Dây thần kinh số 8, hay còn được gọi là dây thần kinh tiền đình, ốc tai, đóng vai trò quan trọng trong hệ thần kinh của con người. Nếu xuất hiện tình trạng viêm dây thần kinh ốc tai hoặc viêm dây thần kinh sọ não, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, và khả năng giữ thăng bằng bị ảnh hưởng. Vậy tình trạng này có thể điều trị được không?
Dây thần kinh số 8 xuất phát từ cầu não, đi qua góc cầu tiểu não, sau đó đi vào xương đá và lỗ ống tai trong. Từ đó, nó phân chia thành hai nhánh riêng biệt là thần kinh ốc tai và thần kinh tiền đình.
Thế nào là viêm dây thần kinh ốc tai tiền đình?
Viêm dây thần kinh ốc tai tiền đình là một tình trạng viêm dây thần kinh trong tai, gây ra sự rối loạn trong cảm nhận thăng bằng của cơ thể. Còn được biết đến dưới tên gọi là viêm dây thần kinh tiền đình hoặc viêm dây thần kinh số 8, dây thần kinh này bắt nguồn từ phần bên trong của tai, tập trung ở hạch Scacpa ở đáy ống tai trong. Do đó, khi bị viêm, người bệnh sẽ trải qua các triệu chứng rối loạn thăng bằng.
Dây thần kinh số 8 đặc trưng bởi hai nhánh chính: Tiền đình và ốc tai, mỗi nhánh có chức năng độc lập nhưng đều đóng vai trò quan trọng trong hệ thần kinh trung ương:
Thần kinh ốc tai là một trong những nhánh quan trọng nhất của dây thần kinh số 8, truyền tín hiệu âm thanh từ tai trong đến não. Thần kinh ốc tai bao gồm ba nhánh nhỏ: Nhánh âm thanh, nhánh cân bằng và nhánh thần kinh mặt.
Thần kinh tiền đình, mặc dù là nhánh phụ của dây thần kinh số 8, nhưng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu về sự thăng bằng của cơ thể. Thần kinh tiền đình bao gồm ba nhánh nhỏ: Tiền đình trên, tiền đình dưới và tiền đình giữa.
Dấu hiệu viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai
Các dấu hiệu cảnh báo viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai bao gồm:
Cảm giác chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng, khả năng đứng vững bị ảnh hưởng.
Gặp khó khăn trong việc nghe hoặc trải qua sự suy giảm về thính lực.
Ù tai và cảm giác rung giật ở mắt theo hướng của tổn thương.
Triệu chứng của viêm dây thần kinh ốc tai thường chỉ kéo dài trong vài ngày nhưng gây ra tác động như: Mệt mỏi, căng thẳng và không thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày. Thường thì bệnh sẽ hồi phục sau vài tuần, tuy nhiên cảm giác chóng mặt và mất thăng bằng có thể kéo dài đến vài tháng sau đó.
Nguyên nhân nào dẫn đến viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai?
Nguyên nhân dẫn đến viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai có thể bao gồm:
Nhiễm trùng xoắn khuẩn giang mai: Khi bị nhiễm trùng xoắn khuẩn giang mai, dây thần kinh tiền đình ốc tai có thể bị viêm, gây ra triệu chứng như: Chóng mặt và ù tai. Kết quả xét nghiệm cho thấy có mối liên hệ giữa việc dương tính với vi khuẩn giang mai và phát hiện tăng protein trong dịch não tủy.
Viêm màng não: Có thể là do lao hoặc do các vi khuẩn khác tấn công vào hệ thống thần kinh trung ương, gây ra hội chứng chóng mặt và ù tai.
Nhiễm virus: Một số loại virus như: Virus cúm, quai bị, zona có thể gây viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai. Virus quai bị có thể gây tổn thương riêng lẻ ở ốc tai, trong khi zona có thể gây hội chứng tiền đình, gây giảm kích thích.
Tiếp xúc với chất kích thích và độc hại: Sử dụng chất kích thích như: Thuốc lá, rượu bia... và tiếp xúc với kim loại nặng như: Chì, thủy ngân cũng như các khí độc như: CO, N2O có thể gây tổn thương cho hệ thần kinh tiền đình ốc tai và dẫn đến viêm.
