thẩm thấu máu tăng.
• Đối với insulin hỗn hợp, có thể tiêm 2 lần mỗi ngày vào thời điểm trước bữa sáng và trước bữa chiều.
• Liều lượng insulin phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và phác đồ điều trị cụ thể.

Trên đây, chúng tôi đã cung cấp những thông tin về vai trò của insulin đối với sức khỏe con người. Mong rằng từ những chia sẻ trên, quý vị độc giả đã hiểu rõ hơn về insulin cũng như ứng dụng của insulin cho bệnh nhân đái tháo đường.

Xem thêm:

• Tác dụng phụ của insulin và những điều cần lưu ý khi sử dụng
• Chích insulin và uống thuốc cái nào tốt hơn?