Nhiễm ấu trùng sán lợn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nhiễm ấu trùng sán lợn là gì?

Ở người, các loại ký sinh trùng sán dây gây bệnh có thể kể đến là sán dây lợn (Taenia solium), sán dây bò (Taenia saginata), sán dây châu Á (Taenia asiatica) và sán dây cá (Diphyllobothrium). Trong đó, người bệnh có thể nhiễm các ký sinh trùng này thông qua việc tiêu thụ thịt bò hay thịt lợn nhiễm bệnh chưa được nấu chín kỹ. Tuy nhiên, bệnh sán dây do sán dây bò hoặc sán dây châu Á không gây ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ con người. Trong khi đó, sán dải lợn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nhiễm sán lợn xảy ra khi ăn phải nang ấu trùng của sán dây lợn trong thịt lợn bị nhiễm bệnh và chưa nấu chín kỹ. Người mang mầm bệnh có thể bài tiết trứng sán qua phân và làm ô nhiễm môi trường nếu đi vệ sinh ở các khu vực trống trải. Từ đó con người có thể nhiễm trứng sán dây lợn do vệ sinh kém (qua đường phân - miệng) hoặc ăn phải nước hay thực phẩm bị ô nhiễm.

Trứng sán dây lợn ăn vào cơ thể sẽ phát triển thành nang ấu trùng sán lợn và phát triển trong các cơ quan khác nhau của cơ thể. Trong đó, chúng có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng nếu xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương của con người.

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm ấu trùng sán lợn

Các triệu chứng chung của nhiễm ký sinh trùng sán dây trưởng thành thường ít gây các lo ngại về sức khỏe, hầu hết các triệu chứng liên quan đến đường tiêu hoá như:

• Đau bụng;
• Buồn nôn;
• Tiêu chảy hoặc táo bón.

Trong khi đó, bệnh lý chính của sán dây lợn là ở giai đoạn nhiễm ấu trùng sán lợn. Ấu trùng sán lợn được giải phóng khỏi trứng sau đó xâm nhập vào dạ dày, thành ruột đến nhiều cơ quan và mô khác nhau. Bản chất của triệu chứng sẽ phụ thuộc vào vị trí của và số lượng nang sán. Người bệnh có thể phát triển các nốt dưới da có thể nhìn hoặc sờ thấy được. Nhìn chung, các vị trí phổ biến nhất thường gặp bao gồm:

• Cơ;
• Dưới da;
• Mắt;
• Hệ thần kinh trung ương.

Trong đó, sự phát triển của nang ấu trùng sán lợn ở hệ thần kinh trung ương có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất, vì các nang ấu trùng ở nơi khác có xu hướng bị phá huỷ dẫn đến không có triệu chứng. Các triệu chứng khi nhiễm ấu trùng sán lợn phát triển ở não cũng rất khác nhau tùy thuộc vào vị trí tổn thương não, bao gồm:

• Co giật;
• Khiếm khuyết thần kinh khu trú;
• Tăng áp lực nội sọ;
• Suy giảm nhận thức;
• Đau đầu;
• Cử động không chủ ý.

Biến chứng có thể gặp khi nhiễm ấu trùng sán lợn

Nhiễm ấu trùng sán lợn dẫn đến các biến chứng chủ yếu là do nang ấu trùng phát triển ở hệ thần kinh trung ương. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Viêm màng não;
• Đột quỵ não;
• Động kinh;
• Não úng thuỷ.

Nhiễm ấu trùng sán lợn hệ thần kinh trung ương cũng có thể dẫn đến các tình trạng như nhức đầu dữ dội, mù loà hoặc thậm chí là tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu của nhiễm sán dây hoặc nhiễm ấu trùng sán dây lợn sẽ rất khác nhau, hoặc có thể không có triệu chứng gì. Bạn có thể không nhận ra rằng triệu chứng nào là triệu chứng nhiễm ấu trùng sán dây lợn. Do đó, hãy đảm bảo tham khảo ý kiến của bác sĩ khi bạn có triệu chứng lạ nào. Hoặc khi bạn có lý do để nghi ngờ mình nhiễm ấu trùng sán lợn, như ăn thịt lợn chưa được chế biến kỹ, hãy báo với bác sĩ. Hay khi bạn thấy các đoạn sán dây trong phân, bạn cũng nên đến gặp bác sĩ để được xét nghiệm chẩn đoán.

Nguyên nhân dẫn đến nhiễm ấu trùng sán lợn

Nhiễm ấu trùng sán lợn chỉ xảy ra khi bạn ăn phải trực tiếp trứng sán lợn. Nhiễm ấu trùng sán lợn không xảy ra nếu bạn ăn phải ấu trùng sán lợn. Việc ăn phải ấu trùng sán lợn trong thịt lợn nhiễm bệnh chưa được nấu chín kỹ sẽ khiến bạn nhiễm sán lợn ở người trưởng thành.

Tuy nhiên khi nhiễm sán lợn trưởng thành, người mang mầm bệnh có thể thải phân chứa trứng sán ra ngoài môi trường, từ đó có thể nhiễm ấu trùng nếu ăn phải trứng sán lợn (qua đường phân - miệng, hoặc ăn phải thức ăn hay nước bị ô nhiễm phân có trứng sán lợn).

Nếu ăn phải trứng sán lợn, trứng sẽ nở ra và phát triển ấu trùng, những ấu trùng sẽ xâm nhập vào thành ruột, vào máu và bạch huyết để di chuyển đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể.