Són phân là gì? Dấu hiệu nhận biết, điều trị và cách phòng ngừa són phân

Són phân là gì?

Són phân hay đại tiện không tự chủ là tình trạng mất kiểm soát nhu động ruột dẫn đến phân thải trừ không tự chủ. Tình trạng són phân xảy ra sẽ khác nhau ở mỗi người. Một số người sẽ cảm thấy được cần đi vệ sinh nhưng không thể đến nhà vệ sinh kịp thời, một số sẽ không có nhận thức được nhu cầu cần đi đại tiện. Tình trạng này có thể xảy ra hàng ngày ở một số người, trong khi đó đối với những người khác, són phân chỉ xảy ra trong một khoảng thời gian.

Người ta cho rằng cứ 10 người sẽ có 1 người bị són phân vào một thời điểm nào đó trong đời. Tình trạng này ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, mặc dù nó phổ biến hơn ở người cao tuổi và són phân cũng phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới.

Những dấu hiệu và triệu chứng của són phân

Triệu chứng của són phân có thể bao gồm:

• Rò rỉ phân: Người bị són phân có thể rò ra phân nhỏ hoặc lỏng khi không có ý định đi đại tiện hoặc khả năng kiểm soát.
• Không có cảm giác đi tiêu: Một số người không có cảm giác khi phân đang trong trạng thái cần được thải ra hoặc không cảm nhận được cảm giác đi tiêu.
• Mất khả năng nhịn: Người bị són phân không thể nhịn được việc đi tiêu khi cần hoặc không thể chờ đến đúng nhà vệ sinh để đi tiêu.
• Phân rơi ra khi có áp lực: Người bị đi đại tiện không tự chủ có thể gặp khó khăn trong việc giữ phân, dẫn đến việc phân rơi ra một cách không kiểm soát khi có áp lực ổ bụng.

Tác động của són phân đối với sức khỏe

Són phân có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của người bị ảnh hưởng. Dưới đây là một số tác động chính:

• Nhiễm trùng và viêm nhiễm: Khi phân tiếp xúc với da quanh khu vực hậu môn, nó có thể gây kích ứng và viêm nhiễm da. Ngoài ra, nếu phân bị tiếp xúc lâu dài với niêm mạc hậu môn, có thể xảy ra viêm loét và nhiễm trùng đường tiêu hóa.
• Tác động tâm lý: Đi đại tiện không tự chủ có thể gây ra tác động tâm lý nghiêm trọng. Người bị ảnh hưởng có thể trải qua cảm giác xấu hổ, cô đơn, tự ti và mất tự tin. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tạo ra căng thẳng tinh thần và gây ra vấn đề về tâm lý.
• Hạn chế hoạt động: Són phân không tự chủ có thể làm cho người bị ảnh hưởng cảm thấy không thoải mái và e ngại tham gia vào các hoạt động xã hội hoặc hoạt động thể thao. Điều này có thể dẫn đến hạn chế hoạt động và giảm chất lượng cuộc sống.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn mắc chứng són phân. Điều này đặc biệt quan trọng nếu nó xảy ra thường xuyên, nghiêm trọng hoặc gây đau khổ về tinh thần. Thông thường, mọi người quá xấu hổ khi nói với bác sĩ về tình trạng đại tiện không tự chủ. Nhưng bạn càng được điều trị sớm thì bạn càng sớm thấy các triệu chứng của mình thuyên giảm.

Nguyên nhân dẫn đến són phân

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng són phân:

• Tiêu chảy hoặc táo bón thường xuyên: Những tình trạng này làm các cơ ở trực tràng và hậu môn yếu đi dẫn đến giảm khả năng giữ phân trong cơ thể.
• Tổn thương cơ: Ở phụ nữ khi sinh con qua đường âm đạo khó khăn, bác sĩ thường rạch một đường nhỏ (cắt tầng sinh môn) để tạo lỗ mở lớn hơn, điều này có thể gây tổn thương cơ. Tổn thương cơ cũng có thể gặp do phẫu thuật hậu môn hoặc trực tràng.
• Tổn thương dây thần kinh: Nếu các dây thần kinh điều khiển việc co bóp của trực tràng và hậu môn bị tổn thương có thể dẫn đến tình trạng đi đại tiện không tự chủ có thể xảy ra.
• Bệnh trĩ: Trĩ có thể làm cơ thắt không hoàn toàn khép lại do đó phân lỏng hoặc chất nhầy có thể đi qua một cách không chủ ý.
• Các nguyên nhân khác: Lạm dụng thuốc nhuận tràng, xạ trị, một số khuyết tật về hệ thần kinh và bẩm sinh (di truyền) và bệnh viêm ruột có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hòa phân.