Chậm phát triển tâm thần là gì? Nguyên nhân và các triệu chứng thường gặp

Chậm phát triển tâm thần, hay còn gọi là khuyết tật trí tuệ, đặc trưng bởi trí thông minh hoặc khả năng tâm thần dưới mức trung bình và thiếu các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống hàng ngày.

Khuyết tật trí tuệ liên quan đến các vấn đề về khả năng tâm thần nói chung, ảnh hưởng đến hoạt động trong hai lĩnh vực:

Hoạt động trí tuệ (chẳng hạn như học tập, giải quyết vấn đề, phán đoán).

Hoạt động thích nghi (các hoạt động của cuộc sống hàng ngày như giao tiếp và sống độc lập).

Trẻ em chậm phát triển tâm thần có thể gặp khó khăn trong việc cho người khác biết mong muốn và nhu cầu cũng như chăm sóc bản thân. Chậm phát triển trí tuệ có thể khiến một đứa trẻ học hỏi và phát triển chậm hơn những đứa trẻ khác cùng tuổi. Ngoài ra, trẻ có thể mất nhiều thời gian hơn để học nói, đi lại, mặc quần áo hoặc ăn mà không cần sự giúp đỡ và chúng có thể gặp khó khăn trong việc học ở trường.

Những dấu hiệu và triệu chứng của chậm phát triển tâm thần

Các triệu chứng của chậm phát triển tâm thần sẽ thay đổi tùy theo mức độ khuyết tật của đứa trẻ và có thể bao gồm:

Không đạt được các mốc trí tuệ;

Ngồi, bò hoặc đi muộn hơn những đứa trẻ khác;

Gặp vấn đề học nói hoặc khó nói rõ ràng;

Gặp vấn đề về trí nhớ;

Không có khả năng hiểu được hậu quả của các hành động;

Không có khả năng suy nghĩ logic;

Có hành vi trẻ con không phù hợp với lứa tuổi;

Thiếu tò mò;

Khó khăn trong học tập;

IQ dưới 70;

Không có khả năng có một cuộc sống độc lập hoàn toàn do những thách thức trong giao tiếp, chăm sóc bản thân hoặc tương tác với người khác.

Một số trẻ có chậm phát triển tâm thần cũng có thể có các đặc điểm thể chất cụ thể. Chúng có thể bao gồm vóc dáng thấp bé hoặc những biểu hiện bất thường trên khuôn mặt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để con bạn được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp con bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Trí thông minh được xác định cả về mặt di truyền và môi trường. Trẻ em sinh ra từ cha mẹ bị chậm phát triển tâm thần có nhiều nguy cơ mắc một loạt các khuyết tật phát triển, nhưng sự di truyền về chậm phát triển tâm thần chưa có bằng chứng rõ ràng.

Các bác sĩ không phải lúc nào cũng xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra chậm phát triển tâm thần, nhưng một số nguyên nhân gây ra chậm phát triển tâm thần có thể bao gồm:

Chấn thương trước khi sinh, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc tiếp xúc với rượu, ma túy hoặc các chất độc khác.

Chấn thương trong khi sinh, chẳng hạn như thiếu oxy hoặc sinh non.

Rối loạn di truyền, chẳng hạn như phenylceton niệu hoặc bệnh tay-sachs.

Bất thường nhiễm sắc thể, chẳng hạn như hội chứng down.

Nhiễm độc chì hoặc thủy ngân.

Suy dinh dưỡng nghiêm trọng hoặc các vấn đề ăn kiêng khác.

Các trường hợp bệnh nặng ở thời thơ ấu, chẳng hạn như ho gà, sởi hoặc viêm màng não.

Chấn thương sọ não.