Tăng natri máu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tăng natri máu

Tăng natri máu là gì?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán tăng natri máu khi kết quả xét nghiệm máu của bạn có nồng độ natri cao hơn 145 mEq/l. Hai nguyên nhân phổ biến gây tăng natri máu là không uống đủ nước và mất nước quá nhiều. Trong một số ít trường hợp, tiêu thụ quá nhiều natri có thể gây tăng natri máu.

Ngược lại với tăng natri máu là hạ natri máu. Điều này có nghĩa là mức natri huyết thanh dưới 135mEq/l. Hạ natri máu đề cập đến mức natri quá thấp.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tăng natri máu

Những người bị tăng natri máu nhẹ có thể không có bất kỳ triệu chứng nào, đặc biệt nếu nồng độ natri tăng từ từ.

Ở trẻ sơ sinh, tăng natri máu có thể gây ra các triệu chứng như sau:

• Tăng nhịp thở;
• Yếu cơ;
• Ngủ lịm;
• Mất ngủ;
• Quấy khóc;
• Hôn mê.

Ở người trưởng thành bị tăng natri máu có thể có một số loại triệu chứng khác nhau, như:

• Khát nước tăng dần;
• Buồn nôn và nôn;
• Bồn chồn;
• Yếu cơ.

Các triệu chứng của tăng natri máu sẽ nghiêm trọng hơn nếu mức natri tăng quá cao. Các triệu chứng cũng có nhiều khả năng xảy ra hơn nếu người bệnh bị tăng natri máu đột ngột thay vì diễn tiến dần dần.

Nhìn chung, những người nhập viện vì tăng natri máu có nguy cơ xuất hiện biến chứng và tử vong cao hơn so với những người không bị tăng natri máu.

Một biến chứng có thể xảy ra của tăng natri máu là xuất huyết nội sọ (chảy máu bên trong não). Điều này có thể xảy ra khi tình trạng tăng natri máu khiến các tế bào não co lại, làm tăng nguy cơ vỡ mạch máu bên trong não. Đây là biến chứng tiềm ẩn nghiêm trọng nhất của tăng natri máu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, khó chịu hoặc cơ thể có những thay đổi khác không rõ nguyên nhân, bạn nên đến gặp bác sĩ vì đây có thể là triệu chứng của tăng natri máu hoặc các tình trạng bệnh lý khác.

Thông thường, người bệnh sẽ không nhận ra rằng họ mắc bệnh này cho đến khi bác sĩ khám hoặc xét nghiệm máu hoặc nước tiểu.

Nguyên nhân dẫn đến tăng natri máu

Tăng natri máu thường do mất nước trong cơ thể. Điều này có thể xảy ra do lượng nước nhập vào giảm hoặc lượng nước mất đi tăng lên. Hiếm gặp hơn, tăng natri máu có thể xảy ra khi người bệnh dùng quá nhiều natri (trường hợp những người bệnh nhập viện được truyền dịch có chứa quá nhiều natri).

Lượng nước nhập không đủ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đơn giản là nước có thể không có sẵn. Hoặc vì nhiều lý do khác nhau, một người có thể không uống nhiều như mức cơ thể cần. Điều này có thể xảy ra, ví dụ:

• Bệnh sa sút trí tuệ (Dementia);
• Trầm cảm nặng hoặc rối loạn tâm thần khác;
• Thuốc an thần;
• Rối loạn não ảnh hưởng đến cảm giác khát và sản xuất ADH (ví dụ bệnh Parkinson, u não).

Cơ thể mất nước nhiều hơn cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, vì lượng nước thừa sẽ thoát ra ngoài qua đường tiêu hóa, nước tiểu hoặc qua các con đường khác. Chúng có thể bao gồm:

• Tiêu chảy;
• Nôn;
• Sốt;
• Đổ mồ hôi quá nhiều;
• Bỏng nặng;
• Thở rất nhanh;
• Thuốc lợi tiểu;
• Các loại bệnh thận di truyền và mắc phải;
• Đường huyết tăng cao (ví dụ như bệnh đái tháo đường tuýp 2 không được điều trị);
• Cường aldosteron;
• Bệnh đái tháo nhạt.

Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây tăng natri máu như lithium, phenytoin và amphotericin.