Xét nghiệm RT-PCR là xét nghiệm gì? Những đối tượng nào cần xét nghiệm RT-PCR?

Xét nghiệm RT-PCR được sử dụng để chẩn đoán nhiều loại vi rút và nhiều bệnh truyền nhiễm. Điều này giúp các chuyên gia y tế có thể nhanh chóng và chính xác chẩn đoán bệnh, từ đó đưa ra các biện pháp điều trị và kiểm soát phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm xét nghiệm RT-PCR là gì cũng như xét nghiệm này có thể chẩn đoán được những bệnh gì.

Tìm hiểu về xét nghiệm RT-PCR

Xét nghiệm RT-PCR là viết tắt của Real-time Polymerase Chain Reaction, là một phương pháp phân tích di truyền phân tử được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y học để phát hiện và phân tích các mẫu gen, DNA hoặc RNA trong mẫu sinh học. Cơ chế hoạt động của RT-PCR là sự kết hợp giữa phản ứng polymerase chain reaction (PCR) và kỹ thuật quan sát thời gian thực. 

Trong quá trình PCR, các mẫu DNA hoặc RNA được nhân bản hàng triệu lần, tạo ra một lượng lớn các bản sao của các mẫu này. Kỹ thuật quan sát thời gian thực cho phép theo dõi quá trình nhân bản ngay khi nó diễn ra, thông qua việc đo lượng fluorescence phát ra do sự gia tăng của DNA hoặc RNA. RT-PCR là một trong những phương pháp phát hiện gen nhạy nhất và chính xác nhất hiện nay. Nó có thể phát hiện ngay cả những lượng gen rất nhỏ có mặt trong mẫu. Điều này làm cho RT-PCR trở thành công cụ chẩn đoán mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực, từ chẩn đoán bệnh truyền nhiễm đến nghiên cứu gen.

Xét nghiệm RT-PCR chẩn đoán được bệnh gì?

Xét nghiệm RT-PCR đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh truyền nhiễm. Khả năng đo lường lượng gen cụ thể trong mẫu một cách chính xác và nhạy nhất làm cho phương pháp này trở thành một công cụ vô cùng cần thiết. Dưới đây là một số bệnh lý mà xét nghiệm RT-PCR có thể phát hiện ra.

Covid-19

Xét nghiệm RT-PCR đã trở thành công cụ chẩn đoán chính xác nhất để xác định sự nhiễm virus SARS-CoV-2, gây ra bệnh COVID-19. Do xét nghiệm này có độ nhạy và độ chính xác cao kết hợp với thời gian chẩn đoán bệnh trong thời gian ngắn nên phương pháp này được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để phát hiện và theo dõi dịch bệnh.

Cúm

Xét nghiệm RT-PCR có thể phát hiện và đo lường ngay cả các lượng nhỏ của virus có mặt trong mẫu như virus cúm A và cúm B. Từ đó, các nhà y học có thể dễ dàng xác định loại virus cúm cụ thể gây ra bệnh và đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Điều này làm cho RT-PCR trở thành công cụ chẩn đoán chính xác cho việc xác định virus cúm trong mẫu của bệnh nhân.

Viêm gan do virus

Với khả năng phát hiện và sao chép các đoạn DNA hoặc RNA của virus trong mẫu. Phương pháp này còn có thể phân loại virus gây bệnh như HAV, HBV, HCV,... Điều này là cực kỳ quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh viêm gan do virus, vì hầu hết các loại virus gây viêm gan đều chứa RNA hoặc DNA.

HIV/AIDS

Xét nghiệm RT-PCR có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh HIV/AIDS thông qua phát hiện và đo lường lượng virus HIV trong mẫu máu. Sự nhạy bén và độ chính xác của phương pháp này giúp bác sĩ quản lý và điều trị bệnh HIV/AIDS. Ngoài ra RT-PCR cũng có thể được sử dụng để phân loại chủng của virus HIV. Việc này có thể hữu ích trong việc theo dõi sự biến đổi của virus và đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.

Bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục

Xét nghiệm RT-PCR này còn có khả năng chẩn đoán được một số bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục như bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra, HPV, HSV,... Các bệnh này sẽ được bác sĩ lấy mẫu sinh phẩm như dịch tiết từ niêm mạc cổ tử cung, âm đạo hoặc niêm mạc tiết niệu để xét nghiệm.

Những đối tượng nào cần xét nghiệm RT-PCR?

Trong xã hội ngày nay, khi mà sự lan truyền của các bệnh truyền nhiễm có thể xảy ra nhanh chóng và ảnh hưởng rộng rãi, việc xác định những đối tượng cần phải được xét nghiệm RT-PCR trở nên vô cùng quan trọng. Không chỉ đối với những người có triệu chứng, mà còn đối với những người tiếp xúc gần với các bệnh nhân hoặc có nguy cơ cao mắc phải các bệnh truyền nhiễm. Hãy cùng chúng tôi khám phá về những đối tượng cần phải xét nghiệm RT-PCR:

• Bất kỳ ai có các triệu chứng của một bệnh truyền nhiễm chẳng hạn như các triệu chứng của COVID-19, cúm, viêm gan virus, có thể cần phải được xét nghiệm để xác định liệu họ có nhiễm bệnh hay không.
• Những người đã tiếp xúc gần với một người nhiễm bệnh, đặc biệt là trong các tình huống mà có khả năng lây lan rộng rãi như cúm, các bệnh lây truyền qua đường tình dục,... cần phải được xét nghiệm RT-PCR.
• Nhân viên y tế, bác sĩ, y tá và nhân viên phục vụ y tế khác cần phải được xét nghiệm RT-PCR định kỳ, đặc biệt là nếu họ tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân nhiễm bệnh hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ cao về lây truyền bệnh.
• Những người ở độ tuổi cao, có các bệnh lý nền, hệ miễn dịch suy giảm hoặc các yếu tố nguy cơ khác nên làm xét nghiệm RT-PCR định kỳ hoặc khi có các triệu chứng nghi ngờ.
• Các nhóm như những người tham gia các sự kiện đông người, du lịch quốc tế hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ cao về lây truyền bệnh cũng có thể cần phải được xét nghiệm RT-PCR định kỳ hoặc khi có các triệu chứng nghi ngờ.

Với độ nhạy cao và khả năng phát hiện chính xác, xét nghiệm RT-PCR không chỉ là công cụ chẩn đoán mạnh mẽ mà còn là một bước quan trọng trong việc kiểm soát và phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm. Sự tiện lợi và nhanh chóng của phương pháp này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguyên nhân của các triệu chứng nghi ngờ và đưa ra biện pháp điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cũng như những vấn đề liên quan.