Bệnh thần kinh quay và những điều cần biết

Bệnh lý thần kinh quay là bệnh đề cập đến tình trạng viêm dây thần kinh quay ở dạng viêm do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là chấn thương và chèn ép khiến dây thần kinh bị mắc kẹt ở một vị trí. Vị trí phổ biến nhất của bệnh thần kinh quay là mặt trước bên dưới khớp khuỷu tay hoặc cẳng tay trên.

Dây thần kinh quay là dây thần kinh chính ở vùng cánh tay, chạy từ nách đến khuỷu tay, chia nhiều nhánh nhỏ điều khiển cử động và cảm giác ở cánh tay, cẳng tay và bàn tay ở người. Nhờ dây thần kinh quay, con người có thể thực hiện các động tác gập, duỗi cánh tay, duỗi ngón tay thông qua các cơ duỗi ngón út, cơ duỗi ngón cái ngắn, cơ duỗi ngón trỏ, cơ duỗi ngón cái, hình ngón cái dài.

Vùng cảm giác của dây thần kinh quay bao gồm mặt sau cánh tay, nửa bên mu bàn tay từ mặt lưng ngón cái đến mặt lưng ngón 1, 2 ngón trỏ. Vì vậy, khi mắc bệnh lý thần kinh quay, người bệnh thường gặp nhiều biểu hiện bất thường liên quan đến vận động và cảm giác của chi trên.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bệnh thần kinh quay

Với chức năng của dây thần kinh quay, triệu chứng lâm sàng của bệnh lý thần kinh quay chủ yếu liên quan đến rối loạn vận động và cảm giác của chi trên, bao gồm:

• Cảm giác đau dọc theo đường đi của dây thần kinh quay.
• Dị cảm, tê hoặc giảm cảm giác ở nửa bên của bàn tay, từ mặt lưng của ngón cái đến nửa ngoài đốt ngón tay giữa.
• Hạn chế duỗi, gấp cánh tay ở khớp khuỷu, khó duỗi các ngón tay, bàn tay.
• Các tư thế đặc trưng của liệt dây thần kinh quay là nửa cẳng tay, bàn tay rũ xuống, các ngón tay chưa gấp tối đa và ngón cái khép lại.
• Khi bàn tay ngửa và các cơ duỗi được hỗ trợ bởi trọng lực, chức năng của bàn tay có thể bình thường. Tuy nhiên, khi bàn tay quay sấp, cổ tay và bàn tay sẽ thả xuống. Triệu chứng này còn được gọi là "bàn tay rũ".
• Triệu chứng phù nề mu bàn tay, mỏng da hoặc teo các cơ do dây thần kinh quay điều khiển, teo bàn tay là biểu hiện của rối loạn dinh dưỡng trong bệnh lý thần kinh quay.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh thần kinh quay

Các biến chứng có thể bao gồm:

• Biến dạng bàn tay từ nhẹ đến nặng;
• Mất cảm giác một phần hoặc toàn bộ ở bàn tay;
• Mất một phần hoặc toàn bộ khả năng cử động của cổ tay hoặc bàn tay;
• Chấn thương tái phát hoặc không được chú ý ở tay.

Nếu cần can thiệp phẫu thuật, có khả năng xảy ra các biến chứng sau phẫu thuật như:

• Kéo giãn dây thần kinh;
• Đứt dây thần kinh;
• Giải áp chưa hoàn toàn;
• Suy nhược cơ bắp.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị chấn thương ở cánh tay và bị tê, ngứa ran, đau hoặc yếu ở phía sau cánh tay, ngón cái và 2 ngón đầu tiên để được khám và chẩn đoán. Điều trị sớm sẽ làm giảm nguy cơ bệnh diễn tiến nặng hơn cũng như phục hồi vận động tốt hơn.

Bất kỳ tác nhân nào gây chấn thương hoặc chèn ép dây thần kinh quay tại một hoặc nhiều vị trí trên đường đi của nó đều có thể dẫn đến bệnh lý thần kinh quay. Một số nguyên nhân lâm sàng phổ biến được liệt kê dưới đây:

Nguyên nhân chấn thương

Chấn thương dây thần kinh quay có thể xảy ra sau chấn thương. Các dạng tổn thương dây thần kinh quay thường gặp xảy ra với những trường hợp sau:

• Tai nạn lao động.
• Sử dụng nạng không đúng cách.
• Sau khi gãy xương cánh tay, đặc biệt là kiểu gãy xoắn ốc dọc theo một phần ba xa của xương cánh tay (gãy Holstein-Lewis) với tỷ lệ mắc bệnh rối loạn thần kinh quay đã biết liên quan trong khoảng 15% đến 25%.
• Sử dụng cánh tay quá mức (thứ phát sau lao động chân tay, sử dụng quá mức thường xuyên hoặc tham gia hoạt động thể thao).

Nguyên nhân gây chèn ép

Sự chèn ép dây thần kinh quay thường được cho là do sử dụng quá mức nhưng có thể xảy ra thứ phát do các nguyên nhân khác như chấn thương trực tiếp, gãy xương, vết rách, thiết bị nén hoặc thay đổi sau phẫu thuật.

Các hoạt động và bài tập quá mức có thể dẫn đến tình trạng này thường là tư thế quay sấp và quay ngửa lặp đi lặp lại của cổ tay và cẳng tay.