Phương pháp chẩn đoán viêm dây thần kinh số 8
Cách chẩn đoán viêm dây thần kinh số 8 dựa vào các dấu hiệu và phương pháp sau:
Khi xuất hiện các triệu chứng như: Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, và mất thăng bằng, cùng với cảm giác buồn nôn, nôn, và khó điều khiển, bạn cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra xem có đang bị viêm dây thần kinh ốc tai hay không và đưa ra hướng điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ thực hiện khám và chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây bệnh có thể là virus, vi khuẩn hoặc tổn thương trong não bộ. Dựa trên kết quả, họ sẽ lập kế hoạch điều trị phù hợp. Các phương pháp sàng lọc và thăm dò có thể bao gồm:
Kiểm tra thính giác;
Chụp MRI/CT;
Điện não đồ;
Đo lưu huyết não;
Siêu âm Doppler hệ mạch ngoại sọ não.
Có thể điều trị viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai không?
Viêm dây thần kinh ốc tai tiền đình, gây chóng mặt và mất thăng bằng, có thể gây ra các tai nạn nguy hiểm.
Đối với các triệu chứng chóng mặt, có thể sử dụng thuốc chống chóng mặt như: Tanganil, thuốc an thần, hoặc thuốc giãn mao mạch và cung cấp oxy cho mạch máu.
Đối với triệu chứng ù tai, điều trị có thể bao gồm: Thuốc an thần, thuốc giãn mạch, và các thuốc tăng cường tuần hoàn não tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể.
Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bao gồm: Sử dụng kháng sinh và thuốc chống viêm phù hợp.
Đối với những người mắc bệnh giang mai, cần điều trị bằng thuốc phù hợp theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Loại bỏ các yếu tố gây bệnh như nhiễm kim loại nặng, tiếp xúc với khí độc, và chất gây dị ứng.
Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được áp dụng để điều trị các u chèn ép gây viêm như: U góc cầu tiểu não hoặc u thần kinh thính giác.
Mặc dù viêm dây thần kinh ốc tai này có thể được điều trị khỏi, nhưng có khả năng tái phát sau này. Thời gian phục hồi có thể kéo dài đến vài tháng sau quá trình điều trị.
Phương pháp giúp viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai hồi phục
Như đã nói ở trên viêm dây thần kinh ốc tai gây ra triệu chứng chóng mặt và mất thăng bằng kéo dài, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống và công việc của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp có thể giúp người bệnh viêm dây thần kinh tiền đình ốc tai hồi phục nhanh chóng hơn.
Trong giai đoạn bị viêm dây thần kinh ốc tai
Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ: Tránh việc tự ý dùng thuốc để không gây ra tình trạng tái phát sau này.
Uống nước đủ và nghỉ ngơi khi chóng mặt: Nằm nghỉ giúp tránh nguy cơ té ngã và giảm triệu chứng chóng mặt. Hãy uống nước đều để không mất nước cơ thể khi bị nôn.
Tránh các chất kích thích: Hạn chế tiếp xúc với rượu, thuốc lá, và các chất độc hại như: Chì, thủy ngân, và khí CO.
Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Khi triệu chứng chóng mặt giảm, bạn có thể bắt đầu thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như: Đi bộ tại chỗ hoặc thực hiện các bài tập thở và thư giãn.
Tạo môi trường yên tĩnh: Tránh ánh sáng chói và nơi ồn ào để giảm căng thẳng và khó chịu.
Thực hiện thiền và yoga nhẹ nhàng: Đây là những phương pháp giúp thư giãn cơ thể và tinh thần.
Hạn chế lái xe: Tránh sử dụng các phương tiện di chuyển trong giai đoạn mất thăng bằng và chóng mặt.
Chăm sóc dinh dưỡng: Ăn uống cân đối với nhiều rau xanh, hoa quả và hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ.
Sau khi phục hồi
Tránh nơi đông người và ồn ào: Vẫn cần giữ môi trường yên tĩnh và tránh những nơi đông đúc.
Dùng thuốc đúng liều lượng: Tuân thủ lịch trình điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Giữ cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi: Hạn chế stress, duy trì lối sống lành mạnh và giữ thói quen sinh hoạt đều đặn.
Tập luyện đều đặn: Thực hiện các bài tập thể dục điều độ để duy trì sức khỏe tốt cho não bộ và cơ thể.
Các rối loạn liên quan đến dây thần kinh số 8 có thể gây ra nhiều triệu chứng không thoải mái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu viêm dây thần kinh ốc tai, tiền đình, bạn cần phải điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Đồng thời, tinh thần lạc quan cũng là yếu tố quan trọng giúp có thể của bạn nhanh chóng được hồi phục.
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.